Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, II Wydział Karny, w składzie:

Przewodnicząca:	SSA Krystyna Mielczarek
Sędziowie:	SA Piotr Feliniak (spr.) SO del. Krzysztof Szynk
Protokolant:	ref. staż. Katarzyna Dziewirska

przy udziale J. S., Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Łodzi

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2013 r.

sprawy P. P.

oskarżonego z art. 148 §1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 22 marca 2013 r., sygn. akt III K 130/12

na podstawie art. 437 §1 kpk i art. 624 §1 kpk

1)  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

2)  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. S. – Kancelaria Adwokacka w P., kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

3)  zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za drugą instancję.

II AKa 124/13

UZASADNIENIE

P. P. oskarżony został o to, że:

I.  w nocy z 15 na 16 czerwca 2012 r. w mieszkaniu przy ul. (...) w T. M.. woj. (...), działając z bezpośrednim zamiarem pozbawienia życia J. K., zadał mu kilkanaście uderzeń nożem w szyję, klatkę piersiową, prawą kończynę górną i dolną, lewy bark, brzuch i szyję, powodując obrażenia w postaci dwunastu ran kłutych klatki piersiowej z uszkodzeniem m.in. płuc worka osierdziowego i prawej komory serca, ranę kłutą prawej okolicy naramiennej, jedną ranę kłutą po stronie lewej, drążącą do tkanek przykręgosłupowych szyi, osiem ran kłutych szyi po prawej stronie, drążących do tkanki podskórnej i mięśni, cztery powierzchowne rany cięte przedniej i przednio-bocznej lewej powierzchni szyi, jedną ranę kłutą nadbrzusza drążącą do jamy otrzewnej i lewego płata wątroby, trzy powierzchowne rany kłute prawego ramienia, jedną ranę ciętą prawego nadgarstka, dwie rany kłute grzbietowej powierzchni prawego śródręcza, dwie rany cięte lewego przedramienia oraz rany cięte dłoniowej powierzchni palców II, IV i V ręki lewej, ranę kłutą prawego uda, linijne otarcia naskórka na prawym barku i prawej okolicy naramiennej, sińce powiek obu oczu, krwiaki jam opłucnych oraz krwiak worka osierdziowego, złamanie żebra V po prawej stronie, które to obrażenia spowodowały masywną utratę krwi, a w konsekwencji skutkowały zgonem pokrzywdzonego tj. o czyn z art. 148 § 1 kk;

II.  w okresie od 16 do 18 czerwca 2012 r. w T. M.., woj. (...), działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu dokonał zaboru kart płatniczych (...) SA oraz (...) Bank (...) S.A., za pomocą których dokonał zakupu towarów oraz podjął pieniądze z rachunku pokrzywdzonego J. K. i tak:

•

w dniu 16.06.2012 r. podjął w bankomacie w T. M.., przy ul (...), kwotę 500 zł,

•

w dniu 16.06.2012 r. podjął w bankomacie w T. M.., przy ul. (...) kwotę 200 zł,

•

w dniu 16.06.2012 r. podjął w bankomacie w T. M.., przy sklepie (...) kwotę 200 zł,

•

w dniu 16.06.2012 r. podjął w bankomacie w T. M.., przy ul. (...) kwotę 100 zł,

•

w dniu 17.06.2012 r. podjął w bankomacie w T. M.., przy ul. (...) kwotę 1000 zł,

•

w dniu 18.06.2012 r. podjął w bankomacie w T. M.., przy ul. (...) kwotę 1000 zł,

•

w dniu 16.06.2012 r. podjął w bankomacie w T. M.., przy PI. (...) kwotę 140 zł,

•

w dniu 16.06.2012 r. podjął w bankomacie w T. M.., przy ul. (...) kwotę 500 zł,

•

w dniu 16.06.2012 r. podjął w bankomacie w T. M.., przy ul. (...) kwotę 500 zł,

•

w dniu 16.06.2012 r. podjął w bankomacie w T. M.,, przy ul. (...) kwotę 500 zł,

•

w dniu 16.06.2012 r. dokonał zakupu przy użyciu karty płatniczej w sklepie (...) na kwotę 181,25 zł,

•

w dniu 16.06.2012 r. dokonał zakupu notebooka oraz trzech płyt DVD przy użyciu karty płatniczej w sklepie (...) na kwotę 2199 zł,

•

w dniu 16.06.2012 r. dokonał zakupu art. spożywczych przy użyciu karty płatniczej w sklepie (...) na kwotę 75,04 zł,

