Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, II Wydział Karny, w składzie:

Przewodniczący:	SSA Wiesław Masłowski
Sędziowie:	SA Piotr Feliniak (spr.) SA Sławomir Wlazło
Protokolant:	sekr. sąd. Jadwiga Popiołek, st. sekr. sąd Łukasz Arkuszewski

przy udziale K. G., Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Łodzi

po rozpoznaniu w dniach: 25 listopada 2014 r., 22 grudnia 2014 r., 4 lutego 2015 r.,
19 lutego 2015 r., sprawy

1)  P. L. (1)

oskarżonego z art. 18 §2 kk w zw. z art. 148 §1 kk;

2)  E. W. (1)

oskarżonego z art. 18 §2 kk w zw. z art. 148 §1 kk;

3)  T. B. (1)

oskarżonego z art. 148 §1 kk; art. 263 §2 kk i art. 171 §1 kk w zw. z art. 11 §2 kk;

4)  W. J. (1)

oskarżonego z art. 148 §1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora oraz obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 17 grudnia 2012 r., sygn. akt IV K 179/09

1)  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż:

a)  uzupełnia podstawę prawną skazania czynów przypisanych oskarżonym w pkt 1, 2 i 3 o art. 4 §1 kk,

b)  uzupełnia opis czynu przypisanego oskarżonemu T. B. (1) w pkt 4 o sformułowanie „bez wymaganego zezwolenia”,

c)  eliminuje z opisu czynu przypisanego oskarżonemu P. L. (1) w pkt 1 sformułowanie, iż „działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie”, zaś wymierzoną karę pozbawienia wolności łagodzi do 13 (trzynastu) lat oraz uchyla wobec tego oskarżonego środek karny orzeczony w pkt 6;

2)  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części;

3)  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackich:

-

adwokata P. B. – obrońcy oskarżonego E. W. (1),

-

adwokata S. K. – obrońcy oskarżonego W. J. (1),

-

adwokata M. J. (1) – obrońcy oskarżonego T. B. (1),

kwoty po 1.328,40 (jeden tysiąc trzysta dwadzieścia osiem ⁴⁰/100) złotych tytułem kosztów nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

4)  zasądza na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonych:

-

P. L. (1) kwotę 2.834,26 (dwa tysiące osiemset trzydzieści cztery ²⁶/100) złotych,

-

E. W. (1) kwotę 2.275,40 (dwa tysiące dwieście siedemdziesiąt pięć ⁴⁰/100) złotych

-

W. J. (1) kwotę 2.228,40 (dwa tysiące dwieście dwadzieścia osiem ⁴⁰/100) złotych

-

T. B. (1) kwotę 2.228,40 (dwa tysiące dwieście dwadzieścia osiem ⁴⁰/100) złotych

tytułem kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym.

Sygn. Akt II AKa 256/13

UZASADNIENIE

Prokurator oskarżył P. L. (1) o to, że:

w okresie od czerwca 2007 roku do listopada 2007 roku w Ł. podżegał E. W. (1), a za jego pośrednictwem W. J. (1) i T. B. (1) do dokonania - w zamian za kwotę co najmniej 160.000 złotych - zabójstwa K. P. (1), dokonanego następnie przez wyżej wymienionych w dniu 30 listopada 2007 roku w Ł., tj. o czyn z art. 18 § 2 k.k. w związku z art. 148 § 1 kk

E. W. (1) został oskarżony o to, że:

w okresie od czerwca 2007 roku do listopada 2007 roku w Ł. podżegał W. J. (1) i T. B. (1) do dokonania zabójstwa K. P. (1), dokonanego następnie przez wyżej wymienionych w dniu 30 listopada 2007 roku w Ł. tj. o czyn z art. 18 § 2 k.k. w związku z art. 148 § 1 k.k.

Nadto oskarżono T. B. (1) oraz W. J. (1).

o to, że: w dniu 30 listopada 2007 roku w Ł., działając wspólnie i w porozumieniu, w zamiarze bezpośrednim, dokonali zabójstwa z użyciem broni palnej K. P. (1) w ten sposób, że oddali do pokrzywdzonego co najmniej dwa strzały z bliskiej odległości z broni palnej nieustalonego typu, powodując rany postrzałowe głowy, klatki piersiowej i prawego śródręcza, i w rezultacie powodując uszkodzenia ciała w postaci uszkodzeń mózgu i rozległych uszkodzeń narządów klatki piersiowej, skutkujące zgonem K. P. (1) tj. o czyn z art. 148 § 1 kk

Ponadto T. B. (1) został oskarżony o to, że :

w październiku 2008 roku w Ł. - do chwili zatrzymania w dniu 7 października 2008 roku, wbrew przepisom ustawy posiadał amunicje do broni palnej w postaci 9 sztuk nabojów pistoletowych 9 mm L. i 14 sztuk nabojowe pistoletowych 7,65 Browning, oraz substancje i przyrządy wybuchowe w postaci zapalnika (...) 2 przeznaczonego do granatów ręcznych, trzech samodziałowych zapalników lontowych, i kruszącego materiału wybuchowego w postaci mieszaniny trotylu i saletry amonowej w ilości co najmniej 25 gram, które to przedmioty ujawniono w dniu 24 października 2008 roku tj. o czyn z art. 263 § 2 kk i art. 171 § 1 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 17 grudnia 2012 rok, w sprawie sygn. Akt IV K 179/09:

1.  oskarżonego P. L. (1) uznano za winnego czynu zarzucanego mu w punkcie I aktu oskarżenia z tym uzupełnieniem, iż działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie to jest czynu wyczerpującego dyspozycje art. 18 § 2 k.k. w związku z art. 148 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 19 § 1 k.k. w związku z art. 148 § 1 k.k. wymierzono mu karę 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności;

1.  oskarżonego E. W. (1) uznano za winnego czynu zarzucanego mu w punkcie II aktu oskarżenia z tym uzupełnieniem, iż działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, to jest czynu wyczerpującego dyspozycję art. 18 § 2 k.k. w związku z art. 148 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 19 § 1 k.k. w związku z art. 148 § 1 k.k. wymierzono mu karę 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności;

2.  w miejsce czynu zarzucanego w punkcie II aktu oskarżenia oskarżonych W. J. (1) i T. B. (1) uznano za winnych tego, że w dniu 30 listopada 2007 roku w Ł., działając wspólnie i w porozumieniu, w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia z użyciem broni palnej K. P. (1) dokonali zabójstwa wymienionego pokrzywdzonego w ten sposób, że po uprzednim podziale ról obaj oskarżeni przyjechali samochodem marki o. (...) należącym do T. B. (1) a kierowanym przez W. J. (1) i po zaparkowaniu go w pobliżu posesji przy ul. (...) oczekiwali na przybycie pokrzywdzonego, po czym T. B. (1) podążył za K. P. (1) i na klatce schodowej wymienionej posesji oddał do pokrzywdzonego dwa strzały z bliskiej odległości z broni palnej nieustalonego typu, powodując rany postrzałowe głowy, klatki piersiowej i prawego śródręcza i w rezultacie powodując uszkodzenia ciała w postaci uszkodzeń mózgu i rozległych uszkodzeń narządów klatki piersiowej skutkujące zgonem K. P. (1), podczas gdy w tym czasie W. J. (1) godząc się na realizacje czynności wykonanych przez T. B. (1) i podczas ich wykonywania pozostawał w samochodzie zajmując miejsce kierowcy, którym to pojazdem po zdarzeniu odjechał wraz z T. B. (1) to jest czynu wyczerpującego dyspozycję art. 148 § 1 k.k. i za to, na podstawie art. 148 § 1 k.k. wymierzono im kary:

a.  T. B. (1) 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności,

b.  W. J. (1) 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności,

3.  oskarżonego T. B. (1) uznano za winnego czynu zarzucanego mu w punkcie IV aktu oskarżenia to jest czynu wyczerpującego dyspozycję art. 263 § 2 k.k. i art. 171 § 1 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 263 § 2 k.k. w związku z art. 11 § 3 k.k. wymierzono mu karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności;

4.  w związku ze skazaniem E. W. (1) za czyn z punktu 2 i T. B. (1) oraz W. J. (1) za czyn z punktu 3, na podstawie art. 45 §1 k.k. i orzeczono przepadek równowartości korzyści majątkowych osiągniętych z popełnienia przestępstwa w kwocie:

-

90.000 (dziewięćdziesięciu tysięcy) złotych od E. W. (1)

-

po 35.000 (trzydzieści pięć tysięcy) złotych od W. J. (1) i T. B. (1),

5.  w związku ze skazaniem oskarżonych P. L. (1), E. W. (1), W. J. (1) i T. B. (1) za czyny z punktów 1, 2 i 3 na podstawie art. 40 § 1 k.k. orzeczono wobec wymienionych oskarżonych pozbawienie praw publicznych na okres lat 10 (dziesięciu),

6.  na podstawie art. 88 k.k., za zbiegające się przestępstwa wymierzono oskarżonemu T. B. (1) karę łączną 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności.

Oskarżonym na poczet kar zaliczono okresy rzeczywistego pozbawienia wolności.

Rozstrzygnięto o kosztach nieopłaconej obrony z urzędu. Zasądzono obowiązek częściowej zapłaty kosztów sądowych związanych z postępowaniem pierwszoinstancyjnym (wyrok k 4954 – 4959)

Apelację od powyższego wyroku złożyli prokurator oraz obrońcy oskarżonych.

Prokurator :

I. Na podstawie art. 425 § 1 i 2 KPK i 444 KPK zaskarżył powyższy wyrok na niekorzyść wszystkich oskarżonych w całości

II. Na podstawie art. 438 pkt 2 i 4 KPK wyrokowi temu zarzucił:

A. - obrazę przepisu postępowania - art. 413 § 2 pkt 1 KPK w zw. z art. 424 § 1 pkt 2 KPK

poprzez niepowołanie w podstawie skazania oskarżonych, w pkt 1, 2 i 3 wyroku, art. 4 § 1 KK wskazującego, że Sąd zastosował przepisy Kodeksu Karnego w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu, skazując T. B. (1) i W. J. (1) za czyn z art. 148 § 1 KK, a P. L. (1) i E. W. (1) za czyny z art. 18 § 2 KK w zw. z art. 148 § 1 KK, mimo określenia tych czynów jako „popełnionych w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie", co miało wpływ na treść wyroku, gdyż nie zawierał on pełnej kwalifikacji prawnej przypisanych oskarżonym czynów, a który to brak przełożył się na niedostatki sporządzonego w tej sprawie uzasadnienia wyroku, w którym Sąd I instancji pominął wyjaśnienie podstawy prawnej skazania

B. - obrazę przepisu postępowania - art. 413 § 2 pkt I KPK - poprzez przyjęcie, że T. B. (1) jest winny czynu z pkt IV aktu oskarżenia określonego następująco:

w październiku 2008 r. w L. - do chwili zatrzymania w dz. 7.10.2008, wbrew przepisom ustawy posiadał amunicje do broni palnej w postaci 9 sztuk nabojów pistoletowych 9 mm L. i 14 sztuk nabojów pistoletowych 7,65 mm Browning, oraz substancje i przyrządy wybuchowe w postaci zapalnika (...) 2 przeznaczonego do granatów ręcznych, trzech samodziałowych zapalników lontowych, i kruszącego materiału wybuchowego w postaci mieszaniny trotylu i saletry amonowej w ilości co najmniej 25 g , które to przedmioty ujawniono w dn. 24.10.2008r.. tj. o czyn z art. 263 § 2 KK i art. 171 § 1 KK w zw. z art. 11 § 2 KK podczas gdy dokładne określenie czynu winno zawierać również wskazanie, po słowach: „wbrew przepisom ustawy“, ustawowego znamienia „bez wymaganego zezwolenia”.

co miało wpływ na treść wy roku poprzez nieprecyzyjne określenie znamion czynu zabronionego

C. rażącą niewspółmierność kary wymierzonej:

P. L. (1) za czyn z pkt I aktu oskarżenia - w wymiarze 15 lat pozbawienia wolności oraz T. B. (1) za czyn z pkt III aktu oskarżenia - w wymiarze 25 lat pozbawienia wolności, podczas gdy prawidłowe zastosowanie ustawowych dyrektyw wymiaru winno skutkować uznaniem, iż wobec obu oskarżonych jedynie kara dożywotniego pozbawienia wolności spełnia wymogi przewidziane w rozdziale VI Kodeksu Karnego

- która to niewspółmierność wynika z przecenienia okoliczności uznanych za łagodzące, przeciwstawionych wyjątkowo poważnym okolicznościom obciążającym

III. Na podstawie art. 427 § I KPK. art. 437 § I KPK i art. 454 § 3 KPK wniósł:

a.) w stosunku do P. L. (1):

- o zmianę zaskarżonego wyroku w części dot. rozstrzygnięć o odpowiedzialności za czyn opisany w pkt 1 wyroku, tj. czynu z art. 18 § 2 KK w zw. z art. 148 § 1 KK - poprzez zmianę kwalifikacji prawnej czynu na kwalifikację z art. 18 § 2 KK w zw. z art. z art. 148 § 1 KK w zw. z art. 4 § 1 KK.

- i o uchylenie wyroku za czyn opisany w pkt I wyroku, (tj. czynu zakwalifikowanego
z art. 18 § 2 KK w zw. z art. 148 § 1 KK) w części dotyczącej orzeczenia o karze i przekazanie w ty m zakresie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji

b.) w stosunku do E. W. (1):

- o zmianę zaskarżonego wyroku w części dot. Rozstrzygnięć o odpowiedzialności za czyn opisany w pkt 2 wyroku, tj. czynu z art. 18 § 2 KK w zw. z art. 148 § 1 KK - poprzez zmianę kwalifikacji prawnej czynu na kwalifikację z art. 18 § 2 KK w zw. z art. art. 148 § 1 KK w zw. z art. 4 § 1 KK

c.) w stosunku do W. J. (1):

- o zmianę zaskarżonego wyroku w części dot. rozstrzygnięć odpowiedzialności za czyn opisany w pkt 3 wyroku, tj. czynu z art. 148 § 1 KK - poprzez zmianę kwalifikacji prawnej czynu na kwalifikację z art. z art. 148 § 1 KK w zw. z art. 4 § 1 KK

c.) w stosunku do T. B. (1):

- o zmianę zaskarżonego wyroku w części dot. rozstrzygnięcia odpowiedzialności za czyn opisany w pkt 3 wyroku, tj. czynu z art. 148 § 1 KK - poprzez zmianę kwalifikacji prawnej czynu na kwalifikację z art. z art. 148 § 1 KK w zw. z art. 4 § I KK

- i o uchylenie wyroku za czyn opisany w pkt 3 wyroku, (tj. czynu zakwalifikowanego z art. 148 § KK) w części dotyczącej orzeczenia o karze

- oraz uchylenie wyroku w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze łącznej i przekazanie w tym zakręcie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji o zmianę zaskarżonego wyroku w części dot. rozstrzygnięcia o odpowiedzialności za czyn opisany w pkt 4 wyroku, tj. czynu z art. 263 § 2 KK i inne - poprzez zmianę opisu czynu i uzupełnienie go, iż oskarżony posiadał wskazane w zarzucie przedmioty, „bez wymaganego zezwolenia“(apelacja k. 5484 – 548).

