Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 stycznia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Anna Rodak (spr.)

Sędziowie: SSA Dorota Rzeźniowiecka

del. SSO Sławomir Górny

Protokolant: st. sekr. sąd. Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 stycznia 2018 r. w Ł.

sprawy B. P. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w Ł.

o emeryturę

na skutek apelacji B. P. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu

z dnia 29 listopada 2016 r. sygn. akt IV U 2048/16

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 93/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 29 listopada 2016 r. Sad Okręgowy w Sieradzu zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. z dnia 3 czerwca .2016 r. i ponownie ustalił B. P. (1) kapitał początkowy przyjmując do wysokości podstawy wymiaru wynagrodzenie z dziesięciu lat kalendarzowych z okresu 1977-1985 ze (...) kapitału początkowego wynoszącym 99,75%, podstawą początkową kapitału początkowego wynoszącą 1217, 84 zł i wartością kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. wynoszącą 137058,02 zł (pkt 1) oddalił natomiast odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 6 czerwca 2016 r., która organ rentowy odmówił B. P. (1) prawa do emerytury (pkt 2)

Powyższe rozstrzygnięcie zostało poprzedzone następującymi ustaleniami faktycznymi:

B. P. (1) urodził się (...), ukończył (...).Z.S.P w Ł. w zawodzie monter wewnętrznych instalacji sanitarnych.

W okresie od 19.08.1971 – 30.09.1977, B. P. był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. z tym, że od 25.04.1975 – 23.04.1977, odbywał zasadniczą służbę wojskową .

W dniu 30.06.1971r., B. P. wystąpił z podaniem o przyjęcie do pracy na stanowisko pomocnika montera instalacji sanitarnych.

Orzeczeniem lekarskim z 13.07.1971r., nie stwierdzono przeciwskazań do pracy na stanowisku pomocnika montera, z uwzględnieniem narażenia na czynniki, tj. gazy spawalnicze, minia ołowiowa, praca na wysokości.

Od 19.08.1971 – 18.08.1972, B. P. odbywał wstępny staż pracy w charakterze pomocnika montera sanitarnych. Po odbyciu stażu, kierownik robót sanitarnych wystąpił do dyrekcji (...) z wnioskiem o przeszeregowanie od 1.03.1972r. wg gr. IV ze stawką 6zł./godz.

Z dniem 1.03.1972r., powierzono B. P. obowiązki montera instalacji sanitarnych, z wynagrodzeniem wg gr. IV ze stawka 6zł./godz. Kolejnymi angażami podwyższano stawki zaszeregowania.

Orzeczeniem z 8.06.1977r., nie stwierdzono przeciwskazań do pracy na stanowisku montera na wysokości.

Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej, w dniu 11.06.1977r., została zawarta umowa o pracę na czas nieokreślony, mocą której B. P. został zatrudniony na stanowisku montera instalacji sanitarnych w (...); jako datę zgłoszenia do pracy wskazano 13.06.1977r.

Przedsiębiorstwo specjalizowało się w robotach instalacyjnych, sanitarnych i hydraulicznych.

W okresie odbywania stażu, praca odwołującego polegała na wykonywaniu różnych czynności, tj. przenoszenie rur, układanie i montowanie rur wodno - kanalizacyjnych w budynkach. Rury miały przekrój 150 mm, były to tzw. odpływy kanalizacyjne. Po odbyciu stażu, B. P. wykonywał prace przy modernizacji kotłowni, demontażu i montażu poszczególnych członów kotłów CO. Przykładowo odwołujący pracował przy naprawie kotłów ciepłowniczych fabryki (...) w P., w szpitalach w S. i W., pracował także przy wymianie kotłów. W czasie remontu, część kotłów była w ruchu, a część była odcięta Po próbach ciśnieniowych, odbywało się malowanie 3 warstw minią antykorozyjną, po czym była wykonywana izolacja termiczna rur, polegająca na owijaniu ich watą, siatką i nakładaniu powierzchni azbestowo-cementowej. Powierzenie obowiązków montera instalacji sanitarnych, wiązało się z podwyższeniem grupy zaszeregowania i nie miało wpływu na zmianę charakteru wykonywanej pracy. Przy montażu rur do rozprowadzenia wody ppoż. na słupach, filarach, praca odbywała się na wysokości 3-4m.