•

w dniu 16.06.2012 r. dokonał zakupu telewizora m-ki S. przy użyciu karty płatniczej w sklepie (...) sp. zo.o. na kwotę 2299 zł,

•

w dniu 17.06.2012 r. dokonał zakupu art. spożywczych przy użyciu karty płatniczej w sklepie (...) na kwotę 128,16 zł,

•

w dniu 17.06.2012 r. dokonał zakupu art. spożywczych przy użyciu karty płatniczej w sklepie (...) na kwotę 27,66 zł,

•

w dniu 17.06.2012 r. dokonał zakupu skutera przy użyciu karty płatniczej w sklepie (...) na kwotę 1699 zł,

•

w dniu 17.06.2012 r. dokonał zakupu art. spożywczych przy użyciu karty płatniczej w sklepie (...) na kwotę 73,14 zł,

•

w dniu 18.06.2012 r. dokonał zakupu chłodziarko- zamrażarki przy użyciu karty płatniczej w sklepie (...) na kwotę 849 zł,

•

w dniu 18.06.2012 r. dokonał zakupów art. spożywczych przy użyciu karty płatniczej w sklepie (...) na kwotę 210,28 zł

•

w dniu 18.06.2012 r. dokonał zakupu art. budowlanych przy użyciu karty płatniczej w sklepie (...) na kwotę 2334,42 zł, czym działał na szkodę J. i L. K., przy czym łączna kwota zaboru wynosi 14.715,95 zł.

tj. o czyn z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 278 § 5 kk w zw. z art. 12 kk.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie T. z dnia 22 marca 2013 roku, w sprawie sygn. akt III K 130/12 oskarżonego P. P. w miejsce czynu zarzucanego w punkcie I uznano za winnego tego, że w nocy z 15 na 16 czerwca 2012 roku, w mieszkaniu przy ulicy (...) w T., woj. (...), działając z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życia J. K. zadał mu kilkadziesiąt ciosów nożem w szyję, klatkę piersiową prawą kończynę górną i dolną, lewy bark i brzuch powodując obrażenia w postaci dwunastu ran kłutych klatki piersiowej z uszkodzeniem m.in. płuc, worka osierdziowego i prawej komory serca, rany kłutej prawej okolicy naramiennej, rany kłutej szyi po lewej stronie drążącej do tkanek przykręgosłupowych szyi, ośmiu ran kłutych szyi po prawej stronie drążących do tkanki podskórnej i mięśni, czterech powierzchownych ran ciętych przedniej i przednio-bocznej lewej powierzchni szyi, rany kłutej nadbrzusza drążącej do jamy otrzewnej i lewego płata wątroby, trzech powierzchownych ran kłutych prawego ramienia, rany ciętej prawego nadgarstka, dwóch ran kłutych grzbietowej powierzchni prawego śródręcza o wspólnym kanale – przekłucia, rany ciętej dłoniowej powierzchni kłębu kciuka prawego, dwóch ran ciętych lewego przedramienia oraz ran ciętych dłoniowej powierzchni palców II, IV, V ręki lewej, rany kłutej prawego uda, linijnych otarć naskórka na prawym barku i w prawej okolicy naramiennej, sińców powiek obu oczu oraz prawej okolicy podoczodołowej, wylewów podśluzówkowych warg, krwiaków jam opłucnych oraz krwiaka worka osierdziowego, złamania żebra V po prawej stronie, przy czym pokrzywdzony zmarł śmiercią gwałtowną na skutek ran kłutych klatki piersiowej z uszkodzeniami płuc i prawej komory serca, czym wyczerpał dyspozycję art. 148 §1 kk i za to na podstawie art. 148 §1 kk wymierzono mu karę pozbawienia wolności w wymiarze 25 lat. W punkcie 2, dokonując korekt opisu, skazano także oskarżonego za czyn zarzucany w pkt II wymierzając mu karę w wysokości 2 lat pozbawienia wolności. Na podstawie art. 85 kk, art. 88 kk orzeczono wobec oskarżonego łączną karę pozbawienia wolności w wymiarze 25 lat. Na podstawie art. 63 §1 kk zaliczono oskarżonemu na poczet orzeczonej łącznej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności od 19 czerwca 2012 roku. Na podstawie art. 46 §1 kk zobowiązano oskarżonego P. P. do zapłaty na rzecz L. K. kwoty 5.242,30 zł tytułem obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem oraz kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Rozstrzygnięto o dowodach rzeczowych oraz kosztach nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej oskarżonemu z urzędu. Zwolniono oskarżonego w całości od kosztów sądowych związanych z postępowaniem pierwszoinstancyjnym (wyrok k. 405-408).