Na korzyść oskarżonego P. L. (1) wywiedziono 3 apelacje.

Adwokat P. K. (1) zaskarżył wyrok w całości na korzyść oskarżonego. Wyrokowi zarzucił.

I. obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na naruszeniu przez Sąd meriti art. 413 § 2 pkt. 1 k.p.k., poprzez niewłaściwe, bo niespełniające wymogów jednoznaczności i zupełności ujęcie (skonstruowanie) zawartego w pkt. 1 wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 17 grudnia 2012 r. opisu czynu przypisanego oskarżonemu P. L. (1), skutkujące pominięciem w opisie czynu szeregu konstytutywnych elementów stanowiącego podstawę przypisania zdarzenia faktycznego, kwalifikowanego przez Sąd meriti jako realizującego znamiona złożonego strukturalnie i treściowo typu przestępstwa podżegania do podżegania do zabójstwa, oraz zamieszczeniem w opisie elementów niezwiązanych z charakterystyką znamion stanowiącego podstawę kwalifikacji typu czynu zabronionego podżegania do podżegania do zabójstwa, a w szczególności:

1) niewskazanie w opisie czynu przypisanego niezbędnych elementów służących do charakterystyki strony przedmiotowej wartościowanego zdarzenia historycznego, objawiające się nieposłużeniem się przez Sąd meriti w opisie czynu przypisanego - niezbędnym do oddania charakterystyki czynu zabronionego polegającego na podżeganiu do podżegania do zabójstwa - znamieniem czasownikowym „nakłania”, a także niewskazaniem w opisie czynu przypisanego - mającego charakteryzować zachowanie polegające na tzw. łańcuszkowym podżeganiu do zabójstwa - że P. L. (1) nakłonił E. W. (1) do zachowania, polegającego na nakłonieniu W. J. (1) i T. B. (1) do zabójstwa K. P. (1),

2) niezawarcie w opisie niezbędnych elementów strony podmiotowej, objawiające się pominięciem przez Sąd meriti w opisie czynu przypisanego - konstytutywnego dla oddania charakterystyki czynu zabronionego polegającego na podżeganiu do podżegania do zabójstwa - elementu opisu czynu świadczącego o działaniu oskarżonego z zamiarem bezpośrednim, poprzez zaniechanie wskazania, że P. L. (1) chcąc, aby E. W. (1) wywołał u T. B. (1) i W. J. (1) zamiar popełnienia czynu zabronionego zabójstwa K. P. (1), nakłaniał go do tego,

3) niezamieszczenie zrelatywizowanego do dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych opisu zachowań, mających świadczyć o podjęciu przez P. L. (1) szeregu działań nakłaniających E. W. (1) do nakłonienia T. B. (1) i W. J. (1) do dokonania zabójstwa K. P. (1), a jak wyraźnie wskazuje się w opisie czynu przypisanego działania te miały być rozciągnięte w czasie w okresie od czerwca 2007 r. do listopada 2007 r., co pozwala przypuszczać, że Sądowi meriti chodziło o oddanie w opisie czynu tego, że P. L. (1) miał dopuścić się we wskazanym okresie czasu szeregu zachowań przestępnych, polegających na podżeganiu do podżegania do zabójstwa, co w żaden sposób nie zostało odzwierciedlone w opisie czynu przypisanego oskarżonemu,

4) uzupełnienie opisu czynu przypisanego przez Sąd meriti oskarżonemu P. L. (1) w porównaniu z opisem czynu zarzucanego w akcie oskarżenia poprzez przyjęcie, iż oskarżony działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, co wobec faktu, iż w kodeksie karnym z 1997 r. nigdy nie obowiązywał typ kwalifikowany podżegania do czynu zabronionego, w którym wyższa karalność byłaby uzależniona od ustalenia, że podżegacz działał z w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, prowadzi do wniosku, że nie istniała podstawa do wprowadzenia takiej charakterystyki zachowania do opisu czynu przypisanego oskarżonemu,

5) nieadekwatne określenie podstawy kwalifikacji prawnej czynu przypisanego P. L. (1) w punkcie 1 zaskarżonego wyroku, ograniczające się do wskazania, że oskarżony zrealizował znamiona czynu zabronionego z art 18 § 2 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k., co przesądza, że opisana w sentencji wyroku podstawa kwalifikacji prawnej nie oddaje w sposób właściwy istoty czynu zabronionego, polegającego na podżeganiu do podżegania do zabójstwa, który - jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku - miał zostać przypisany P. L. (1),

6) pominięcie w podstawie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego odwołania do art. 4 § 1 k.k., a tym samym nierozstrzygnięcie przez Sąd meriti kwestii stanu prawnego

stanowiącego podstawę prawną zaskarżonego rozstrzygnięcia z uwagi na brak wyjaśnienia, czy Sąd I instancji za podstawę rozstrzygnięcia uznał stan prawny obowiązujący w czasie popełnienia czynu zabronionego czy też w czasie orzekania o tym czynie,

podczas, gdy

prawidłowe zastosowanie normy prawa procesowego wynikającej z art. 413 § 2 pkt. 1 k.p.k. obligowało Sąd meriti do takiego skonstruowania opisu czynu przypisanego P. L. (1) w punkcie 1 zaskarżonego wyroku, aby w warstwie deskryptywnej opis ten zawierał jednoznaczne treściowo i zupełne określenie działań oskarżonego oraz charakterystykę okoliczności ich podjęcia, w sposób oddający konstytutywne elementy znamion strony przedmiotowej i strony podmiotowej typu czynu zabronionego, polegającego na podżeganiu do podżegania do zabójstwa, a więc z jednej strony obligowało Sąd meriti by w opisie przypisanego oskarżonemu czynu w sposób jednoznaczny wysłowiono, że oskarżony dopuścił się zachowania, polegającego na nakłanianiu E. W. (1) do zachowania polegającego na nakłonieniu W. J. (1) i T. B. (1) do zabójstwa K. P. (1), a z drugiej strony, aby w sposób jednoznaczny wyrażono, że podejmując się takiego zachowania oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim chcąc, aby E. W. (1) nakłonił W. J. (1) i T. B. (1) do zabójstwa K. P. (1), a nadto, aby nie budziło wątpliwości, czy Sąd meriti podstawą przypisania odpowiedzialności P. L. (1) uczynił jedno zachowanie, czy też szereg rozciągniętych w czasie pomiędzy czerwcem 2007 r. a listopadem 2007 r. zachowań realizujących znamiona typu czynu zabronionego podżegania do podżegania do zabójstwa, aż także do tego, żeby istota typu czynu zabronionego podżegania do podżegania do zabójstwa została prawidłowo oddana w kwalifikacji prawnej czynu przez wskazanie, że oskarżony miał się dopuścić czynu realizującego znamiona typu czynu zabronionego z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k.;

II. obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na naruszeniu art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., oraz błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść orzeczenia, wynikający z zaniechania dokonania istotnych ustaleń faktycznych w sprawie, lub też, wynikający z dokonania dowolnej oceny dowodów prowadzącej do nieznajdującego podstaw w zebranym w sprawie materiale dowodowym, ustalenia, że oskarżony P. L. (1) dopuścił się zachowania, polegającego na tym, że w okresie od czerwca 2007 do listopada 2007 r. w Ł., chcąc aby E. W. (1) wywołał u T. B. (1) i W. J. (1) zamiar popełnienia zabójstwa K. P. (1), nakłaniał go do tego, czym wyczerpać miałby znamiona czynu zabronionego podżegania do podżegania do zabójstwa, to jest czynu zabronionego kwalifikowanego z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k., co związane było z wadliwą ewaluacją zebranego w sprawie materiału dowodowego, opartą na dowolnej, a nie - jak to wymagają zasady prawa dowodowego - swobodnej ocenie zebranych dowodów, dokonanej z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, przejawiającej się przez przyjęcie za podstawę rozstrzygnięcia ustaleń faktycznych świadczących o dopuszczeniu się przez oskarżonego P. L. (1) wskazanego wyżej czynu w oparciu o jedyny bezpośredni dowód z najmniej korzystnej dla oskarżonego, a równie uprawnionej z kilku alternatywnych wersji wyjaśnień oskarżonego E. W. (1), w których wskazał on że, po pierwotnym zleceniu przez P. L. (1) za pośrednictwem E. W. (1) pobicia K. P. (1) przez T. B. (1) i W. J. (1), ostatecznie P. L. (1) miał zmienić, treść zlecenia skutecznie nakłaniając E. W. (1) do nakłonienia T. B. (1) i W. J. (1) do zabójstwa K. P. (1);

podczas gdy,

uwzględnienie wszystkich okoliczności sprawy i prawidłowa ocena dowodów ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego powinna prowadzić co najwyżej do uznania, że zebrany w sprawie materiał dowodowy daje podstawę do ustalenia, że oskarżony P. L. (1) dopuścił się zachowania, polegającego na tym, że w okresie od czerwca 2007 do końca sierpnia 2007 r. w Ł., chcąc aby E. W. (1) wywołał u T. B. (1) i W. J. (1) zamiar popełnienia czynu zabronionego pobicia K. P. (1), nakłaniał go do tego, czym wyczerpał znamiona czynu zabronionego kwalifikowanego z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 158 § 1 k.k., do czego powinna prowadzić zgodna z normami procesowymi wyrażonymi w art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności jego ocena przy wykorzystaniu formułowanych w doktrynie procesu karnego i w orzecznictwie sądowym kryteriów oceny dowodu z pomówienia współoskarżonego, które pozwalają na uznanie dowodu z pomówienia za wiarygodny w przypadku spełnienia trzech podstawowych warunków, a mianowicie w razie:

1) dokonania oceny tego dowodu w sposób szczególnie wnikliwy, ostrożny i skrupulatny w kontekście całego zebranego w sprawie materiału dowodowego,

2) potwierdzenia pomówienia przez inne obiektywne źródła dowodowe występujące w sprawie, które potwierdzałyby wersję przedstawioną przez oskarżonego obciążającego w swoich wyjaśnieniach współoskarżonego,

3) zbadanie, czy pomawiający nie ma interesu osobistego lub procesowego w obciążaniu współoskarżonego, konsekwencją zaniechania oceny całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego w świetle wskazanych kryteriów oceny tzw. dowodu z pomówienia współoskarżonego co stanowiło naruszenie art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., mające wpływ na treść orzeczenia, przejawiające się w dokonaniu na podstawie, pomawiających wyjaśnień E. W. (1), ustaleń faktycznych na niekorzyść oskarżonego P. L. (1) w sytuacji braku możliwości jakiejkolwiek dowodowej weryfikacji tych pomówień na podstawie obiektywnych źródeł dowodowych;

III. obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na naruszeniu art. 424 § 1 k.p.k., poprzez nie wyjaśnienie lub niedostateczne wyjaśnienie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku podstawy faktycznej rozstrzygnięcia w zakresie w jakim Sąd meriti nie przeprowadził analizy zebranego materiału dowodowego pod kątem jego oceny w świetle przyjmowanych w doktrynie i orzecznictwie sądowym kryteriów oceny dowodu z pomówienia współoskarżonego, poprzez skrupulatne i szczegółowe wyjaśnienie dlaczego za relewantne w realiach przedmiotowej sprawy uznano ustalenie faktyczne, iż oskarżony P. L. (1) miał zmienić treść pierwotnie złożonego zlecenia pobicia K. P. (1) i ostatecznie zlecić jego zabójstwo, a nie przyjęto - zgodnie z prezentowanym przez oskarżonych P. L. (1), E. W. (1) (w pierwotnej wersji wyjaśnień), W. J. (1) (w pierwotnej wersji wyjaśnień) stanowiskiem ~ wersji wypadków wskazując ej P. L. (1) zlecił tylko i wyłącznie pobicie K. P. (1), a nigdy nie zlecał zabójstwa pokrzywdzonego, podczas gdy,

w realiach przedmiotowej sprawy zachowanie minimalnego standardu wymaganego od uzasadnienia wyroku Sądu meriti obligowało Sąd do omówienia w pisemnych motywach

rozstrzygnięcia pomawiających P. L. (1) wyjaśnień E. W. (1) pod kątem ich wiarygodności nie tylko w świetle innych prezentowanych przez tego oskarżonego alternatywnych wersji zdarzeń faktycznych, ale także pod kątem całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, a zwłaszcza skonfrontowania wiarygodności pomawiających P. L. (1) wyjaśnień E. W. (1) z innymi niż dowodami w sprawie, w szczególności odmiennymi od przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia wersjami zdarzeń prezentowanymi przez pozostałych współoskarżonych, tak aby zarówno skarżący, jak i Sąd Odwoławczy w toku kontroli instancyjnej mógł zweryfikować, czy Sąd I instancji oparł rozstrzygnięcie na ocenie dowodów uwzględniającej sformułowane w doktrynie i orzecznictwie kryteria oceny dowodu z pomówienia współoskarżonego, a w szczególności czy ocena Sądu I instancji była oparta na kryteriach pozwalających na uznanie dowodu z pomówienia za wiarygodny, do jakich zalicza się:

1) dokonanie oceny tego dowodu w sposób szczególnie wnikliwy, ostrożny i skrupulatny w kontekście całego zebranego w sprawie materiału dowodowego,

2) potwierdzenie pomówienia przez inne obiektywne źródła dowodowe występujące w sprawie, które potwierdzałyby wersję przedstawioną przez-oskarżonego obciążającego w swoich wyjaśnieniach współoskarżonego,

3) zbadanie, czy pomawiający nie ma interesu osobistego lub procesowego w obciążaniu współoskarżonego, a konsekwencją zaniechania sporządzenia uzasadnienia zaskarżonego wyroku przez pryzmat szczegółowego i skrupulatnego omówienia całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego w świetle wskazanych kryteriów oceny tzw. dowodu z pomówienia współoskarżonego było naruszenie art. 424 § 1 k.p.k., mające wpływ na treść orzeczenia, a polegające na braku możliwości zweryfikowania poprawności procesu ewaluacji zgromadzonego materiału dowodowego i dokonanych na jego podstawie ustaleń faktycznych, mających przesądzać o możliwości przypisania oskarżonemu P. L. (1) odpowiedzialności karnej.

W myśl przepisu art. 427 § 1 k.p.k. oraz art. 437 § 1 i § 2 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Łodzi do ponownego rozpoznania.(apelacja k. 5596 – 5646)

Adwokat J. D. zaskarżył wyrok w całości na korzyść oskarżonego
Wyrokowi zarzucił.

I. Obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia polegającą na:

1. rażącym naruszeniu art. 198 § 1 k.p.k., art. 194 k.pk., art. 200 § 1 k.p.k. i art. 201 k.p.k. w zw. z at. 167 k.p.k. i art. 366 § 1 k.p.k. oraz § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 roku w sprawie biegłych sądowych (Dz.U. z 2005r. nr 15 poz. 133), poprzez przyjęcie zeznań T. K. jako opinii ustnej biegłego w sprawie, mimo że opinią taką nie była ze względu na fakt, iż z naruszeniem art. 194 k.p.k. nie zostało przez Sąd wydane postanowienie o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego, przez co naruszone zostały podstawowe reguły procesowe dotyczące korzystania z wiedzy specjalnej i opinii biegłych, a przez to brak wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy wymagających wiedzy specjalnej, co miało wpływ na treść wyroku, a co przejawiało się w szczególności poprzez:

a) wypowiadanie się psychologa T. K. na okoliczność zdolności postrzegania przez E. W. (1) faktów, zdarzeń, okoliczności i ich odtwarzania przez pryzmat zespołu chorobowego cerebrastenii pourazowej w sytuacji, w której na wskazane powyżej okoliczności winien wypowiadać się lekarz psychiatra zgodnie z § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie biegłych sądowych z dnia 24 stycznia 2005 roku, tj. ustanowionego dla poszczególnej gałęzi nauki a nie psycholog, który nie jest lekarzem i nie ma uprawnień do diagnozowania i leczenia, a więc nie jest specjalistą, którego wiedza jest wymagana na potrzeby niniejszego postępowania,

b) wypowiadanie się przez psychologa T. K. na okoliczność zdolności postrzegania przez E. W. (1) faktów, zdarzeń, okoliczności i ich odtwarzania przez pryzmat zespołu chorobowego cerebrastenii pourazowej na podstawie wiedzy posiadanej wyłącznie w oparciu o sprawę Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi o sygn. IV K 456/08, bez dostępu do akt przedmiotowej sprawy, tj. o sygn. IV K 179/09, bez badania oskarżonego czy też jego bezpośredniej obserwacji,

2. art. 201 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. i art. 366 § 1 k.p.k. poprzez zaniechanie przeprowadzenia uzupełniającej opinii biegłych wydanej przez dwóch biegłych psychiatrów co do stanu zdrowia psychicznego oskarżonego E. W. (1) i ustalenia, czy jego wyjaśnienia są wiarygodne, w sytuacji w której. E. W. na rozprawie w dniu 02 marca 2012 roku wyjaśnił, iż aktualnie leczy się neurologicznie, odczuwa w dalszym ciągu bóle głowy oraz zawroty, nie załączenie dokumentacji medycznej z aktualnego leczenia oskarżonego i w wyniku tego oparcie się na wyjaśnieniach E. W. obciążających P. L..

3. art. 6 k.p.k. i art. 194 § 1 k.p.k. w zw. z art. 193 §1 k.p.k., art. 215 k.p.k. oraz art. 170 § 3 k.p.k. poprzez nierozpoznanie wniosku dowodowego dotyczącego poddania oskarżonego E. W. (1) badaniu psychologicznemu, przesłuchaniu oskarżonego przy udziale biegłego również co do podatności oskarżonego na sugestie i presję sytuacyjną wynikającą z określonej roli zajmowanej w postępowaniu przygotowawczym i sądowym, co stanowiło naruszenie prawa do obrony oskarżonego P. L. (1),

4. art. 7 k.pk. w zw. z art. 192 § 2 k.p.k. poprzez obdarzenie wiarą wyjaśnień oskarżonego E. W. (1) i dokonanie oceny jego wyjaśnień w sposób niepełny, mało wnikliwy, wręcz jednostronny i nie przesłuchanie E. W. (1) na rozprawie głównej z udziałem biegłego psychiatry i psychologa pomimo, iż w sprawie istnieją wątpliwości, co do stanu psychicznego, zdolności postrzegania lub odtwarzania przez E. W. spostrzeżeń czego konsekwencją była wadliwa ocena dowodów,

5. art. 201 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k, i art. 366 § 1 k.p.k. poprzez zaniechanie wyjaśnienia niepełnej opinii biegłego wydanej przez dwóch biegłych psychiatrów na okoliczność stanu zdrowia psychicznego oskarżonego P. L. (1) i ustalenia, czy oskarżony ten tempore criminis był poczytalny w sytuacji, w której biegli przy formułowaniu wniosków dokonali prostego automatyzmu - opinii opartej li tylko nie na własnych spostrzeżeniach co do zachowania oskarżonego a powielono opinię biegłych, co do stanu zdrowia oskarżonego z dnia 08 lipca 2009 roku,

6. art. 167 k.p.k. poprzez niezwrócenie się przez Sąd z urzędu o aktualną dokumentację medyczną leczenia neurologicznego E. W. (1), która nie znajdowała się w aktach, a o której na rozprawie w dniu 02 marca 2012 roku E. W. (1) wspomniał wyjaśniając, iż aktualnie leczy się neurologicznie bowiem odczuwa w dalszym ciągu bóle głowy oraz zawroty, która to dokumentacja była niezbędna dla oceny zdrowia psychicznego E. W. (1), a w konsekwencji dla oceny jego wyjaśnień złożonych w niniejszej sprawie,

7. art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k. polegającą na uwzględnieniu w wyroku okoliczności przemawiających jedynie na niekorzyść oskarżonego, rozstrzygnięcie w wyroku istniejących w sprawie wątpliwości na niekorzyść oskarżonego oraz wydanie wyroku na podstawie jedynie części dowodów i nieuwzględnienie zasad prawidłowego rozumowania przy ich ocenie, co przejawiało się, w szczególności przez przyjęcie za wiarygodne jedynego dowodu obciążającego oskarżonego w postaci pomówienia współoskarżonego przez E. W. (1), pomimo że jego wyjaśnienia są wzajemnie sprzeczne co do opisu okoliczności i rozmów pomiędzy nim a P. L. (1) i pozostałymi współoskarżonymi, co do roli P. L. w przestępstwie, co do kwot przekazanych W. J. i T. B. i nie korespondują z innymi dowodami zgromadzonymi w sprawie, jak również nieuwzględnienie przy ocenie dowodów zasad prawidłowego rozumowania, oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, co przejawiało się w szczególności poprzez:

a) uznanie za wiarygodne tej części wyjaśnień współoskarżonego E. W. (1), w których pomawia P. L. (1), a które nie są wiarygodne i nie mogą być jako jedyny dowód podstawą dokonania ustaleń faktycznych albowiem jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego E. W. (1) przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i obciążył swoimi wyjaśnieniami P. L. (1), jak to sam później wyjaśnił licząc, że nie zostanie zastosowany wobec niego środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania, a później zgodnie z sugestiami śledczych, zostanie wobec niego orzeczona niższa kara, w sytuacji w której złoży wyjaśnienia zgodne z oczekiwaniami organów ścigania, a przekonanie co do realności takiego rozwiązania mogło być dodatkowo wywołane skutkami cerebrastenii, na którą E. W. (1) cierpiał,

b) dokonanie przez Sąd I instancji ustalenia w sposób sprzeczny ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, że oskarżony zlecił zabójstwo K. P. (1), w sytuacji gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego, z punku widzenia wiedzy i doświadczenia życiowego powinna prowadzić do wniosku, że oskarżony P. L. (1), którego córka zaprzestała skutecznie kontaktów z pokrzywdzonym, nie miał motywu do wydania takiego zlecenia zaś pomówienie dokonane przez E. W. (1), biorąc pod uwagę okoliczności jego dokonania i stan zdrowia pomawiającego, nie może być traktowane jako wiarygodny dowód winy,

c) dokonanie przez Sąd I instancji ustalenia, że wina T. B. (1) i W. J. (1) jest bezsporna i wynika z szeregu dowodów zgromadzonych w sprawie innych niż wzajemne pomówienia, w sytuacji, gdy zarówno analiza materiału dowodowego jak i treść uzasadnienia Sądu wskazuje, że jedynym takim dowodem, na którym Sąd opiera swoje rozumowanie odnośnie ustalenia sprawstwa jest to, iż na działce należącej do T. B. (1) odnaleziono pocisk wystrzelony z lufy pistoletu, z którego strzelano do K. P. (1), która to okoliczność samodzielnie nie przesądza o sprawcy zabójstwa, a może być jedynie poszlakom,

d) ustalenie w sposób sprzeczny z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, że w przypadku ustalenia winy P. L. (1) motywem jego działania była zemsta i pragnienie odwetu na K. P. (1), w sytuacji gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego wskazuje, że jeśli istotnie dopuścił się zarzucanego mu czynu to motywem jego działania była chęć ochrony rodziny, a w konsekwencji nieprawidłowe jest uznanie, iż motywacja taka zasługiwała na szczególne potępienie,

8. Art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez:

a) oparcie się przez Sąd, przy uznaniu winy P. L. (1), jedynie na części wyjaśnień oskarżonego E. W. (1), w których pomawia P. L. (1) i pominięcie pozostałej części jego wyjaśnień z jednoczesnym niewskazaniem w sposób jasny, spójny i logiczny, w uzasadnieniu wyroku, dlaczego Sąd uznał za wiarygodne jedynie wyjaśnienia, w których pomawia E. W. (1) o dokonanie zlecenia zabójstwa i jednocześnie nie wskazanie przez Sąd w sposób odpowiadając wymogom art. 424 k.p.k. dlaczego nie uznał wersji zdarzeń przedstawionej przez P. L. (1),

b) nie omówienie przez Sąd I instancji, w uzasadnieniu wyroku istotnych dowodów, a w szczególności opinii biegłych i poprzestanie jedynie na ogólnym stwierdzeniu, że Sąd daje tym opinią wiarę, co czyni, że uzasadnienie nie spełnia wymogów art. 424 k.p.k., co w konsekwencji narusza art. 6 k.p.k. poprzez uniemożliwienie oskarżonemu polemiki z ustaleniami Sądu zaś Sądowi odwoławczemu kontrolę instancyjną wyroku.

II. Rażącą niewspółmierność kary, wyrażającą się w wymierzeniu P. L. (1) niewspółmiernie surowej kary w wymiarze bezwzględnej kary. 15 lat pozbawienia wolności, w sytuacji, gdy w przypadku uznania jego winy za udowodnioną, okoliczności sprawy, a w szczególności dane osobopoznawcze oskarżonego, w tym jego dotychczasową niekaralność, motywy jego działania nie wskazujące na działanie w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, przemawiają za tym, że cele kary w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej zostaną spełnione w przypadku wymierzenia oskarżonemu kary pozbawienia wolności w mniejszym rozmiarze oraz, że taka kara da gwarancję, że oskarżony nie wejdzie ponownie w konflikt z prawem.

W oparciu o powyższe na podstawie art. 427 § 1 i 2 k.p.k., wniósł o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu,

ewentualnie

2) uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji,

ewentualnie

3) zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary w mniejszym wymiarze z jednoczesnym wyeliminowaniem z opisu czynu, że oskarżony P. L. (1) działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie.(apelacja k. 5648 – 5685)

Adwokat B. T. zaskarżył wyrok w całości. Wyrokowi zarzucił.

I. Naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, a mianowicie:

1.) art. 196 § 3 kpk w zw. z art. 201 kpk i art. 202 § 1 pkt. 4 kpk w zw. z art. 410 kpk i art. 424 § 1 pkt. 1 kpk - poprzez oparcie dokonywanych w sprawie ustaleń faktycznych w zakresie stanu zdrowia psychicznego oskarżonego P. L. (1) i jego poczytalności tempore criminis na dowodzie z opinii pisemnej biegłych dra J. B. (1) i dr E. G. (1) oraz wydanych przez nich opinii ustnych mimo, iż:

a.) z uwagi na powody osłabiające zaufanie do bezstronności w/w biegłych, w tym fakt:

- skierowania przez P. L. (1) za pośrednictwem jego pełnomocnika, jeszcze na etapie postępowania przygotowawczego przed wydaniem opinii pisemnej przez biegłych i przeprowadzeniem obserwacji psychiatrycznej oskarżonego - zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstw przez dra J. B. (1) i dr E. G. (1), w tym przestępstwa wydania fałszywej opinii dotyczącej stanu zdrowia psychicznego P. L. (1) i stwierdzającej jego zdolność do przebywania w warunkach izolacji penitencjarnej;

- wskazywania przez P. L. (1) w pismach kierowanych do Prokuratora, iż podjęcie przez niego próby samobójczej (w 5 dni po przeprowadzeniu badania przez w/w biegłych), związane był ze złą diagnozą jego stanu zdrowia dokonaną przez biegłego dra J. B. (1);

- wydania przez dra J. B. (1), jeszcze przed wydaniem przez niego opinii sądowo-psychiatrycznej w niniejszej sprawie - świadectwa lekarskiego dotyczącego stanu zdrowia psychicznego P. L. (1), jak również nadesłanie do Przewodniczącego VI Wydziału Penitencjarnego Sądu Okręgowego w Łodzi pisma, w których stwierdził wprost, iż P. L. (1) „symuluje objawy choroby psychicznej

- pozostawania dra J. B. (1) f ordynatora Oddziału Psychiatrycznego Za I. O. (...) przy Zakładzie Karnym nr 2 w Ł.) i dr E. G. (1) w stosunku podległości służbowej, a zatem w takim stosunku zależności, który podważał w istocie samodzielność w opiniowaniu przez dr E. G. (1);

co w konsekwencji wskazywało jednoznacznie, iż zachodziły powody do wyłączenia tak zarówno dra J. B. (1), jak i dr E. G. (1) od opiniowania w niniejszej sprawie, a zatem wszystkie z wydanych przez nich opinii nie mogły stanowić dowodu na podstawie, którego Sąd czyniłby ustalenia faktyczne w sprawie.

b.) opinie te były niepełne, albowiem dr J. B. (1) nie brał udziału w obserwacji psychiatrycznej P. L. (1), nie miał kontaktu z P. L. (1) i przez znaczną część czasu, gdy obserwacja była prowadzona (tj. przez okres blisko 2 tygodni) - nie przebywał na terenie Oddziału Psychiatrycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej przy Zakładzie Karnym nr 2 w Ł., co wynikało wprost z potwierdzonego również przez niego faktu przebywania w tym okresie na urlopie wypoczynkowym.