W okresie od 14.11.1977 - 30.04.1985 , B. P. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w B. z tym, że od 12.08.1983 – 18.08.1984, przebywał na budowie eksportowej.

Łączna kwota wynagrodzenia wynosiła w poszczególnych latach: 1977r. – 13438,00zł., 1978r. – 70766,00zł., 1979r. – 65379,00zł., 1980r. – 80607,00zł., 1981r. – 109905,00zł., 1982r. – 121332,00zł., 1983r. – 80197,00zł., 1983r. – 81932,00zł., 1984r. – 50394,00zł., 1984r. – 135877,00zł., 1985r. – 60480,00zł. Zaświadczenie Rp – 7 obejmujące zarobki z w/w lat pracy w I. B., wystawił B. P. w dniu 15.05.2012r., W. K., który zajmował stanowisko służbowe – specjalisty ds. płacowo – kadrowych .

Odwołujący został skierowany do pracy na wolne miejsce montera, zgłoszone dnia 25.10.1977r. W dniu 11.11.1977r., w/w wystąpił z podaniem o przejęcie do pracy na stanowisku montera instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.

Początkowo B. P. został przyjęty na stanowisko montera urządzeń i instalacji sanitarnych (...) 2, na 2 – tygodniowy okres próbny, a po jego upływie na czas nieokreślony. Kierownictwo Grupy (...) 2, mieściło się w R., była wówczas prowadzona budowa elektrowni.

Orzeczeniem z 8.11.1977r., nie stwierdzono przeciwskazań lekarskich do pracy na stanowisku montera, wykonywania pracy na wysokości.

W związku ze zdaniem w dniu 2.01.1978r., egzaminu kwalifikacyjnego na montera instalacji wodno – kanalizacyjnych, z dniem 5.01.1978r., B. P. został zaszeregowany w zawodzie montera wodno – kanalizacyjnego ze stawką osobistego zaszeregowania w wysokości 13,50zł./godz. wg gr. VIII.

Do wykonywania prac montera wod - kan wystarczało ukończenie szkoły zawodowej.

W zakładzie było kilka (...)ów. (...) było około 30-50 osób, tj. m.in. spawacze, ślusarze, malarze, hydraulicy i bez zawodu. Grupy monterskie liczyły 5-7 osób. (...) 2 specjalizował się w robotach ziemnych i przyłączach do budynków, tj. budowa sieci kanalizacyjnych, wodociągowych, deszczowych. (...) nie specjalizował się w układaniu rur o dużym przekroju, większym niż 500 Ø. Nieraz brygada monterska zajmowała się układaniem rur kanalizacyjnych. Zazwyczaj jednak układanie rur w wykopach było wykonywane przez specjalną firmę, dysponująca grupą spawalniczą z uprawnieniami Urzędu Nadzoru (...), albo przez inny (...), np. (...) 3. Przy układaniu rur wodociągowych w wykopach, musiała być zachowana strefa zamarzania.

Front robót wytyczał majster, w zależności od potrzeb na danym odcinku. Daną robotę trzeba było wykonać od podstaw, po tzw. klucz, począwszy od wykopu, poprzez przyłącze do budynku i rozprowadzenie wewnątrz budynku, co obejmowało także tzw. biały montaż. Kierownik decydował z kolei, że przykładowo danego dnia, brygada monterska będzie wykonywała całe piętro białego montażu.

Brygada monterska zajmowała się układaniem kanalizacji i kompleksowej instalacji wodnej, łącznie z przyłączami do studzienek kanalizacyjnych i białym montażem. Instalacja wod-kan była wykonywana zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz. Brygada monterów wykonywała także izolowanie rur, malowanie rur w wykopach oraz na zewnątrz minią i farbą właściwą. Izolacja była wykonywana z pakuł, folii lub z białej masy teflonowej. W rurach o przekroju Ø500, monterzy nie wykonywali zwykłej izolacji, tylko z lepiku. Rury były ocynkowane. Były łączone gwintowo. W-ca pracował przy pracach izolacyjnych rur wod-kan i przy układaniu na podłożu rur o przekroju 150-200 mm. Brygada monterska zajmowała się także układaniem instalacji ppoż. od bloku 2 do 12 elektrowni. Była to praca na wysokości. Rury instalacyjne znajdowały się od poziomu 0 - 120m. Na poszczególnych poziomach były zamontowane hydranty. Brygada montowała rury i hydranty, uchwyty, a spawacze spawali. Instalacja była wykonywana przez ok. 5 lat z tym, że nie zawsze pracował przy niej wnioskodawca.