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca oskarzonego.

Zaskarżył go w części dotyczącej pkt 1 wyroku, na korzyść oskarżonego i zarzucił mu obrazę przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 4, 5 §2, 7, 410, 424 §1 pkt 1 kpk, która mogła mieć wpływ na treść wydanego wyroku, poprzez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego w wyniku przyjęcia, iż wyjaśnienia złożone przez oskarżonego P. P. na rozprawie, zmierzające do wykazania, iż działaniem swym zmierzał on do odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na swoje życie i zdrowie ze strony pokrzywdzonego, stanowią przyjętą linię obrony, która nie znajduje uzasadnienia w świetle okoliczności przedmiotowej sprawy, a ponadto poprzez bezpodstawne przyjęcie, iż wejście do pokoju mieszkalnego J. K. z trzymanym w ręku nożem, po krótkiej, uprzedniej sprzeczce z oskarżonym, połączonej z rękoczynami, nie stanowiło istnienia stanu bezpośredniego zagrożenia jego życia i zdrowia, uzasadniającego podjęcie przez oskarżonego działań obronnych, podczas gdy oskarżony traktował ten fragment zachowania pokrzywdzonego, jako próbę zemsty za odmowę współżycia seksualnego w czasie i miejscu żądanym przez J. K., przy czym okoliczności faktyczne sprawy mogły zostać jedynie zrekonstruowane na podstawie wyjaśnień oskarżonego, z uwagi na brak innych dowodów w sprawie, co tym bardziej wymusza przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, dokonanie dogłębnej analizy przeżyć psychicznych towarzyszących działaniu oskarżonego, a w szczególności ustalenia właściwego motywu i pobudki jego zachowania, czego sąd I instancji nie uczynił, co wynika z treści pisemnego uzasadnienia wyroku (str. 19), a co w konsekwencji stanowiłoby podstawę do przyjęcia, iż oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życia oskarżonego, a ponadto poprzez lakoniczne odniesienie się do kwalifikacji prawnej zachowania pokrzywdzonego w nawiązaniu do art. 25 §1 i 2 kk, ewentualnie poprzez błędną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji czego nie przyjęto, iż działanie oskarżonego P. P. w okolicznościach wyżej podanych było wynikiem przekroczenia granic obrony koniecznej, przy czym przekroczenie tych granic nastąpiło na skutek ekscesu intensywnego, w wyniku podjęcia działań obronnych niewspółmiernych do niebezpieczeństwa zamachu pochodzącego od pokrzywdzonego, przejawiającego się w niczym nie uzasadnionej ilości zadanych ciosów z użyciem noża. Wskazując na powyższe, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od przestępstwa określonego w pkt I zaskarżonego wyroku, przy założeniu, iż działał on w warunkach obrony koniecznej, określonej w art. 25 §1 kk, ewentualnie przyjęcie, iż oskarżony działał w warunkach przekroczenia granic obrony koniecznej, określonej w art. 25 §2 kk, i przy tak określonej podstawie prawnej wymiaru kary, o odstąpienie od wymierzenia oskarżonemu kary albo poprzez nadzwyczajne złagodzenie wymierzonej mu kary w oparciu o w/w przepis, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku sądu I instancji przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania. Z ostrożności procesowej działając na podstawie art. 425 §1-3 kpk i art. 444 kpk, zaskarżył powyższy wyrok na korzyść oskarżonego P. P., w części dotyczącej orzeczonej kary za przestępstwo określone w pkt I zaskarżonego wyroku, zarzucając mu rażącą niewspółmierność (surowość) kary wymierzonej oskarżonemu za przypisane przestępstwo z art. 148 §1 kk poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 25 lat pozbawienia wolności, pomimo tego, iż oskarżony nie był dotychczas karany za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, przypisanego mu czynu dopuścił się na skutek prowokacyjnego zachowania pokrzywdzonego, który chciał na nim wymusić akt współżycia seksualnego, co wskazuje na konieczność wymierzenia łagodniejszej kary. Wobec powyższego, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności za przestępstwo z art. 148 §1 kk z kary 25 lat pozbawienia wolności na karę łagodniejszą (apelacja k. 444-448).

Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi utrzymano w mocy zaskarżony wyrok uznając apelację za oczywiście bezzasadną (wyrok k. 499).

Wniosek o sporządzenie uzasadnienia złożył oskarżony (k. 509).