2.) art. 201 kpk w zw. z art. 410 kpk w zw. z art. 424 § 1 pkt. 1 kpk - poprzez oparcie dokonywanych w sprawie ustaleń faktycznych w zakresie oceny stanu zdrowia psychicznego oskarżonego P. L. (1) na niepełnej opinii biegłych dr A. N. i B. H. z (...) Centrum (...) w P., która została sporządzona bez przeprowadzenia przez w/w biegłych obserwacji psychiatrycznej P. L. (1) (mimo, iż konieczność przeprowadzenia obserwacji była w niniejszej sprawie uzasadniona, co wynikało również z postanowienia Sądu Okręgowego w Łodzi, którym zlecono przeprowadzenie przez pierwszy zespół biegłych obserwacji psychiatrycznej P. L. (1)) i jedynie oparcie się przez w/w biegłych na jednorazowym badaniu oskarżonego P. L. (1) oraz na dowodach wtórnych w postaci dokumentacji sporządzonej przez innych biegłych;

3.) art. 170 § 1 pkt. 5 kpk w zw. z art. 6 kpk - poprzez bezzasadne oddalenie wniosku dowodowego obrońców oskarżonego P. L. (1) o wydanie ustnej opinii uzupełniającej przez biegłych dra J. B. oraz dr E. G. i zakończenie przez Sąd ich przesłuchania na rozprawie głównej, co uniemożliwiło obronie wyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności mających znaczenie dla oceny stanu zdrowia psychicznego P. L. (1) i jego poczytalności tempore criminis;

4.) art. 170 § 1 pkt. 3 kpk i art. 366 kpk w zw. z art. 410 kpk - poprzez bezzasadne oddalenie wniosku dowodowego obrony o przesłuchanie w charakterze świadka Prof. W. G. (lekarza, u którego P. L. (1) był przez wiele lat leczony z powodu schizofrenii paranoidalnej) mimo, iż:

a.) możliwe było ustalenie w oparciu o ten dowód przebiegu leczenia P. L. (1) u w/w lekarza psychiatry oraz jego zachowania w trakcie tego leczenia, co wobec zdiagnozowanej przez niego u P. L. (1) choroby psychicznej, było istotnym środkiem dowodowym mogącym uzupełnić prowadzoną przez Prof. W. G. dokumentację medyczną, a zatem mieć znaczenie dla procesu opiniowania w przedmiocie stanu zdrowia psychicznego P. L. (1) w niniejszym postępowaniu, nie zaś jak błędnie stwierdził to Sąd meriti - zastępować dowód z opinii biegłych psychiatrów;

b.) wobec podnoszonego przez oskarżonego P. L. (1) (m. in. w jego pismach kierowanych do Prokuratora oraz Sądu) konfliktu osobistego pomiędzy drem J. B. (1) a Prof. W. G. - przesłuchanie Prof. G. na te okoliczności miało istotne znaczenie dla oceny zasadności podstaw do wyłączenia dra J. B. (1) od opiniowania w niniejszej sprawie;

5.) art. 193 § 1 kpk, art. 194 kpk i art. 201 kpk w zw. z art. 410 kpk - poprzez zaniechanie dopuszczenia przez Sąd dowodu z opinii biegłego psychologa w celu oceny zdolności do postrzegania i odtwarzania spostrzeżeń przez oskarżonego E. W. (1) oraz wiarygodności psychologicznej E. W. (1) i jego wyjaśnień, mimo iż konieczność taka istniała z uwagi na stan zdrowia oskarżonego w tym jego ciężkie pobicie, uraz czaszki i wskazywaną przez niego cerebrastenię pourazową, a jedynie poprzestanie w tym zakresie na wydaniu przez Przewodniczącego składu orzekającego zarządzenia o dopuszczeniu dowodu z opinii ustnej biegłego T. K. (a zatem nie powołaniu formalnie w/w osoby, jako biegłego w niniejszej sprawie), który:

a.) li tylko sporządził opinię na potrzeby innego postępowania (w którym E. W. (1) występował w procesowej roli świadka) odnośnie zdolności E. W. (1) do postrzegania oraz odtwarzania spostrzeżeń i nie miał możliwości zapoznania się w sposób pełny z całością materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, jak również nie brał udziału w żadnym z przesłuchań oskarżonego E. W. (1), jakie miały miejsce w toku przedmiotowego postępowania;

b.) nie zapoznał się z całością dokumentacji medycznej dotyczącej leczenia oskarżonego E. W. (1), co miało istotne znaczenie dla oceny prawidłowości procesów poznawczych E. W. (1), w tym w szczególności ewentualnej skłonności do konfabulacji, a także przyczyn i motywów zmiany treści składanych przez niego depozycji procesowych;

c.) nie przeprowadził badań E. W. (1) pod kątem ewentualnych zmian w Ośrodkowym Układzie Nerwowym, tak zarówno badań fizykalnych (tomografii komputerowej), jak również EEG oraz badań psychologicznych, które mogłyby mieć znaczenie dla w/w okoliczności wpływających na ocenę wiarygodności wyjaśnień oskarżonego E. W. (1). 

6.) art. 192 § 2 kpk i art. 193 § 1 kpk w zw. z art. 410 kpk w zw. z art. 424 § 1 pkt. 1 kpk - poprzez zaniechanie przesłuchania świadka E. Ł. z udziałem biegłego psychologa, a następnie dopuszczenia dowodu z opinii biegłego tej specjalności oraz lekarza psychiatry - celem oceny stanu zdrowia psychicznego świadka, jego zdolności do postrzegania oraz odtwarzania spostrzeżeń, a także wiarygodności psychologicznej jego zeznań - mimo, iż potrzeba taka wynikała przede wszystkim z uwagi na labilność świadka w składanych depozycjach procesowych, jak również wobec jego oświadczeń dotyczących stanu zdrowia psychicznego i związanych z tym zaburzeń zachodzących w zakresie tego stanu, w tym podawanych przez świadka organicznych zaburzeń osobowości;

7.) art. 167 kpk i art. 170 § 3 kpk w zw. z art. 366 kpk w zw. z art. 410 kpk - poprzez zaniechanie załączenia przez Sąd całości akt postępowania karnego sygn. akt IV K 1002/11, toczącego się przed Sądem Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, IV Wydział Karny przeciwko E. Ł., mimo iż w w/w aktach mogły znajdować się tak zarówno informacje:

a.) mogące mieć wpływ na dokonanie prawidłowych ustaleń faktycznych w sprawie, w tym w szczególności bilingi połączeń telefonicznych E. Ł., mimo iż obrońca oskarżonego na rozprawie głównej w dniu 10 listopada 2013 r. sformułował wprost wniosek o ich załączenie (co do którego Sąd nie wydał jednak jakiejkolwiek decyzji procesowej);

b.) jak również te dotyczące stanu zdrowia psychicznego świadka E. Ł. i mogące mieć wpływ na dokonanie prawidłowej oceny wartości dowodowej złożonych przez niego zeznań;

8.) art. 167 kpk w zw. z art. 366 kpk w zw. z art. 410 kpk - poprzez zaniechanie przeprowadzenia przez Sąd dowodu z uzupełniającej opinii biegłych z zakresu genetyki celem stwierdzenia, czy materiał DNA zabezpieczony na przedmiotach znajdujących się w miejscu znalezienia zwłok K. P. (1) (m.in. niedopałków papierosów, zegarka oraz włosów) pochodzą od E. Ł., T. B. (1) lub W. J. (1), co miało istotne znaczenie dla możliwości poczynienia w sprawie prawidłowych ustaleń faktycznych, albowiem wydane w sprawie opinie analizowały li tylko materiał porównawczy pobrany od oskarżonego P. L. (1);

9.) art. 170 § 1 pkt. 3 kpk zw. z art. 366 kpk w zw. z art. 410 kpk - poprzez bezzasadne oddalenie wniosku dowodowego obrońców oskarżonego P. L. (1) o dopuszczenie dowodów z uzupełniającej opinii biegłych z zakresu badania broni i balistyki celem stwierdzenia, czy:

- pozostałości prochowe ujawnione na szczotce do czyszczenia broni znalezionej w miejscu pobytu oskarżonego T. B. (1) oraz

- pozostałości prochowe powstałe w wyniku dokonania próbnego odstrzału amunicji znalezionej w w/w miejscu są tożsame z pozostałościami prochowymi znalezionymi na cele i odzieży K. P. (1), mimo iż przeprowadzenie tego dowodu mogło dostarczyć istotnej poszlaki pozwalającej na weryfikację materiału dowodowego zebranego w sprawie;

10.) art. 399 kpk w zw. z art. 6 kpk - poprzez zaniechanie pouczenia przez Sąd o możliwości zmiany opisu czynu i przyjęcia znamienia kwalifikującego w postaci „motywacji zasługującej na szczególne potępienie”, co biorąc pod uwagę również fakt, iż Sąd przyjął inny motyw niż ten określony w akcie oskarżenia (a zatem pozbawił obronę możliwości skutecznego dowodzenia okoliczności przemawiających za niezasadnością jego przyjęcia) - w konsekwencji doprowadziło to do istotnego naruszenia prawa do obrony oskarżonego P. L. (1);

11.) art. 410 kpk w zw. z art. 424 § 1 pkt. 1 kpk - poprzez zaniechanie poczynienia przez Sąd w uzasadnieniu skarżonego wyroku jednoznacznych ustaleń faktycznych, w tym w szczególności brak wskazania:

a.) kiedy, w ocenie Sądu, doszło do zmiany zlecenia pobicia K. P. (1) na jego zabójstwo, co miało istotne znaczenie dla prześledzenia prawidłowości rozumowania Sądu 1 instancji i oceny materiału dowodowego przeprowadzonej w uzasadnieniu skarżonego wyroku, zwłaszcza w sytuacji, gdy z opisu czynu przypisanego oskarżonemu P. L. (1) wynikało, że jego zachowanie miało mieć miejsce od czerwca 2007 r. do listopada 2007 r.;

b.) co stało u podstaw w/w zmiany zlecenia, zwłaszcza zważywszy na fakt, iż z ustalonego przez Sąd stanu faktycznego wynikało, że do rozstania K. P. (2) z córką P. L. (1) doszło w czerwcu 2007 r.

12.) art. 4 i 7 kpk w zw. z art. 410 ? 424 § 1 pkt 1 kpk - poprzez dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym w szczególności:

A.) Wyjaśnień oskarżonego E. W. (1), będących dowodem z tzw. pomówienia, który winien zostać oceniony niezwykle rozważnie i wnikliwie (zwłaszcza w kontekście wielokrotnej zmiany tych wyjaśnień w toku postępowania) oraz bezzasadne uznanie tych z nich za wiarygodne, w których podał on, iż oskarżony P. L. (1) zlecił zabójstwo K. P. (1), przy jednoczesnym pominięciu bądź nieprawidłowym rozważeniu istotnych okoliczności wpływających na ocenę ich wartości dowodowej, w tym w szczególności:

1.) pominięciu faktu doznania przez E. W. (1) urazu głowy i związanej z tym zdiagnozowanej u niego cerebrastenii pourazowej, a także okoliczności dotyczących jego sytuacji osobistej w momencie jego zatrzymania, w tym w szczególności przebywania przez żonę E. W. (1) w szpitalu na leczeniu onkologicznym oraz podjęcia przez jego syna próby samobójczej;

2.) zaniechaniu prawidłowego rozważenia faktu wielokrotnej zmiany treści złożonych przez niego wyjaśnień, w tym nie przeprowadzenie przez Sąd oceny tej okoliczności przez pryzmat kryteriów wypracowanych w orzecznictwie dla oceny wiarygodności dowodu z pomówienia;

3.) bezzasadne zdeprecjonowanie przez Sąd w kontekście oceny wiarygodności poszczególnych z jego wyjaśnień - faktu wcześniejszego podjęcia przez E. W. (1) współpracy z organami ścigania, która doprowadziła do uchylenia wobec niego w przeszłości tymczasowego aresztowania;

4.) jedynie zbiorcze ocenienie poszczególnych z wyjaśnień złożonych przez E. W. (1), bez jednoczesnej szczegółowej analizy w zakresie sprzeczności zachodzących w obrębie poszczególnych z jego depozycji procesowych;

B.) Wyjaśnień oskarżonego W. J. (1), będących podobnie, jak wyjaśnienia E. W. (1) dowodem z pomówieniem współoskarżonego, w tym w szczególności:

1.) pominięcie w kontekście oceny ich wartości dowodowej, faktu odczytania przed jego przesłuchaniem w postępowaniu przygotowawczym (które miało miejsce w dniu 20 listopada 2008 r.) – protokołu zawierającego wyjaśnienia współpodejrzanego E. W. (1) (ujawnionych w istocie z naruszeniem przepisów procesowych o sposobie przeprowadzania konfrontacji) - co miało istotne znaczenie tak zarówno dla oceny spontaniczności i swobody wypowiedzi oskarżonego, jak również dla oceny wiarygodności przedstawionej przez niego relacji;

2.) zaniechanie przeprowadzenia przez Sąd oceny, czy wobec labilność w relacjach przedstawianych w jego wyjaśnieniach możliwe jest, biorąc pod uwagę wymogi wskazywane w judykaturze, jakim powinien odpowiadać dowód z pomówienia współoskarżonego - czynienie na podstawie tego dowodu ustaleń faktycznych w sprawie.

C.) Wyjaśnień oskarżonego P. L. (1) złożonych w postępowaniu sądowym i bezzasadne uznanie ich przez Sąd za pozbawione przymiotu wiarygodności, w tym w szczególności:

1.) bezzasadne zdeprecjonowanie tych wyjaśnień poprzez wskazanie, iż stanowią one „wyuczoną lekcję”, co miało w ocenie Sądu wiązać się z udzielaniem przez oskarżonego odpowiedzi wyłącznie na pytania swojego obrońcy, podczas gdy, po zakończeniu odpowiedzi na w/w pytania, oskarżony wyjaśniał spontanicznie, a nadto składał uzupełniające wyjaśnienia w toku dalszego postępowania jurysdykcyjnego, w tym także udzielał odpowiedzi na pytania Sądu;

2.) sprowadzenie dokonywanej analizy w istocie do wskazania, iż wyjaśnienia to stoją w sprzeczności z dowodami na podstawie których Sąd ustalił stan faktyczny, przy jednoczesnym braku odniesienia się przez Sąd do istotnych kwestii podnoszonych w relacji przedstawionej przez P. L. (1).

D.) zeznań świadka P. K. (2), w szczególności w kontekście oceny wartości dowodowej zeznań E. Ł. i bezzasadne zdeprecjonowanie przez Sąd ich wartości dowodowej, w zakresie w jakim wskazywał na uzyskane przez niego informacje dotyczące dokonania zabójstwa K. P. (1) przez E. Ł. oraz pominięcie w odniesieniu do w/w dowodów:

a) zeznań W. C., w których wskazywał, że E. Ł. jest osobą nieobliczalną;

b) zeznań P. W., który podał, iż K. bał się do tego stopnia E. Ł., iż „na jego widok trzęsły mu się ręce”;

c) badania E. Ł. przy użyciu wariografu, z którego wynikała, jego wiedza na temat realiów zabójstwa K. P. (1);

a nadto:

13.) art. 424 § 1 pkt. 1 kpk - poprzez sprzeczność w uzasadnieniu wyroku Sądu meriti, polegającą na ustaleniu z jednej strony, iż oskarżony P. L. (1) działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, z drugiej zaś przyjęcie, iż zachowanie oskarżonego P. L. (1) było związane z zachowaniem samego pokrzywdzonego „szkodzącego i naruszającego dobra prawne członków jego rodziny” , zaś zirytowanie i zdenerwowanie P. L. (1) działaniami K. P. (1) było społecznie zrozumiałe i „rodzące sprzeciw przeciwko niepoprawnemu zachowaniu pokrzywdzonego

II. Na podstawie art. 427 § 1 i art. 437 § 2 kpk wniósł o:

zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, iż oskarżony P. L. (1) swoim zachowaniem wyczerpał dyspozycję podżegania do przestępstwa określonego w art. 158 § 1 k.k. i wymierzenie kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia;

Ewentualnie o:

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.(apelacja k. 5559 – 5591)

Obrońca skazanego E. W. (1):

1. Na podstawie art. 425 § 1 k.p.k. i art.444 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok w całości

2. Na podstawie art.427 § 2 k.p.k. i art.438 pkt.3 k.p.k. wyrokowi temu zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę wyrażający się w uznaniu oskarżonego E. W. (1) za winnego dokonania zarzucanego mu czynu pomimo poważnych wątpliwości w tym zakresie wynikających z wyjaśnień oskarżonego i współoskarżonych.