W początkowym okresie zatrudnienia B. P., były rozpoczęte prace ziemne na terenie elektrowni, które trzeba było skończyć. Dotyczyły one prac izolacyjnych, termicznych. rurociągów CO. W kanałach ziemnych były także układane rury CO, które później były malowane antykorozyjnie, a następnie izolowane watą szklaną i zaprawą azbestowo – cementową. Ten odcinek budowy elektrowni musiał być skończony przed zimą 1977r. Kiedy budynki elektrowni były prawie gotowe, zadaszone, brygada monterska zajmowała się montażem instalacji wentylacyjnej; była to praca na wysokości.

Przy budowie elektrowni w B., brygada monterska wykonywała wszystkie roboty hydrauliczne, obejmujące budowę wodociągów zewnętrznych, kanalizacji zewnętrznej, odwodnienia terenu dla potrzeb przyszłych budynków elektrowni, tj. uzbrojenie terenu, wszelkiego rodzaju przyłączenia wodno - kanalizacyjne. Prace obejmowały także czynności wewnątrz budynków, łącznie z białym montażem. Prace przy obiektach pomocniczych elektrowni, typu biurowiec, łazienki, zaplecze techniczne, szkoła przyzakładowa, były także wykonywane od podstaw, pod tzw. klucz. Przy budowie szatni, łaźni dla pracowników, brygada monterów wykonywała także biały montaż. Były też wykonywane prace drobne, polegające na układaniu krótkich odcinków rur kanalizacyjnych. Nieraz trzeba było wykopać rów na głębokość 1,5m. Wykopy były wykonywane na potrzeby rurociągów, kanalizacji, odprowadzenia wód deszczowych; były wykonywane częściowo koparką, częściowo ręcznie. Po przywiezieniu przez wywrotkę piasku, po wykopaniu rowów, trzeba było piasek rozplantować i zrobić tzw. podsypkę. Następnie w wykopie były układane rury, głównie kanalizacyjne z odpowiednim spadkiem. Rowy miały głębokość od 2,5-3m. Aby nie zawalały się boczne ściany, rów musiał być oszalowany. Końcówka rury, która wchodziła w mufę, była owijana sznurem, który był ubijany. Rury kanalizacyjne były żeliwne; miały długość 2m. Każde złącze było ubijane specjalnym kielichem, po czym kielichy były cementowane zaprawą. Odcinki miały długość od 30-50m. Takim samym systemem były wykonywane rury opadowe do ziemi, odprowadzające wodę do kolektora. Część rur była montowana z rusztowania, a pod dachem, z podnośnika samochodowego. Obróbka rur należała do dekarzy. Odbywały się też próby szczelności. Po skończeniu danej pracy w obiektach przez grupy budowlane, brygady monterskie wchodziły do obiektów, tj. hale naprawcze, budynki socjalne, aby wykonać dalszą sieć, co obejmowało - rozprowadzenie wody, kanalizacji, biały montaż. Na terenie Elektrowni było kilka rozpoczętych budynków.

B. P. pracował także przy budowie Przychodni (...) w R., gdzie była układana kanalizacja deszczowa, kanały ciepłownicze, instalacja antykorozyjna i termiczna w ziemi, prace izolacyjne, roboty wykończeniowe wewnątrz, rozprowadzenie instalacji oraz biały montaż. Budowa przychodni trwała prawie rok. Przy budowie tej była zatrudniona cała brygada monterska; robota musiała być wykonana „pod klucz”. Brygada monterów wykonywała także łazienki, w których znajdowało się 20-30 umywalek.