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja jest oczywiście bezzasadna. Jej bezzasadność wynika zarówno z przyjętej konstrukcji zarzutów jak i z rodzaju użytej argumentacji. W zakresie sformułowanego zarzutu obrazy prawa procesowego podnieść należy, iż brak jest wykazania, aby Sąd Okręgowy naruszył którykolwiek ze wskazanych przepisów, a ponadto w świetle uchwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego błędem jest przywoływanie jednoczesne naruszenia wskazanych w apelacji przepisów co wynika jednoznacznie chociażby z treści wyroków Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2013 roku, sygn. II KK 207/12, LEX 1299162, postanowienia z dnia 6 lutego 2013 roku, sygn. akt V KK 270/12, LEX 1293868 oraz postanowienia z dnia 2 lutego 2004 roku, sygn. V KK 207/03, OSNwSK z 2004 roku, z. 1, poz. 238 i postanowienia z dnia 4 kwietnia 2008 roku, LEX 395213.

Niezależnie jednak od powyższego merytoryczna treść sformułowanego zarzutu wskazuje, iż oparty jest on na założeniu skarżącego, iż jedynym dowodem, na którym można opierać ustalenia faktyczne są wyjaśnienia jakie złożył oskarżony w toku postępowania sądowego. Formułuje przy tym, nie znajdującą uzasadnienia w realiach przedmiotowej sprawy tezę, iż uznanie przez Sąd Okręgowy tych wyjaśnień za niewiarygodne jest „bezpodstawne”. Dokonuje przy tym własnej oceny materiału dowodowego i ustala odmienny przebieg zdarzeń, niż to uczyniono w wyniku przeprowadzonego postępowania dowodowego.

Tak skonstruowany środek odwoławczy ma więc polemiczny i niepodlegający uwzględnieniu w postępowaniu odwoławczym charakter.

Przypomnieć należy za sądem I instancji, iż wyjaśnienia oskarżonego były przedmiotem dokładnej analizy (k. 6-18 uzasadnienia).

W kontekście tej analizy, znajdującej pełne odzwierciedlenie w dowodach przeprowadzonych w sprawie, zasadną była ocena, iż zmieniające się wyjaśnienia oskarżonego uznano za wyraz przyjętej przez niego linii obrony. Konsekwencją tego było odrzucenie działania oskarżonego w warunkach obrony koniecznej, czy też przyjęcie, iż działał on z przekroczeniem jej granic.

Brak było bowiem przekonujących dowodów dla przyjęcia, iż wystąpił bezpośredni zamach na życie oskarżonego. Istotnym jest także i to, że to ustalenie wynikało z wyjaśnień J. K., które Sąd Okręgowy uznał za wiarygodne. Ponadto podnieść dodatkowo należy i to, że gdyby rzeczywiście tak było jak to opisuje w jednych ze złożonych wyjaśnień oskarżony, do których to wyjaśnień odwołuje się w apelacji skarżący, to przeczą temu nie tylko te okoliczności, o których w uzasadnieniu pisze Sąd Okręgowy, ale także i zachowania oskarżonego po popełnieniu przypisanego mu przestępstwa, w tym także i te zachowania, które objęte są nieskarżonym zarzutem, a ponadto postawa oskarżonego bezpośrednio po ujawnieniu zwłok pokrzywdzonego, związana z jego przyznaniem się do popełnienia zarzucanego mu przestępstwa.

Wszystkie te okoliczności wyczerpująco uzasadnione w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, wskazują, iż przy jego wydaniu nie zostały przekroczone zasady, o których mowa w art. 7 kpk, a wywiedziony środek odwoławczy ma charakter bezpodstawnej polemiki z prawidłowymi ustaleniami i ocenami Sądu I instancji (patrz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2012 roku, sygn. III KK 298/12, LEX 1232292).

Powyższe odnosi się także i do tej części orzeczenia oraz uzasadnienia, które dotyczą wymiaru orzeczonej kary.

W świetle prawidłowo ustalonych i ocenionych okoliczności mających wpływ na wymiar orzeczonej kary pozbawienia wolności, brak jest podstaw do uznania, iż jest ona rażąco niewspółmiernie surowa w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk.

Przywoływanie przez skarżącego w apelacji dwóch okoliczności łagodzących, przy czym jedna z nich nie znalazła potwierdzenia w realiach sprawy, nie może podważyć zasadności wydanego wyroku, także w tym aspekcie.

Z tych też względów orzeczono jak w sentencji wyroku, o kosztach obrony z urzędu orzekając przy uwzględnieniu nakładu pracy obrońcy oraz obowiązujących stawek.

Podstawą zwolnienia oskarżonego od kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym, było spełnienie wobec niego przesłanek, o których mowa w art. 624 §1 kpk.