3. Na podstawie art.427 § 1 k.p.k. i art.437 § 2 k.p.k. wniósł o zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od zarzutu popełnienia przestępstwa.(apelacja k. 5530 – 5532)

Obrońca oskarżonego W. J. (1) wyrok zaskarżył w części dotyczącej pkt. 3 wyroku. Wyrokowi zarzucił.

I. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia - tj. art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. oraz art. 424 § 1 k.p.k. - polegającą na naruszeniu reguł procesowych, w zakresie swobodnej oceny materiału dowodowego oraz niedopuszczalności rozstrzygania przez Sąd I instancji wątpliwości na niekorzyść oskarżonego, poprzez:

1) wybiórcze, sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oparcie podstawy wyroku na tym, fragmencie wyjaśnień oskarżonego E. W. (1) oraz oskarżonego W. J. (1) złożonych w toku postępowania przygotowawczego, w których oskarżeni przyznali się do popełnienia zarzucanych im czynów, przy jednoczesnym pominięciu, że obaj oskarżeni owe fragmenty wyjaśnień w toku postępowania sądowego odwołali, wskazując przyczyny zmiany swoich stanowisk procesowych, wskazując, że przedmiotem zlecenia, o którym E. W. (1) informował W. J. (1) było wyłącznie zastraszenie pokrzywdzonego oraz że ani W. J. (1), ani T. B. (1) nie dokonali zabójstwa K. P. (1), podczas gdy w świetle zgromadzonego w toku niniejszego postępowania materiału dowodowego, w szczególności wyjaśnień współoskarżonych wynika, że T. B. (1) miał jedynie nastraszyć K. P. (1) poprzez wywołanie w nim obawy oraz przekonania, że jest on obserwowany, a ponadto w przedmiotowej sprawie nie ujawniono dowodów, które stałyby w sprzeczności z wersją przedstawiony przez oskarżonych w toku postępowania jurysdykcyjnego, a ponadto powyższe okoliczności mają kluczowe znaczenie dla przedmiotowej sprawy i winny wpływać na ustalenie kwestii ewentualnej odpowiedzialności oskarżonego co do zarzucanego mu czynu;

2) nieuzasadnione przyjęcie za wiarygodnej tej części zeznań świadka E. Ł., w której świadek wskazuje okoliczności, które należy uznać za niekorzystne dla oskarżonego W. J. (1), w szczególności manifestowanie przez oskarżonego w obecności świadka złych zamiarów wobec K. P. (1), zażądanie od świadka przez oskarżonego pomocy w odnalezieniu oraz „wystawieniu” pokrzywdzonego, podczas gdy:

- świadek ten w toku niniejszego postępowania składał zeznania w sposób wyjątkowo zmienny, bowiem na rozprawie świadek odwołał swoje zeznania złożone w toku postępowania przygotowawczego, po czym wystosował list do Sądu z prośbą o ponowne przesłuchanie go na rozprawie, a po ponownym wezwaniu na rozprawę będąc przesłuchiwanym potwierdził wszystkie okoliczności wskazane w śledztwie, przy czym nie był w stanie w sposób przekonujący przedstawić powodów diametralnej zmiany swojego stanowiska procesowego, a taka postawa winna dyskwalifikować złożone przez niego zeznania jako niewiarygodne, a przez to nie mogące stanowić podstawy ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie,

- a ponadto wskazane przez świadka E. Ł. okoliczności mogące świadczyć o udziale oskarżonego W. J. (1) w popełnieniu czynu zabronionego na osobie pokrzywdzonego, nie znajdujące potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym;

3) nieuzasadnione odmówienie waloru wiarygodności, spójnej oraz logicznej wersji zdarzeń przedstawionej na rozprawie przez oskarżonego, zgodnie z którą oskarżony W. J. (1) przekazał tylko T. B. (1) propozycję złożoną mu przez E. W. (1), polegającą na zastraszaniu innej osoby w zamian za zaproponowane jednorazowe wynagrodzenie, a następnie w początkowej fazie wykonywania zlecenia przekazywał informacje od E. W. (1), T. B. (1), gdyż później ww. oskarżeni kontaktowali się bez jego pośrednictwa, oraz że na prośbę E. W. (1) i T. B. (1) miał wspólnie z T. B. (1) realizować zastraszanie pokrzywdzonego, przy czym miało to polegać wyłącznie na obserwowaniu i śledzeniu K. P. (1), podczas gdy w przedmiotowej sprawie nie ujawniono dowodów, które stałyby w sprzeczności z powyższą wersją przedstawioną przez oskarżonego, a ponadto powyższe okoliczności . wskazane przez oskarżonego mają kluczowe - znaczenie dla przedmiotowej sprawy i winny wpływać na ustalenie kwestii ewentualnej odpowiedzialności oskarżonego co do zarzucanego mu czynu;

4) niedopuszczalnym, bo naruszającym dyspozycję art. 5 § 2 k.p.k., rozstrzygnięciu przez Sąd wszystkich zaistniałych w sprawie wątpliwości na niekorzyść oskarżonego, poprzez dokonywanie oceny materiału dowodowego pod kątem a priori założonej tezy o winie W. J. (1),

a w konsekwencji tych uchybień procesowych:

II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, mający wpływ na jego treść i rzutujący w konsekwencji na niesłuszne przypisanie winy W. J. (1), a polegający na mylnym ustaleniu, że oskarżony działając wspólnie i w porozumieniu z T. B. (1), w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia K. P. (1) z użyciem broni palnej dokonali zabójstwa wymienionego pokrzywdzonego, podczas gdy niemożliwe jest jednoznaczne stwierdzenie tej okoliczności na podstawie ujawnionego w sprawie materiału dowodowego.

Na podstawie art 427 § 1 k.p.k. w zw. z art. 437 § 2 k.p.k. wniósł o zmianę powyższego orzeczenia poprzez uniewinnienie oskarżonego W. J. (3) od przypisanego mu czynu względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji.(apelacja k. 5489 – 5495)

Obrońca T. B. (1).

I. Na podstawie art. 425 k.p.k, art 444 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok Sądu Okręgowego w całości na korzyść co do oskarżonego.

II. Na podstawie art. 427 § 2 oraz 438 pkt 2 i 4 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

a) obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:

- art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów przejawiającej się w bezkrytycznym oparciu się na częściowo sprzecznych z pozostałymi dowodami jak i zasadami logiki i doświadczenia życiowego relacjach współoskarżonych W. J. i E. W. a nadto w nieuzasadnionym względami logiki i doświadczenia pominięciu sposobu działania sprawców w zakresie ustalania zamiaru popełnienia danego typu rodzajowego przestępstwa,

- art. 7 k.p.k. w zw. z art. 193 §1 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. poprzez oparcie przekonania sądu w zakresie tożsamości pocisków na podstawie wydanych przez biegłych P. L. (2) i H. J. pisemnych opinii w zakresie balistyki, w sytuacji, gdy obydwie opinie są niejasne oraz wzajemnie sprzeczne, zaś ustna uzupełniająca opinia biegłego H. J. nie doprowadziła do wyjaśnienia wątpliwości,

b) rażącą niewspółmierność kary, w sytuacji jej wymierzenia w oparciu o przyczyny zewnętrzne w stosunku do osoby oskarżonego, z jednoczesnym pominięciem okoliczności łagodzących w postaci istnienia możliwego zewnętrznego przymusu w popełnieniu przestępstwa

III. Na mocy art. 427 § 1 i 437 § 2 k.p.k. wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

IV. Nadto wniósł o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielnej oskarżonemu T. B. (1) w postępowaniu odwoławczym, oświadczając, iż opłaty nie zostały zapłacone w całości ani w części. (apelacja k. 5553 – 5557)

W aktach sprawy znajdują się także pisma skierowane do sądu przez oskarżonych P. L. (1) oraz E. W. (1), które zostały ujawnione w trakcie rozprawy. (k.6476)

Na etapie wstępnym oraz podczas rozprawy rozpoznano wnioski dowodowe, jakie zostały zgłoszone przez obronę. Wnioski te zostały w większości nie uwzględnione, lecz uzupełniono postępowanie dowodowe, w toku rozprawy odwoławczej.

Na rozprawie obrońca oskarżonego T. B. (1) sprostował wniesioną apelację w ten sposób, że oświadczył, iż nie skarży wyroku co do czynu z pkt 4 wyroku, w zakresie sprawstwa, lecz wnosi o zmniejszenie wymierzonej kary za ten czyn i orzeczenie jej w dolnych granicach ustawowego zagrożenia.

Natomiast obrońca W. J. (1) popierając złożoną apelację wniósł ponadto o rozważenie, czy działanie oskarżonego nie stanowiło pomocnictwa i wymierzenie kary za ten czyn przy zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary (k.6746).

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacje co do większości sformułowanych zarzutów oraz wniosków okazały się niezasadne. Częściowemu uwzględnieniu podlegały zarzuty zawarte w apelacjach obrońców oskarżonych P. L. oraz w apelacji prokuratora, przy czym część tych zarzutów była zbieżna.

Na wstępie stwierdzić należy, iż większość apelacji dotknięta jest wadami konstrukcji.

Dotyczy to przede wszystkim zarzutów obrazy prawa procesowego.

Przypomnieć autorom apelacji należy więc, że nie można jednocześnie formułować zarzutu opartego na podstawach określonych w art. 7 k.p.k. oraz 5 § 2 k.p.k. W świetle utrwalonego orzecznictwa podnosi się, iż zarzut obrazy art. 5 § 2 k.p.k. dotyczy wtórnej dla ustaleń faktycznych płaszczyzny procedowania sądu, a zatem nie może być podnoszony jednocześnie z zarzutem obrazy art. 7 k.p.k. (patrz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2013 roku, sygn. V KK 270/12, LEX 1293868). Ponadto wątpliwości, o których mowa w przepisie art. 5 § 2 k.p.k., to wątpliwości pozostające już po dokonaniu prawidłowej oceny wiarygodności dowodów, które pomimo jej dokonania nie dają się usunąć (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2013 roku, sygn. akt II KK 207/12, LEX 1299162). Nadto skarżący pomijają, że przepis art. 5 § 2 k.p.k. wprost odnosi się do istnienia wątpliwości przy ustaleniu stanu faktycznego po stronie sądu orzekającego, a nie po stronie wywodzącej środek odwoławczy (patrz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2013 roku, sygn. akt V KK 73/13, LEX 1331404).

Zarzut naruszenia art. 410 k.p.k. może być zasadny jedynie w przypadku gdy sąd opierał się na materiale dowodowym, który w sprawie nie został ujawniony, bądź orzekał w oparciu jedynie o część ujawnionego materiału dowodowego (patrz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2013 roku, sygn. akt IV KK 82/13, LEX 1350322).

Obraza przepisu art. 424 k.p.k. nigdy nie jest naruszeniem prawa procesowego mającym wpływ na treść orzeczenia, bowiem do sporządzenia uzasadnienia dochodzi po wydaniu wyroku (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 kwietnia 2013 roku, sygn. akt II AKa 95/13, LEX 1312112).

Obraza art. 4 k.p.k. nie może być podstawą zarzutu apelacyjnego, bowiem formułuje ogólną zasadę procesową, której naruszenie może nastąpić przez obrazę konkretnych przepisów postępowania gwarantujących realizację zasady obiektywizmu (patrz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2010 roku, sygn. akt III KK 92/10, OSNwSK z 2010 roku, z.1 poz. 775).

Problematyką wskazania jako podstaw apelacyjnych w ramach przesłanki określonej w art. 438 pkt 3 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 410 k.p.k. oraz art. 424 k.p.k. zajął się także w sposób analogiczny jak w wyżej cytowanych orzeczeniach Sąd Apelacyjny w Krakowie, wydając w dniu 14 maja 2008 roku wyrok w sprawie II AKa 50/08, opublikowany w KZS z 2008 roku, z. 9, poz. 35.

Należało mieć także na uwadze i to, iż przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną reguły z art. 7 k.p.k., jeżeli jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonych oraz jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (patrz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2012 roku, sygn. akt III KK 298/12, LEX 1232292).

W ocenie Sądu Apelacyjnego, analiza treści zapadłego rozstrzygnięcia w kontekście jego pisemnych motywów, dowodów zgromadzonych w sprawie i ujawnionych w toku postępowania rozpoznawczego wskazuje, iż zaskarżony wyrok, wbrew treści zarzutów zawartych w wywiedzionych skargach apelacyjnych, wszystkie powyższe kryteria spełnia, a więc pozostaje pod ochroną reguły wyrażonej w treści tego przepisu.

Każdy fakt i okoliczności, mające znaczenie w przedmiotowej sprawie, zostały bowiem przez sąd orzekający uwzględnione, ocenione i znalazły odpowiednie odzwierciedlenie w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia. Ustalenia sądu co do przebiegu zdarzenia znajdują oparcie w przywołanych dowodach, zaś ocena źródeł dowodowych jest kompleksowa i wszechstronna i nie nosi cech dowolności.

Uwzględnieniu podlegały natomiast te zarzuty, które zawarte były w apelacjach obrońców oskarżonych P. L. (1) i które odnosiły się do przeprowadzonego w toku postępowania pierwszoinstancyjnego dowodu z opinii biegłego T. K.. Biegły ten w postępowaniu sądowym został początkowo wezwany w charakterze świadka, a następnie przed przesłuchaniem dopuszczony w charakterze biegłego psychologa i wydał ustną opinię uzupełniającą, na okoliczność zdolności postrzegania przez oskarżonego E. W. (1) faktów, zdarzeń, okoliczności i ich odtwarzania (k. 4234).

Nastąpiło to w sytuacji, gdy przed rozprawą biegły ten nie miał kontaktu z oskarżonym i nie przeprowadził badań oskarżonego w związku z treścią wydanej opinii.

Z protokołu rozprawy wynika, że jego opinia nie była związana z przedmiotową sprawą, lecz z opinią jaką wydał w sprawie Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi o sygn. akt IV K 456/08, gdzie oskarżony E. W. miał status pokrzywdzonego i składał zeznania w charakterze świadka. Jednocześnie dowód ten był podstawą do ocen jakie Sąd Okręgowy zawarł na k 107 uzasadnienia. Powyższe skutkowało pozytywną oceną zasadności zarzutów obrońców oskarżonego P. L. (1), jakie zawarte były w wywiedzionych przez nich apelacjach.