Jeśli danego dnia budowlańcy nie przygotowali monterom frontu robót, wówczas monterzy przechodzili do innego obiektu. Wnioskodawca pracował także przy układaniu ciągów ciepłowniczych w kanałach dla potrzeb przyszłych budynków elektrowni w R. i w B.. B. P. pracował także przy wykonywaniu izolacji na istniejące rury stalowe w R., prawdopodobnie do zasilenia bloków energetycznych. Rury były ułożone w wykopie. Instalację kanalizacyjną układało się w rurze kamionkowej, którą izolowało się tzw. taśmą D.. Przy rurach kamionkowych na wierzchu kładziono tzw. łupiny betonowe. Instalacja wodna była stalowa, izolowana watą szklaną i na to szła izolacja z blachy.

Były posiłki regeneracyjne zimą i latem. Przy temperaturach poniżej zera, były uruchamiane do pracy koksowniki.

W okresie od 10.08.1983 – 18.08.1984, odwołujący został oddelegowany przez macierzysty zakład pracy na budowę eksportową do Iraku. Pracował wówczas jako monter instalacji wod-kan przy budowie tzw. 10-szkół rolniczych, tj. przy budowie głównych rur wodociągowych stalowych, lutowanych tzw. twardym lutem mosiężnym. Rury były rozprowadzane od stacji zasilania do poszczególnych budynków. Układanie rur w wykopach odbywało się w systemie zbliżonym do tego, który był wykonywany w B.. Po budowie eksportowej, z dniem 10.10.1984r., B. P. wrócił do macierzystego zakładu pracy na poprzednio zajmowane ,

Organ rentowy został zobowiązany do hipotetycznego obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego wnioskodawcy w najkorzystniejszym wariancie, z uwzględnieniem za okres zatrudnienia od 14.11.1977 – 30.04.1980 wynagrodzeń wynikających z Rp 7 z 14.05.2012r. (...) z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. 1977 – 1985 wyniósł 99,75%, podstawa wymiaru 1.217,84zł., wartość kapitału na dzień 1.01.1999r. – 137,058,02zł.

W dniu 11.05.2016r., B. P. złożył w ZUS wniosek o emeryturę .

Po rozpoznaniu wniosku zaliczono mu 27 lat i 8 dni okresów składkowo – nieskładkowych, w tym 12 lat, 11 miesięcy i 21 dni pracy w szczególnych warunkach od 29.07.1985 – 31.12.1998 z wyłączeniem okresów niezdolności do pracy

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postępowaniu przed organem rentowym. Okoliczności dotyczące zatrudnienia B. P. w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od 19.08.1971 – 30.09.1977, Sąd poczynił w oparciu o zeznania wnioskodawcy oraz przesłuchanych świadków. W poczet materiału dowodowego Sąd przyjął także uwierzytelnione dokumenty osobowe, zawierające: kwestionariusz osobowy, świadectwo pracy, podanie o pracę, odpis ukończenia (...), angaże, orzeczenie lekarskie, odpis karty powołania do czynnej służby wojskowej, karty obiegowe zmiany, umowa przedwstępna, umowa o wstępny staż pracy, umowa o pracę.

W ocenie Sądu brak podstaw do uznania, że ten okres pracy kwalifikuje się do zaliczenia do szczególnych warunków pracy, z uwagi na brak elementu stałości i pełnowymiarowości pracy wykonywanej na danym stanowisku. Przedsiębiorstwo specjalizowało się w robotach instalacyjnych, sanitarnych i hydraulicznych. Początkowo, tj. w okresie odbywania stażu na stanowisku pomocnika montera, praca odwołującego polegała na wykonywaniu różnych czynności dotyczących układania i montażu rur, począwszy od przenoszenenia rur, do ich układania w budynkach. Były to rury o przekroju 150mm, tzw. odpływy kanalizacyjne. Po odbyciu stażu, odwołujący wykonywał prace przy modernizacji kotłowni, dot. wymiany pieców. Remonty dotyczyły np. pieców znajdujących się w szpitalu w S., W., fabryce (...) w P.. Po wykonaniu prób ciśnieniowych, zajmował się także malowaniem minią antykorozyjną, izolowaniem rur. Przy montażu rur do rozprowadzania wody ppoż. na słupach, praca odbywała się na wysokości 3-4m.