Brak ten został, konwalidowany na etapie postępowania odwoławczego przez dopuszczenie dowodu z opinii biegłej psycholog A. T., która po przeprowadzeniu badań psychologicznych oraz na podstawie akt sprawy, uwzględniając przy tym wnioski obrony oskarżonego P. L., wydała pisemną opinię psychologiczną oraz ustną opinię uzupełniającą, zawartą na k.6315 – 6322 i 6477 – 6478 akt sprawy.

Nie stwierdzono przyczyn, z zakresu funkcjonowania psychicznego i intelektualnego oskarżonego zakłócających sprawność procesów poznawczych, szczególnie rejestracji i odzwierciedlania informacji. Doznany przez oskarżonego uraz nie spowodował negatywnych zmian w powyższych zakresach. Nie stwierdzono żadnych czynników natury intelektualnej i psychicznej, które uniemożliwiałoby odtworzenie zdarzeń przez oskarżonego E. W..

Treść wniosków tej opinii koreluje z treścią opinii uzupełniającej jaką wydali biegli lekarze psychiatrzy (k.6476 akt).

Z opinii tych jednocześnie wynika, iż zarówno z przyczyn psychicznych, jak i psychologicznych brak jest podstaw do stwierdzeń, iż uraz doznany przez oskarżonego i objawy cerebrasteni pourazowej przerodziły się w zmiany prowadzące do zaburzeń postrzegania, zapamiętywania i odtwarzania, czyli zaburzeń pamięci.

Wnioski te są więc zbieżne z tymi, które zawarto w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, lecz na obecnym etapie postępowania nie są obarczone błędami procesowymi, o których mowa w apelacjach obrońców oskarżonego P. L. (1).

Na marginesie podnieść należy, iż przepisy procedury karnej nie przewidują przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego psychologa, w kontekście oceny wiarygodności wyjaśnień oskarżonego. Dowód ten, zgodnie z treścią art. 192 k.p.k. przeprowadza się jedynie przy dokonywaniu oceny zeznań świadków.

Przeprowadzenie tego dowodu w przedmiotowym postępowaniu związane było z faktem, iż uczynił to Sąd Okręgowy, przy wskazanych wyżej uchybieniach oraz w związku z tym, iż ten nieprawidłowo przeprowadzony dowód służył do wyrażenia ocen zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.

Podkreślić natomiast należy to, że kwestia oceny takiego źródła dowodowego jakim są wyjaśnienia oskarżonego, dokonywana jest w aspekcie ich wiarygodności, w oparciu o inne kryteria oraz przy uwzględnieniu, iż oskarżony w ramach przysługującego mu prawa do obrony ma prawo swobodnego kształtowania treści swoich wypowiedzi.

Przechodząc do omówienia poszczególnych apelacji w pierwszej kolejności należy odnieść się do apelacji obrońców oskarżonego P. L..

Podlegały one częściowemu uwzględnieniu, co omówione zostanie w końcowej części uzasadnienia.

Co do zasady oraz głównych sformułowanych w nich zarzutów są one niezasadne z przyczyn merytorycznych ale także z powodów proceduralnych, bowiem uwzględnienie części z podnoszonych zarzutów prowadzić mogłoby do naruszenia zakazu orzekania na niekorzyść oskarżonego.

Apelacje te są zbieżne, co do kierunku zaskarżenia oraz wniosków końcowych, tym niemniej każdy ze skarżących eksponował nieco inny aspekt rozpatrywanej w postępowaniu odwoławczym sprawy. W związku z powyższym Sąd Apelacyjny ustosunkuje się odrębnie do wywiedzionych środków zaskarżenia, przy czym w wypadku powtarzania się argumentacji, omówi je łącznie, względnie odwoła się do wcześniej przytoczonych motywów, poza tymi, które omówiono w części wstępnej.

Na wstępie należy odnieść się do załączonych do apelacji oraz złożonych w toku postępowania odwoławczego opinii prawnych sporządzonych na zlecenie obrońców.

Mając na uwadze przepisy procedury karnej, które obowiązywały zarówno w chwili orzekania przez Sąd I instancji, ale także w trakcie postępowania odwoławczego, a ponadto obowiązującą w tym zakresie linią orzeczniczą, Sąd Apelacyjny pominął te źródła dowodowe, bowiem mają one charakter opinii prywatnych. Opinia prywatna, czyli pisemne argumentowania zlecone przez innych uczestników postępowania niż uprawnione organy procesowe, nie są opiniami w rozumieniu art. 193 k.p.k. w zw. z art. 200 § 1 k.p.k. i nie mogą stanowić dowodu w sprawie. Nie podlegają także odczytaniu na rozprawie jako dokumenty, gdyż stoi temu na przeszkodzie przepis art. 393 § 3 k.p.k. ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2013 roku, sygn. akt IV KK 420/K, LEX 1293833, wyrok S.A. we Wrocławiu z dnia 16 kwietnia 2012 roku, sygn. akt II AKa 67/2, LEX 1362761, wyrok S.A. w Łodzi z dnia 19 lutego 2013roku, sygn. akt II Aka 295/12, LEX 1294814)

Ponadto przy ocenie apelacji obrońców oskarżonego P. L., należy mieć na uwadze, iż związane są one z linią obrony jaką oskarżony prezentował w toku całego postępowania. Wyjaśnienia oskarżonego ulegały zmianie. Początkowo negował on swój udział w przedmiotowym zdarzeniu, żeby ostatecznie przyznać się do zarzutu zlecenia pobicia pokrzywdzonego. Ponieważ fakt śmierci K. P. nie jest kwestionowany, zdaniem oskarżonego i jego obrońców, zdarzenie to było bądź ekscesem współoskarżonych, nie objętym zamiarem oskarżonego P. L., względnie do zdarzenia tego doszło w okolicznościach nie związanych z rozpatrywaną sprawą.

Należało mieć także na uwadze, iż ewentualne wersje innego przebiegu zdarzenia były już przedmiotem rozważań w toku pierwszoinstancyjnego rozpatrywania sprawy i Sąd Okręgowy swoje oceny zawarł w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.

Kontynuacja tej linii obrony przebiegała także w toku postępowania odwoławczego, bowiem złożono liczne wnioski dowodowe, a ponadto oskarżeni składali oświadczenia, które miały uprawdopodobnić tą linię obrony oraz skłonić sąd odwoławczy do wydania orzeczenia kasatoryjnego, przez próbę wykazania, iż materiał dowody jest niekompletny oraz to, że w rozumowaniu sądu I instancji istnieją niewyjaśnione okoliczności związane z przedmiotową sprawą.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego brak jest podstaw do takiej oceny.

Swoje stanowisko sąd odwoławczy zawarł w treści postanowień jakie wydano zarówno w trakcie rozprawy jak i na posiedzeniach, na których rozpoznawano wnioski dowodowe obrońców tego oskarżonego. Wydane postanowienia są wyczerpujące i znajdują oparcie w przywołanych przepisach prawa.

Należy jednak podkreślić, iż wnioski dowodowe zmierzały do manipulacji, związanej z faktem toczącego się postępowania cywilnego o odszkodowanie i zadośćuczynienie, w którym sąd cywilny nie czekając na prawomocne zakończenie postępowania karnego, przeprowadza własne postępowanie dowodowe.

Podnieść należy, że to właśnie ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa uznaje się za wiążące sąd w postępowaniu cywilnym(zob. art. 11 k.p.c), a nie odwrotnie. Podobnie ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd administracyjny ( zob. art. 11 ustawy z 30.08.2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Istnienie tych przepisów podyktowane jest koniecznością wyeliminowania ewentualnych sprzeczności mogących wynikać z orzeczeń różnych sądów
(karnych, cywilnych i administracyjnych), niemniej wybór procedury karnej jako prowadzącej do prejudycjalności orzeczenia nie jest przypadkowy. Procedura karna zapewnia bowiem największe gwarancje dokonywania prawidłowych ustaleń faktycznych.

Ponadto nie można nie dostrzec, iż uzasadnienia niektórych wniosków dowodowych są nierzetelne. Przykładowo nie odpowiadają rzeczywistości mapy, które znalazły się w posiadaniu obrońców oskarżonego. Fakt ten został dostrzeżony przez Sąd Apelacyjny i znalazł wyraz w wydanym orzeczeniu, o oddaleniu złożonego wniosku.

Przechodząc do omówienia poszczególnych apelacji, brak jest podstaw do uwzględnienia zarzutów jakie obrońca oskarżonego P. L. adw. B. T., sformułował w pkt 1 – 4 apelacji, a związanych z oceną stanu zdrowia psychicznego oskarżonego w chwili dokonywania przypisanego mu przestępstwa.

Sąd Okręgowy dostrzegł, iż oskarżony chorował na schizofrenie. Okoliczność ta spowodowała, iż już w toku postępowania przygotowawczego poddany on został badaniom psychiatrycznym połączonych z obserwacją.

Biegli wydali opinię psychiatryczną oraz psychologiczną zarówno pisemną, jak i ustną i ustalili, iż w okresie objętym zarzutem oskarżony P. L. nie przejawiał objawów choroby psychicznej ani cech upośledzenia umysłowego. Nie wystąpiły inne zakłócenia czynności psychicznych, mogące mieć wpływ na ocenę poczytalności. Brak było więc podstaw do kwestionowania poczytalności oskarżonego. Miał on zachowane zarówno: możliwość rozpoznawania znaczenie zarzucanego mu przestępstwa, jak i pokierowania swoim postępowaniem.

Ocena tych źródeł dowodowych zawarta została na k. 107 – 108 uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia.

Sąd Apelacyjny w pełni ją podziela.

Opinie mają charakter kompletny i kompleksowy, nie zawierają wewnętrznych sprzeczności oraz odpowiadają na wszelkie pytania mające znaczenie dla rozstrzygnięcia w płaszczyźnie oceny poczytalności oskarżonego.

Obrońca oskarżonego w wniesionym środku odwoławczym nie wykazał, aby zachodziła sytuacja, o której mowa w art. 201 k.p.k. Argumenty jakie zawarto w sformułowanych zarzutach nie podważają wyrażonych ocen, przy czym skarżący nie dostrzega, iż sam oskarżony P. L. przyznał, że w początkowej fazie postępowania symulował chorobę psychiczną.

Nie wykazano braku samodzielności w opiniowaniu biegłej dr. E. G. (1), bowiem sam fakt podległości służbowej wobec drugiego biegłego tej okoliczności nie uzasadnia.

Fakt, iż w okresie obserwacji, w pewnej jego fazie, biegły dr. J. B. przebywał na urlopie wypoczynkowym, także nie uzasadnia wątpliwości co do rzetelności biegłego, skoro w tym czasie oskarżony przebywał pod opieką innego biegłego oraz personelu medycznego Oddziału Psychiatrycznego ZOZ przy Zakładzie Karnym nr 2 w Ł., a więc wykonywano w stosunku do niego badania i czynności związane z prowadzoną obserwacją. Na marginesie stwierdzić należy, iż gdyby interpretować tak przebieg obserwacji, jak postuluje skarżący, to doprowadzić mogłoby to do sytuacji, w której biegli pozbawieni byliby prawa do urlopów wypoczynkowych, względnie możliwości korzystania ze zwolnień lekarskich. Skarżący nie wykazał, aby w toku korzystania przez biegłego z urlopu wypoczynkowego, w trakcie obserwacji wystąpiły jakieś zdarzenia, które pozostały poza wiedzą biegłego i które miały znaczenie dla treści wydanych opinii.

Zarzut sformułowany w pkt 2 także nie ma wpływu na ocenę końcową okoliczności związanych ze stanem poczytalności oskarżonego, skoro wnioski wykazanych tam biegłych, były zbieżne z wnioskami do jakich doszli biegli psychiatrzy i psycholog po przeprowadzeniu obserwacji psychiatrycznych.

Brak jest także podstaw do uwzględnienia zarzutów z pkt 3 i 4 skoro fakt uprzednio stwierdzonej choroby oskarżonego P. L. został pozytywnie ustalony przez sąd I instancji, a wydane w tym zakresie postanowienia zostały prawidłowo uzasadnione i przywołano właściwe podstawy procesowe.

Zarzuty sformułowane w pkt 6 i 7, związane były z lansowaną, już na etapie postępowania przygotowawczego, możliwością innego przebiegu zdarzeń, związaną z osobą przesłuchiwanego świadka.

W tym zakresie odwołać się więc należy do uzasadnienia Sądu Okręgowego. Na kartach 62 – 80 sąd ten przeprowadził wyczerpującą i wręcz drobiazgową oceną tego źródła dowodowego, zaś skarżący pomijając ją całkowicie i nie wykazując przekroczenia granic zakreślonych treścią art. 7 k.p.k., w sposób polemiczny wywodzi własne oceny, przy czym pomija to, iż Sąd Okręgowy stwierdza, iż to źródło dowodowe nie może być podstawą nie budzących wątpliwości ustaleń, odnośnie sprawstwa oskarżonych oraz to, iż dowód ten nie był podstawą takich ustaleń, na co wskazuje wprost treść faktograficzna pisemnych motywów. Oprócz faktu, iż obrona abstrahując od ustaleń i ocen Sądu Okręgowego i kontynuując linię obrony oskarżonego, widzi potrzebę pogłębienia postępowania dowodowego, brak jest podstaw do uwzględnienia wniosków zawartych w pkt 8 i 9. Także i w tym wypadku decyzja Sądu Okręgowego została prawidłowo uzasadniona.

Zarzut zawarty w pkt 12 dotknięty jest wadą konstrukcyjną wskazaną we wstępnej części motywów, a ponadto ma on charakter nie podlegającej uwzględnieniu w toku postępowania odwoławczego polemiki z prawidłowymi ustaleniami oraz ocenami sądu I instancji. Znajduje to wyraz w użyciu sformułowań „pominięcia”, „zaniechania”, „bezzasadności” „zbiorczej oceny”, gdy tymczasem nawet pobieżna analiza uzasadnienia zakończonego wyroku wykazuje, iż do każdej okoliczności, którą przywołuje skarżący, Sąd Okręgowy się odniósł. Sąd ten omówił i ocenił wszystkie źródła dowodowe, zaś wyrażone oceny, znajdując pełną akceptację sądu odwoławczego, nie przekraczały granic swobodnej oceny dowodów.

Tak sformułowany zarzut z przyczyn oczywistych nie podlegał uwzględnieniu i dlatego wystarczającym jest odwołanie się w tym zakresie do wyczerpującej argumentacji, jaka zawarta jest w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. Podnieść dodatkowo można tylko to, że fakt, iż Sąd Okręgowy w sposób inny, niż to chce skarżący ocenił ten materiał dowodowy, nie jest wystarczające do uwzględnienia sformułowanego zarzutu, bowiem możliwe to byłoby, jedynie wtedy gdyby ten materiał dowodowy został pominięty, bądź gdyby wyrażone oceny wykraczały poza granice zakreślone treścią art. 7 k.p.k. W przedmiotowej sprawie taka sytuacja nie wystąpiła.