Ustalenia dotyczące zatrudnienia odwołującego w Przedsiębiorstwie (...) w B. od 14.11.1977 - 30.04.1985 , Sąd poczynił w oparciu o zeznania wnioskodawcy jako strony, zeznania świadków: Z. G., A. K., S. S., zeznania dodatkowe świadków A. K., S. S..

Zdaniem Sądu także charakter pracy B. P., nie kwalifikuje do zaliczenia jej do szczególnych warunków, tj. pracy o której mowa w załączniku A do rozporządzenia RM z 7.02.1983r. - dział V poz. 1, bowiem wyklucza to, brak elementu stałości i pełnowymiarowości pracy wykonywanej na danym stanowisku. Odwołujący był zatrudniony w brygadzie monterskiej (...) 2. (...) 2 który specjalizował się w robotach ziemnych, wykonywaniu przyłączy do budynków, kompleksowej instalacji wodno - kanalizacyjnej, z przyłączeniem do studzienek i białym montażem włącznie. Niewątpliwie B. P. wykonywał prace które wiązały się z układaniem rur o przekroju 150 – 200mm w wykopach. Prace brygady monterskiej obejmowały także wiele innych czynności, tj. izolowanie rur, malowanie, włącznie z białym montażem wewnątrz budynków, bowiem prace (...) były wykonywane kompleksowo, pod tzw. klucz.

W ocenie Sądu odnośnie możliwości przeliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego z uwzględnieniem zarobków odwołującego wynikających z zaświadczeń Rp – 7 z 14.05.2012r., wskazać należy, że żądanie strony jest w pełni uzasadnione, bowiem niespornym jest, że B. P., w okresach zatrudnienia wskazanych w tych zaświadczeniach był pracownikiem (...) Sp. z o.o., a zaświadczenia te zostały wydane przez specjalistę ds. płacowo – kadrowych - W. K., co potwierdził tenże zakład pracy w piśmie z dnia 19.08.2016r.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał odwołanie B. P. (1) od decyzji odmawiającej wnioskującemu przeliczenia kapitału początkowego za zasadne, natomiast za bezzasadne uznał odwołanie ubezpieczonego od decyzji odmawiającej mu prawa do emerytury.

Sąd wskazał, iż zgodnie z art. 173 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015r., poz. 748 t. j.), dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Stosownie do art. 174 ust.2 pkt 1 ww. ustawy przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy okresy składkowe, o których mowa w art.6, natomiast zgodnie z art.174 ust.3 podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art.15, 16, 17 ust.1 i 3 oraz art.18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999r.

W myśl natomiast art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. cyt. ustawy, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Prawo do emerytury z uwagi na pracę w szczególnych warunkach regulują przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z jego §3 i §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury jeżeli łącznie spełnia warunki: mężczyzna jeżeli osiągnął wiek 60 lat, ma wymagany „okres zatrudnienia” 25 lat, w tym przepracował co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Dla celów ustalania uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Zgodnie z §2 ust. 1 cyt. rozporządzenia konieczne jest, by praca taka wykonywała była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Ustęp 2 cyt. paragrafu stanowi, że okresy pracy o których mowa w ust. 1 stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie §1 ust. 2 rozporządzenia, lub świadectwie pracy.

W wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia RM z 7.02.1983r., w dziale V, pod poz. 1, wymienia się roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach.

Z przywileju przejścia na emeryturę w niższym wieku emerytalnym, przysługującego pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mogą korzystać wyłącznie pracownicy, którzy byli rzeczywiście zatrudnieni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szkodliwych warunkach pracy. Oznacza to, że nie jest dopuszczalne uwzględnianie przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika (por. wyrok SA w Łodzi z 18.04.2016r., III AUa 1636/15).

O uprawnieniach pracownika do emerytury na warunkach przewidzianych w rozporządzeniu z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.), nie decyduje samo przekonanie ubezpieczonego o szczególnych warunkach wykonywanej pracy, do nadania takiego charakteru pracy świadczonej przez stronę (por. wyrok SA w Lublinie z 7.04.2016r., III AUa 1173/15).