Należy także odnieść się do argumentacji zawartej w piśmie tegoż obrońcy, skierowanego do sądu, a znajdującej się na k. 6377 – 6388, będącej uzupełnieniem argumentacji w ramach zarzutów podnoszonych w apelacji. Także i to pismo dotknięte jest wadą konstrukcyjną, o której była mowa wcześniej. W dużej części odnosi się ono do kwestii dowodowych, które zostały rozstrzygnięcie w toku postępowania odwoławczego. Jednakże podnosi ono pewną okoliczność, która zdaniem obrony ma znaczenie w przedmiotowym postępowaniu. W ocenie Sądu Apelacyjnego tak jednak nie jest.

Należy mieć na uwadze, iż pokrzywdzony był osobą, która nie tylko była źródłem agresji, ale także mogła powodować agresję innych osób. W związku z powyższym fakt, iż pokrzywdzony mógł być pobity we wrześniu 2007 roku wcale nie przesądza o zasadności linii obrony oskarżonego P. L.. Nie można, bowiem wykluczyć, iż pokrzywdzony został pobity. Brak natomiast dowodu, aby związane to było z zachowaniem oskarżonych objętych przedmiotowym postępowaniem.

Większość z podniesionej wyżej argumentacji odnosi się także do apelacji drugiego z obrońców oskarżonego P. L. adw. J. D.. Dotyczy to wprost zarzutów sformułowanych w pkt. 1 i 5 apelacji.

Zarzuty z pkt. 2 – 4 i 6 apelacji rozpoznano w toku postępowania dowodowego w trakcie rozprawy odwoławczej. Odnośnie zarzutu z pkt. 7 i 8 to przywołane podstawy prawne i ich sformułowanie, podobnie jak w wypadku apelacji poprzednio omówionej są oceną własną skarżącego i nie wykazują błędów w rozumowaniu Sądu Okręgowego i jako takie mogą być tylko oceniane jako nieuprawniona polemika z prawidłowymi ustaleniami o ocenami sądu I instancji. Sam zresztą skarżący tym sformułowaniem się posługuje ( pkt 8 b apelacji).

Sąd Apelacyjny nie podziela wyrażonej w tej apelacji opinii, iż wydane rozstrzygnięcie nie poddaje się kontroli instancyjnej. Jest całkowicie odwrotnie, czemu dano już wyraz wyżej. Tym niemniej podsumowując te dwa środki odwoławcze, ale także odnosząc się do zbieżnego zarzutu z pkt II i III apelacji trzeciego obrońcy oskarżonego, adw. P. K., podnieść należy co pomijają w swoich apelacjach skarżący, iż niezależnie od faktu, iż uzasadnienie Sądu Okręgowego ma charakter kompletny i wyczerpujący, a ponadto mieszczący się w granicach zakreślonych treścią art. 7 k.p.k. to należało mieć także na uwadze i to, iż jeżeli weźmie się pod uwagę ogół dowodów przeprowadzonych w sprawie, w tym nawet te dowody, które doprowadziły do wytypowania oskarżonych jako sprawców przypisanych im później przestępstw, to dowody te odpowiadają tym ustaleniom i ocenom jakie poczynił sąd I instancji.

Przyjęcie innej wersji, zwłaszcza tej, którą ostatecznie w ramach przyjętej linii obrony przyznał oskarżony P. L., spowodowałoby to, że szereg dowodów istniejących w sprawie nie można by zdyskredytować jako wiarygodnego źródła dowodowego, co przy ich istnieniu doprowadziłoby do sytuacji, iż wersja obrońcy oskarżonego P. L., wykraczałaby poza granice swobodnej oceny dowodów. Obrona mimo wysiłków podejmowanych, zarówno w postępowaniu pierwszoinstancyjnym jak i odwoławczym dowodów tych nie potrafiła zdyskredytować.

Nie jest natomiast pozbawiona zasadności ta część argumentacji, zawarta w apelacji adw. P. K., która związana jest z oceną prawno – karną zachowania oskarżonego P. L. i która odnosi się do naruszenie reguły określonej w art. 413 k.p.k. Ma rację skarżący, iż działanie oskarżonego rozciągnięte było w czasie i początkowo dotyczyło zlecenia pobicia pokrzywdzonego, które następnie uległo zmianie na zlecenie zabicia. Pośrednikiem był oskarżony E. W., zaś wykonawcami oskarżeni W. J. oraz T. B..

Skarżący wywodzi więc, iż mamy tu do czynienia z podżeganiem łańcuszkowym, co powinno znaleźć wyraz w podwójnym przywołaniu art. 18 § 2 k.k. w podstawie prawnej skazania, a nadto rozważaniu potrzeby podzielenia zachowania oskarżonego na dwa czyny, polegające na łańcuszkowym podżeganiu najpierw do pobicia, a następnie zabicia pokrzywdzonego. Oba te czyny winne być objęte konstrukcją przewidzianą w art. 12 k.k.

Sąd Apelacyjny, dostrzegając pewną poprawność prawniczą w rozumowaniu skarżącego, nie uwzględnił podnoszonego zarzutu. Ocena prawno – karna w polskim prawie ma wyrazić zawartość bezprawności zachowania oskarżonego, w tym prawidłowo określić formę zjawiskową. Ten warunek został spełniony. Istotą odpowiedzialności oskarżonego P. L. jest podżeganie do zabójstwa pokrzywdzonego, które to podżeganie osiągnęło zamierzony skutek.

Wskazanie tej formy sprawczej działania oskarżonego nastąpiło przez przywołanie art. 18 § 2 k.k. i pozostający w nim w związku art. 148 § 1 k.k.

Sam skarżący przyznaje, iż możliwym jest uznanie, iż przestępstwo podżegania może mieć charakter przestępstwa trwałego. Jest to oczywiste, bowiem podżegacz może podejmować szereg działań, które zmierzać będą do osiągnięcia celu związanego z tym działaniem. Wydaje się więc, iż zbędnym jest przywoływanie art. 12 k.k. do takich rozciągniętych w czasie zachowań.

Problemem jest jednak to, że w przedmiotowej sprawie mieliśmy, jak to ustala sąd I instancji, ze zmianą zlecenia z pobicia na spowodowanie śmierci. Należało więc rozważyć czy zachowanie P. L. nie należy podzielić na dwa odrębne przestępstwa.

Na etapie postępowania odwoławczego było to niemożliwe, naruszałoby to zasadę orzekania na niekorzyść oskarżonego, w tym zakresie bowiem brak jest zaskarżenia orzeczenia w postulowanym kierunku, przez oskarżyciela publicznego.

Niezależnie jednak od tego stwierdzić należy, iż przypisany oskarżonemu czyn mając charakter przestępstwa trwałego, spełnia minimalne warunki, o których mowa w art. 413 k.p.k., bowiem w sposób właściwy i w opisie oraz kwalifikacji prawnej oddaje zawartość bezprawności zachowania oskarżonego.

Dostrzegając złożoność zachowań, które doprowadziły do śmierci pokrzywdzonego, właściwie określono formę zjawiskową przypisaną oskarżonemu P. L.. Nie ma przy tym potrzeby dwukrotnego przywołania art. 18 § 2 k.k.

W związku z zaistniałą sytuacją procesową, zdaniem sądu odwoławczego, uprzednie podżeganie do zlecenia pobicia, można potraktować jako współukarany czyn uprzedni, bowiem przyjęty opis czynu oraz jego kwalifikacja prawna w sposób właściwy odzwierciedliły istotę przestępczego zachowania oskarżonego P. L..

Zasadne zarzuty zawarte w apelacjach obrońców oskarżonego P. L. omówione zostaną w późniejszej części uzasadnienia.

Przechodząc do apelacji obrońcy oskarżonego E. W. należy stwierdzić, iż zarówno w aspekcie sformułowanego zarzutu, jak i argumentacji zawartej w jej uzasadnieniu, ma ona charakter oczywistej bezzasadności. Brak takiego rodzaju orzeczenia sądu odwoławczego wynikał jedynie z faktu, iż wniesienie apelacji oraz zarzut podniesiony w apelacji prokuratora doprowadził do zmiany rozstrzygnięcia wobec tego oskarżonego.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, Sąd Okręgowy nie dokonał dowolnych ustaleń faktycznych. Znajdują one potwierdzenie w przywołanych na ich poparcie źródłach dowodowych, przy czym ocena tych dowodów w pełni mieści się w ramach reguły określonej treścią art. 7 k.p.k. Uzasadnienie apelacji wprost wykazuje, na polemiczny, a więc nie podlegający uwzględnieniu w postępowaniu odwoławczym, charakter środka zaskarżenia. Skarżący, bowiem dokonuje wybiórczej analizy dowodów zgromadzonych w sprawie, przy czym czyni to przy założeniu wiarygodności jednej z wersji wyjaśnień oskarżonego oraz przy odwołaniu się do fragmentów wyjaśnień pozostałych oskarżonych.

Brak wykazania błędności ustaleń sądu I instancji, brak wykazania, iż jakiś materiał dowody pozostał poza sferą ocen pierwszoinstancyjnych, nie wykazanie przekroczenia reguły swobodnej oceny dowodów, powoduje, iż tak skonstruowany środek odwoławczy nie podlegał uwzględnieniu, w toku instancyjnego rozpoznawania sprawy.

Podobny charakter ma apelacja wywiedziona przez obrońcę oskarżonego W. J. (1).

Odnoszą się do niej wszystkie uwagi krytyczne, dotyczące jej konstrukcji oraz przywołanych przepisów prawa procesowego, które zostały wykazane w części wstępnej uzasadnienia. Oprócz dokonania własnej wybiórczej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, polemiczny charakter tej skargi znajduje także wyraz, w nie znajdującego uzasadnienia w realiach niniejszej sprawy posłużenia się sformułowaniami o „wybiórcze” potraktowanie zgromadzonych w sprawie dowodów, względnie „nieuzasadnione przyjęcie”, że są wiarygodne, czy „nieuzasadnione odmówienie” tego waloru. Nawet pobieżna analiza materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy oraz treści uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia, wskazują iż cały materiał dowodowy był przedmiotem analizy Sądu Okręgowego, zaś żadna z ocen nie nosi takiego charakteru, jak twierdzi to w apelacji skarżący.

Są to stwierdzenia nieuprawnione, arbitralne i znajdują jedynie potwierdzenie w treści wywiedzionego środka odwoławczego, nie znajdując oparcia w całości dowodów jakie zostały przeprowadzone w toku postępowania i nie wynikają one ani z zapadłego rozstrzygnięcia, ani z treści jego pisemnego uzasadnienia. W tej sytuacji skoro skarżący upatruje zasadności apelacji w naruszeniach przepisów procedury, które w przedmiotowej sprawie nie wystąpiły, brak było podstaw do uwzględnienia zarzutu z pkt II oraz wniosku końcowego apelacji.

Na rozprawie odwoławczej obrońca oskarżonego alternatywnie, w wypadku uznania, iż ustalenia sądu są prawidłowe, wnosił o rozważenie czy zachowanie oskarżonego W. J. nie należy ocenić w płaszczyźnie innej formy zjawiskowej, niż współsprawstwo, a mianowicie pomocnictwa. Także ten wniosek nie znajduje uzasadnienia w ustaleniach wynikających ze zgromadzonego materiału dowodowego. Wprawdzie istotnie to inny oskarżony spowodował śmierć pokrzywdzonego, oddając do niego strzały z broni palnej, to jednak rola oskarżonego wykroczyła poza czynności pomocnicze. Bezpośrednio uczestniczył on bowiem w planowaniu i realizacji przyjętego zlecenia zabójstwa. Jego rola wynikała z przyjętego podziału zadań, nie ograniczała się wyłącznie do roli kierowcy, który przywiózł i odwiózł bezpośredniego sprawcę zabójstwa na miejsce zbrodni. Związana więc była z czasownikowymi znamionami przypisanego mu przestępstwa i była to rola istotna, warunkująca powodzenie i realizację przyjętego i zrealizowanego zlecenia zabójstwa pokrzywdzonego. Ta rola oskarżonego znalazła też wyraz w podziale pieniędzy przyjętych za realizację tegoż zlecenia.

Tego typu zachowanie w świetle uchwalonego orzecznictwa sądów wykracza poza ramy pomocnictwa i jest oceniane w kategorii współsprawstwa.

Istotą współsprawstwa w ujęciu przepisu art. 18 k.k. jest oparte na porozumieniu wspólne działanie co najmniej dwóch osób, z których każda obejmuje swym zamiarem urzeczywistnienie wszystkich określonych przedmiotowych znamion czynu przestępnego. Obiektywnym elementem współsprawstwa jest nie tylko wspólna (w sensie podmiotowym) realizacja znamion określonej w odpowiednim przepisie tzw. czynności czasownikowej, lecz także taka sytuacja, która charakteryzuje się tym, że czyn jednego współsprawcy stanowi dopełnienie czynu drugiego współsprawcy albo popełnione przestępstwo jest wynikiem czynności przedsięwziętych przez współsprawców w ramach dokonanego przez nich podziału ról. Natomiast subiektywnym elementem, a zarazem warunkiem koniecznym współsprawstwa jest porozumienie, oznaczające nie tylko wzajemne uzgodnienie przez wszystkich współsprawców woli popełnienia przestępstwa, lecz także świadome współdziałanie co najmniej dwóch osób w akcji przestępnej. Należy również zwrócić uwagę, że istotą współsprawstwa jest wyraźne lub milczące porozumienie współsprawców, zawarte przed popełnieniem przestępstwa lub w jego trakcie - muszą więc oni działać wspólnie i w porozumieniu.

Współsprawstwo - od strony przedmiotowej - nawet jeżeli nie musi polegać na realizacji znamion czasownikowych ujętych w opisie typu czynu zabronionego w części szczególnej Kodeksu karnego (lub przepisach karnych innych ustaw), w każdym przypadku wymaga, by sprawca podjął takie zachowanie, które na gruncie przyjętego porozumienia stanowiło konieczny lub bardzo istotny warunek realizacji przez innego współsprawcę znamion czynności wykonawczej ujętych w danym typie czynu zabronionego. (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2011r. sygn.. akt II KK 162/11 OSNKW z 2012r. 23 poz. 28)

Tym samym współsprawstwem jest oparte na porozumieniu wspólne wykonanie czynu zabronionego, które charakteryzuje się odegraniem istotnej roli w procesie realizacji ustawowych znamion czynu zabronionego po stronie każdego ze wspólników. Na podstawie tej koncepcji współsprawcą będzie zarówno osoba, która w porozumieniu z inną realizuje całość lub część znamion czynu zabronionego, jak i taka osoba, która wprawdzie nie wykonuje czynności odpowiadającej znamieniu czasownikowemu danego czynu zabronionego, ale której zachowanie się - uzgodnione ze wspólnikiem - stanowi istotny wkład w realizację wspólnego przestępczego zamachu (vide: w zakresie poglądów przedstawicieli doktryny - A. Wąsek, Kodeks karny, cz. Ogólna, Kraków 2004, s. 294; L. Gardocki, Prawo karne, Warszawa 2003, s. 95-96; A. Marek, Prawo karne, Warszawa 2003, s. 211-213; A. Zoll [w:] A. Buchała, A. Zoll, Kodeks karny, cz. Ogólna, Kraków 1998, s. 172-174; A. Wąsek, Współsprawstwo w polskim prawie karnym, Warszawa 1977, s. 28).