Sąd I instancji wskazał, iż przeprowadzone postępowanie wykazało, że brak jest podstaw do uznania, że w spornych okresach zatrudnienia, tj. od 19.08.1971 – 30.09.1977, 14.11.1977 – 30.04.1985 , praca B. P. (1) nosiła znamion wykonywanej w szczególnych warunkach, w rozumieniu powyższych przepisów, co wyklucza zaliczenie jej do stażu w warunkach szczególnych.

Odnośnie możliwości przeliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego, z uwzględnieniem wynagrodzeń wynikających z zaświadczeń Rp – 7 z 14.05.2012r., wystawionych specjalistę ds. płacowo – kadrowych I. – W. K. wskazać należy, że obliczenia hipotetyczne poczynione przez organ rentowy wykazały, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego obliczony z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. z 1977 – 1985, jest wyższy od wskaźnika wynikającego z decyzji z 3.06.2016r., bowiem wynosi 99,75%, a wartość kapitału początkowego na dzień 1.01.199r. wynosi 137058,02zł. z podstawą wymiaru kapitału początkowego wynoszącą 1217,84zł.

Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§2 kpc. zmienił decyzję z 3.06.2016r. i ponownie ustalił kapitał początkowy przyjmując do wysokości podstawy wymiaru wynagrodzenie z 10 kolejnych lat kalendarzowych z okresu 1977 – 1985, ze (...) kapitału początkowego wynoszącym 99,75%, podstawą wymiaru kapitału początkowego wynoszącą 1217,84zł. i wartością kapitału początkowego na dzień 1.01.1999r. wynoszącą 137058,02zł., oddalając odwołanie od decyzji z 6.06.2016r., na podstawie art. 477 ¹⁴§1 kpc.

Apelację od pkt 2 powyższego wyroku wniósł ubezpieczony wnosząc o uwzględnienie jego odwołania poprzez uznanie, iż posiada wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W uzasadnieniu apelacji skarżący wskazał, iż za złożonych przez niego świadectw pracy wynika jednoznacznie, że pracował na stanowisku montera instalacji sanitarnych w pełnym wymiarze czasu pracy tj. przez okres 25 lat 3 miesięcy i 15 dni.

Pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Wbrew zarzutom apelującego, Sąd Okręgowy wydał trafne rozstrzygnięcie, które znajduje uzasadnienie w całokształcie okoliczności faktycznych sprawy oraz w treści obowiązujących przepisów prawa. W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, zgodnie z art. 233 § 1 KPC, w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego oraz dokonał wszechstronnej oceny całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy. W pisemnych motywach zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy wskazał, jaki stan faktyczny stał się jego podstawą oraz podał, na jakich dowodach oparł się przy jego ustalaniu. Sąd Apelacyjny ustalenia Sądu I instancji w całości uznał i przyjął jako własne, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNAP 1999/24/776 oraz z 22 lutego 2010 r., I UK 233/09, i z 24 września 2009 r., II PK 58/09).

Kwestią sporną w niniejszej sprawie było rozstrzygnięcie, czy odwołujący legitymował się 15 - letnim stażem pracy w szczególnych warunkach. Bezsporne w niniejszej sprawie było bowiem to, że odwołujący w dniu (...) ukończył 60 lat, nie przystąpił do OFE i na dzień 1 stycznia 1999 r. posiadał ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

W związku z powyższym wskazać zatem należy, że zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm., dalej zwana u.e.r.f.u.s.) ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. i będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3 u.e.r.f.u.s., jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

1) na dzień 1 stycznia 1999 r. - osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn,

2) na dzień 1 stycznia 1999 r. mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, chybiony był zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy przepisu prawa materialnego art. 184 u.e.r.f.u.s. Apelujący zarzucał, że Sąd I instancji błędnie uznał, iż ubezpieczonemu nie przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych, podczas gdy, spełniał on przesłanki do nabycia tego świadczenia, ponieważ udokumentował wymagany co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach. Spornym było bowiem to, czy do udowodnionego przez ubezpieczonego okresu pracy w szczególnych warunkach wynoszącego 12 lat 11 miesiący i 8 dni, możliwym jest doliczenie okresu zatrudnienia od 19 sierpnia 1971 r. do 30 września 1977 r. w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. i od 14 listopada 1977 r. do 30 kwietnia 1985 r. w Przedsiębiorstwie (...) w B., jako pracy w szczególnych warunkach, bowiem z przedłożonych dokumentów, tj. świadectwa pracy, nie wynikało jakoby taką pracę odwołujący miał świadczyć.

Wskazać należy, iż Sąd Najwyższy wielokrotnie podkreślał w swym orzecznictwie, że podział w świetle art. 32 ust.4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS pracami w szczególnych warunkach nie są, wszelkie prace wykonywane w narażeniu na kontakt z niekorzystnymi dla zdrowia pracownika czynnikami, lecz jedynie takie, które zostały rodzajowo wymienione w tymże Dla celów ustalania uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Zgodnie z §2 ust. 1 cyt. rozporządzenia konieczne jest, by praca taka wykonywała była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Ustęp 2 cyt. paragrafu stanowi, że okresy pracy o których mowa w ust. 1 stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie §1 ust. 2 rozporządzenia, lub świadectwie pracy.

W wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia RM z 7.02.1983r., Dla celów ustalania uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Z przywileju przejścia na emeryturę w niższym wieku emerytalnym, przysługującego pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mogą korzystać wyłącznie pracownicy, którzy byli rzeczywiście zatrudnieni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szkodliwych warunkach pracy. Oznacza to, że nie jest dopuszczalne uwzględnianie przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika (por. wyrok SA w Łodzi z 18.04.2016r., III AUa 1636/15).

O uprawnieniach pracownika do emerytury na warunkach przewidzianych w rozporządzeniu z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.), nie decyduje samo przekonanie ubezpieczonego o szczególnych warunkach wykonywanej pracy, do nadania takiego charakteru pracy świadczonej przez stronę (por. wyrok SA w Lublinie z 7.04.2016r., III AUa 1173/15).

W wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia RM z 7.02.1983r., w dziale V, pod poz. 1, wymienia się roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach.

Z powyższego przepisu wynika, iż do prac wykonywanych w szczególnych warunkach zaliczyć można prace instalatorów wodnokanalizacyjnych, ale tylko pod warunkiem, iż stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywane były w głębokich wykopach.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, wynika , iż w pierwszym ze spornych okresów zatrudnienia wnioskodawca najpierw odbywał staż wstępny, a potem wykonywał jedynie czynności pomocnicze np. przenosił rury, układał je, montował w budynkach, malował rury, izolował je, pomagał przy naprawie kotłów. W drugim zaś ze spornych okresów odwołujący był zatrudniony w brygadzie monterskiej (...) 2. (...) 2 który specjalizował się w robotach ziemnych, wykonywaniu przyłączy do budynków, kompleksowej instalacji wodno - kanalizacyjnej, z przyłączeniem do studzienek i białym montażem włącznie. Niewątpliwie B. P. wykonywał prace które wiązały się z układaniem rur o przekroju 150 – 200mm w wykopach, jednakże wykonywał także wiele innych czynności, tj. izolowanie rur, malowanie, montaż rur wewnątrz budynków włącznie z białym montażem bowiem prace (...) były wykonywane kompleksowo, pod tzw. klucz.

W konkluzji powyższych rozważań uznać należy, iż Sąd I instancji w sposób uprawniony uznał, iż ubezpieczony nie wykazał, pomimo obowiązku ciążącego na nim z mocy art. 6 kpc, iż wykonywał pacę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, o której mowa w wyżej cytowanym rozporządzeniu, przez okres co najmniej 15 lat.

Skoro zatem skarżący nie spełnia wszystkich niezbędnych przesłanek do nabycia prawa do emerytury, o której mowa w art. 184 omawianej ustawy, prawidłowo Sad I instancji oddalił jego odwołanie od zaskarżonej decyzji.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 KPC oddalił apelację jako bezzasadną.