Akcentując znaczenie „istotności wkładu” współdziałającego w popełnieniu przestępstwa, jako elementu konstytutywnego współsprawstwa wprowadza się także kryterium subiektywne, w postaci działania cum animo auctoris, i tak np. w postanowieniu z dnia 20 kwietnia 2004 r. w sprawie V KK 351/03 Sąd Najwyższy stwierdził, że dla przyjęcia tej formy popełnienia przestępstwa nie jest konieczne wykonanie czynności odpowiadającej znamieniu czasownikowemu. Zdaniem Sądu Najwyższego wykonuje czyn zabroniony wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, także ten, kto nie biorąc osobiście udziału w czynności sprawczej tego czynu, swoim zachowaniem zapewnia realizację uzgodnionego z tą osobą wspólnego przestępczego zamachu (OSNKW 2004/5/53). Identycznie wypowiedział się Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 1 marca 2005 r. w sprawie III KK 208/04, wskazując, że do przyjęcia współsprawstwa nie jest konieczne, aby każda osoba działająca w porozumieniu realizowała osobiście znamiona czynu zabronionego, gdyż wystarczy, że osoba taka działała w ramach uzgodnionego podziału ról, umożliwiając innemu sprawcy wykonanie czynu (OSNKW 2005/7-8/62 czy orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie V KK 391/05, Prok. i Pr., 2007/1/2). Podkreślał Sąd Najwyższy przy tym, że z istoty współsprawstwa wynika, że każdy ze współsprawców ponosi odpowiedzialność za całość popełnionego przestępstwa, a więc także i w tej części, w której znamiona czynu zabronionego zostały wypełnione zachowaniem innego współsprawcy, jeżeli tylko było to konsekwencją realizacji wcześniejszego porozumienia (tak SN w postanowienia w sprawie III KK 249/04, OSNKW 2005/7-8/63). W każdym z wyżej przytoczonych judykatów dodano, że o przyjęciu współsprawstwa tych współdziałających, którzy osobiście nie realizowali znamion czynu zabronionego, zadecydowało również ustalenie, że realizowali oni przestępcze przedsięwzięcia z wolą, sprawczą (cum animo auctoris).

W przypadku współsprawstwa przedmiotem oceny Sądu jest kompleks zachowań wszystkich osób uznawanych za współsprawców a wytworzony w wyniku powiązania ze sobą wszystkich jednostkowych zachowań uczestników porozumienia. Podstawową przesłanką obiektywnego przypisania im odpowiedzialności za popełniony czyn i jego skutki jest spełnienie warunku normatywnego, wyrażającego się w stwierdzeniu, że zachowanie stanowiło przekroczenie normy sankcjonowanej i w ten sposób stworzyło lub zwiększyło ponad akceptowaną miarę prawdopodobieństwo (niebezpieczeństwo, ryzyko) wywołania ustawowo stypizowanego skutku oraz stanowiło nieodzowny element warunku, od którego wystąpienia uzależnione było spowodowanie owego skutku (vide: P. K., Istota współsprawstwa w polskim prawie karnym. Uwagi na marginesie orzeczeń Sądu Najwyższego, Prok. i Pr. 2005/12, s. 23).

Stanowiący konstytutywną przesłankę współsprawstwa warunek porozumienia współsprawców, obejmującego wspólne popełnienie przestępstwa uzupełnia znamiona typu czynu zabronionego wyrażone w przepisie części szczególnej. Należy podkreślić, iż wspólne wykonanie przestępstwa zakłada zarówno wyraźne lub milczące porozumienie i wymaga objęcia świadomością podejmowania wspólnych działań przez współdziałających. Jedynie brak u jednego z dwóch lub większej liczby uczestników przestępczej akcji świadomości i woli wspólnej działalności wyklucza byt współsprawstwa a czyny ich mogą, być ocenione odrębnie jako jedynosprawstwo, bądź odpowiedzialność jednego z nich rozważyć należy na gruncie niesprawczych form współdziałania. Ustawa karna nie wymaga żadnej szczególnej formy, w jakiej porozumienie miałoby zostać zawarte między współdziałającymi co przesądza, iż może być zawarte w sposób wyraźny lub konkludentny, dorozumiany. W orzeczeniu wydanym w sprawie III KKN 371/00 z dnia 12 grudnia 2002 r. (LEX nr 74395) Sąd Najwyższy wskazał, że ustawodawca nie wprowadził żadnych dodatkowych warunków dotyczących formy porozumienia a może do niego dojść nawet w sposób dorozumiany. Ważny jest jedynie zamiar współdziałania z drugą osobą, w wykonaniu czynu zabronionego. Zdaniem sądu odwoławczego - w świetle bezbłędnych ustaleń faktycznych - oba elementy współsprawstwa zostały trafnie ustalone w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku.

Nie było zatem podstaw do uwzględnienia tego alternatywnie zgłoszonego wniosku obrońcy W. J..

Obrońca oskarżonego T. B. w toku rozprawy sprecyzował zakres apelacji.

W wywiedzionym środku odwoławczym w pkt. II a i w uzasadnieniu dotyczącym tego zarzutu, skoncentrował się na własnych wątpliwościach, związanych z ustaleniem sprawstwa oskarżonego, w zakresie przypisanego mu przestępstwa.

Dokonując własnych ocen zgromadzonego materiału dowodowego i w oparciu o nią, uznał, iż materiał dowodowy nie pozwala na przypisanie sprawstwa temu oskarżonemu.

W odróżnieniu od pozostałych skarżących, jako kontrargumentu nie przywołuje wyjaśnień oskarżonego T. B.. Należy więc przyjąć, iż akceptuje ocenę tego źródła dowodowego dokonaną przez sąd I instancji.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie sądu odwoławczego, brak jest podstaw do tego, iż należy rozważać inną niż ta przyjęta w zakończonym wyroku wersję przebiegu zdarzenia. Ujawnione i ocenione prawidłowo dowody dawały pełne prawo do dokonania takich ustaleń, jakie zawarte są w pisemnych motywach zakończonego orzeczenia.

Wbrew stwierdzeniom skarżącego protokół sekcji zwłok oraz protokół oględzin miejsca zdarzenia w pełni korelują z treścią tych wyjaśnień oskarżonego W. J. , które zostały ocenione jako wiarygodne dla dokonywania ustaleń w sprawie. Wątpliwości jakie w tym zakresie ma sam skarżący, pozostają jego wątpliwościami i żadna z podawanych okoliczności nie wyklucza sprawstwa oskarżonego. Kwestia zachowania oskarżonego przed dokonaniem przypisanego mu przestępstwa, która istotnie przyczyniła się do prawidłowego wytypowania na etapie postępowania przygotowawczego sprawców, w tym oskarżonego, wcale nie wyklucza przypisanego mu sprawstwa oraz zamiaru dokonania zabójstwa, lecz raczej świadczy o swoistym poczuciu pewności siebie oskarżonego, bądź bezzasadnym przeświadczeniem, iż zachowania jego mają charakter dyskrecjonalny.

Ocena źródła dowodowego w postaci opinii balistycznych, jest także oceną własną skarżącego. Wbrew jego twierdzeniom pierwsza opinia miała charakter wstępny, zaś druga charakter kompleksowy, bowiem jej wnioski końcowe wynikały z pogłębionych badań. Wbrew twierdzeniom skarżącego przedmiotem analizy były wszystkie pociski, zarówno ten wyjęty z drzewa, jak i dwa wyjęte z ciała ofiary. Podnoszone przez skarżącego okoliczności pozornie więc tylko mogą być oceniane, tak jak to czyni skarżący, za sprzeczne, bowiem wczytanie się w treść tych opinii, a przede wszystkim ocena tego dowodu dokonana na k 50 – 52 uzasadnienia, w pełni uprawnia do stwierdzenia, iż opinia balistyczna ma charakter obiektywny i jest jednoznaczna w swojej wymowie.

Kwestie związane z wymierzoną karą omówione zostaną w końcowej części uzasadnienia. Uwaga ta dotyczy wszystkich wywiedzionych środków odwoławczych.

Przechodząc do apelacji prokuratora stwierdzić należy, iż jest ona w pełni zasadna, jeżeli chodzi o zarzuty określone w pkt A i B, w odniesieniu do oskarżonego P. L., analogiczny zarzut zawarty jest w apelacji jego obrońcy adw. P K. ( pkt 6 apelacji). Istotnie z uwagi na zmianę stanu prawnego, jaki nastąpił między datą popełnienia zarzucanego czynu, a chwilą orzekania oraz faktem, iż w międzyczasie zapadł wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009 roku oraz utrwaloną i wynikającą z jego treści linią orzeczniczą, w której ustalił się pogląd, iż typ kwalifikowany, określony w art. 148 § 2 k.k. nie obowiązywał w chwili dokonywania przez oskarżonych czynów, należało przywołać w podstawie prawnej czynów przypisanych oskarżonym art. 4§ 1 k.k. wskazujący, iż zastosowano unormowania względniejsze, inne niż obowiązujące w chwili orzekania.

W związku z powyższym należało uzupełnić podstawy prawne skazania czynów przypisanych oskarżonym w pkt 1,2 i 3 wyroku o art. 4 §1 k.k.

Także zarzut określany w pkt 4 wyroku, a przypisany oskarżonemu T. B. nie zawiera opisu wszystkich znamion, co zasadnie wskazał prokurator w apelacji i dlatego opis tego czym należało uzupełnić o sformułowanie „ bez wymaganego zezwolenia”.

Zasadne są także zarzuty zawarte w apelacjach obrońców oskarżonego P. L., w której podnoszą oni argumenty przemawiające przeciwko przyjęciu, iż oskarżony przypisanego mu czynu, dopuścił się w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie.

Sąd Apelacyjny w pełni je podziela i to zarówno w aspekcie odwołującym się do ustaleń własnych Sądu I instancji i wynikających z nich sprzeczności, jak i do przywołanych w apelacjach poglądów, wynikających z obowiązującej, w tym zakresie linii orzeczniczej, zawartej w cytowanych orzeczeniach Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych.

Podnieść należy, iż w odróżnieniu od pozostałych oskarżonych, którzy przypisanych im przestępstw dopuścili się z chęci osiągniecia korzyści majątkowej, oskarżony P. L. przypisanego mu przestępstwa dopuścił się w sytuacji, w której starał się ochronić swoją córkę, przed destrukcyjnym oddziaływaniem pokrzywdzonego i to w sytuacji, gdy podejmowane przez niego, zgodne z prawem środki, nie odniosły spodziewanego skutku. Można ocenić, iż dokonał wyboru rozwiązania swoich problemów na drodze przestępczej, co jednak nie uzasadnia, w jego wypadku, uzupełnienia opisu czynu o znamię kwalifikujące.

Zachodziła zatem konieczność eliminacji z opisu czynu przypisanego oskarżonemu w pkt 1 sformułowania, iż „działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie.

Odnośnie zarzutów zawartych w apelacjach zarówno prokuratora, jak i obrońców oskarżonych E. W., M. J. i T. B. opartych o względna przesłankę odwoławczą zawartą w art. 438 pkt 4 k.p.k., to nie podlegają one uwzględnieniu.

Rażąca niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary zachodzi wtedy, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych za przypisane oskarżonemu przestępstwo nie uwzględnia należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celu kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego (por. na gruncie kodeksu karnego z 1969 r. : wyr. SN z dnia 10.07.1974 r. OSNKW 1974, z. 11, poz. 213 ; zobacz też wyr. SN z dnia 14.11.1986 r. OSNPG 1987, z. 10, poz. 131 oraz z dnia 30.11.1990 r., OSNKW 1991, z. 7-9, poz. 39). Z uwagi na znaczne przewartościowanie tzw. dyrektyw sądowego wymiaru kary w art. 53 kk w porównaniu z art. 50 kk z 1969 r. dodać należy, iż w każdym przypadku sąd powinien baczyć przede wszystkim na to, aby dolegliwość całokształtu represji nie przekraczała stopnia jego winy, albowiem każda kara nie spełniająca tego ostatniego wymogu uznana będzie za rażąco surową w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k.

Jak czytamy w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14.11.1973 r. (OSNPG 1974, z. 3-4, poz. 51), rażąca niewspółmierność kary, o której mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., zachodzić może tylko wówczas, gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej, w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 kk oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego (zob. też aprobujące uwagi M. Cieślaka i Z. Dody, Pal. 1975, nr 3, str. 64).

Na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa – „rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować.

Przechodząc bezpośrednio na grunt niniejszej sprawy podnieść należy, iż sąd meriti prawidłowo ustalił katalog okoliczności łagodzących i obciążających, dokonał ich właściwej oceny i wymierzył oskarżonym kary, w pełni odpowiadające dyrektywom określonym w art. 53 k.k.

Brak jest podstaw do uznania, aby nosiły one cechy, pozwalające na ich negatywną ocenę w płaszczyźnie określonej w art. 438 pkt 4 k.p.k.

Nadto w sposób właściwy dokonał zróżnicowania kar w zakresie tzw. wewnętrznej sprawiedliwości wyroku.

Brak jest podstaw do uwzględnienia argumentacji, jaką w zakresie kar wymierzonych oskarżonym P. L., T. B. podnosi prokurator, tym bardziej, iż oskarżyciel opiera ją nie tylko na pewnych hipotezach, ale i bagatelizuje istotne okoliczności z punktu widzenia dyrektyw wymiaru kary, a także obowiązującą linię orzeczniczą oraz poglądy doktrynalne wypracowane na gruncie prawidłowych zasad sądowego wymiaru kary.

Także nie mogą być uwzględnione argumenty podniesione w apelacji obrońcy oskarżonego T. B., w którym uzasadnia on konieczność obniżenia kary, sytuację przymusową w jakiej się znalazł oskarżony.

Przyjęcie przez niego zlecenia i jego wykonanie wynikało z jego woli i jedynym powodem była chęć zdobycia w ten sposób środków finansowych, co zostało właściwie ocenione przez Sąd Okręgowy.

Należało dokonać jednak korekty wymiaru kary wobec oskarżonego P. L.. Sąd Apelacyjny także i w tym wypadku zaakceptował prawidłowo ustalone i ocenione przez Sąd I instancji, okoliczności łagodzące i obciążające. Obniżenie temu oskarżonemu kary pozbawienia wolności wynikało z korekty opisu czynu przypisanego i uznaniu, iż wobec oskarżonego nie zachodziła poważna okoliczność obciążająca, jaką jest motywacja zasługująca na szczególne potępienie.

W pismach składanych przez samych oskarżonych brak było argumentacji podlegającej uwzględnieniu z urzędu, ich treść zbieżna była z zarzutami i wnioskami zawartymi w apelacjach ich obrońców.

Z tych też względów orzeczono jak w sentencji wyroku.

O kosztach obrony z urzędu orzeczono przy uwzględnieniu obowiązujących stawek, ilości terminów rozpraw odwoławczych orz nakładu pracy obrońców.

Oskarżonych obciążono kosztami sądowymi związanymi z postępowaniem odwoławczym.