Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Iwona Szybka (spr.)

Sędziowie: SSA Janina Kacprzak

SSO del. Joanna Baranowska

Protokolant: st.sekr.sądowy Kamila Tomasik

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2014 r. w Łodzi

sprawy J. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w Ł.

o wysokość emerytury,

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu

z dnia 29 listopada 2013 r., sygn. akt: IV U 926/13,

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 347/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 29 listopada 2013 roku Sąd Okręgowy w Sieradzu oddalił odwołanie J. Ł. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł. z dnia 29.03.2013r., którą to decyzją organ rentowy odmówił wnioskodawcy zwiększenia wysokości emerytury z tytułu opłacania składek w KRUS za okres od 11.05.2011 – 31.08.2012 powołując się na art. 133 ust.1 pkt 1 ustawy emerytalno – rentowej.

Powyższe rozstrzygnięcie poprzedziły następujące ustalenia faktyczne: J. Ł., urodzony (...) pobierał świadczenie przedemerytalne od 2009r. Do wniosku o przyznanie świadczenia przedłożył zaświadczenie KRUS o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników od 8.05.1992-30.06.2001r. i na wniosek od 13.07.2004-31.12.2005r. okres ten uwzględniono jako uzupełniający. Decyzją z 23.05.2011r. organ rentowy odmówił J. Ł. prawa do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach, a wnioskodawca odwołał się na drogę sądową. Prawomocnym wyrokiem z 30.07.2012r. w sprawie IV U 519/12, Sąd Okręgowy w Sieradzu przyznał J. Ł. prawo do emerytury od 11 maja 2011r. na podstawie przepisów art. 184 w zw. z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i przepisów rozporządzenia RM z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wyrok uprawomocnił się 29.08.2012r. Na wniosek ZUS wyrok doręczono organowi rentowemu 14.08.2012r. Wykonując ten wyrok, decyzją z 06.09.2012r. ZUS przyznał J. Ł. prawo do emerytury od 11.05.2011r., tj. od daty określonej w wyroku sądu. W dniu 13.09.2012r., J. Ł. złożył w ZUS wniosek o doliczenie okresów opłacania składek w KRUS, załączając zaświadczenie z 13.09.2012r. dot. okresów podlegania u.s.r. wraz z wykazem wysokości odprowadzonych składek za wskazany w zaświadczeniu okres. Decyzją z dnia 27.09.2012r., ZUS przeliczył J. Ł. emeryturę od dnia 01.09.2012r., tj. od miesiąca w którym zgłoszono wniosek wraz ze zwiększeniem rolnym z tytułu opłacania składek na (...) w kwocie 80,44zł. Decyzją z 08.10.2012r., uchylającą w/w decyzję z dnia 27.09.2012r., organ rentowy przeliczył J. Ł. emeryturę od dnia 01.09.2012r. wraz ze zwiększeniem rolnym od dnia 01.09.2012r. w kwocie 80,44zł . W dniu 29.01.2013r. J. Ł. wystąpił z ponownym wnioskiem o wypłatę zwiększenia rolnego za okres od nabycia prawa do emerytury, tj. od maja 2011r. do września 2012. W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd Okręgowy uznał odwołanie za nieuzasadnione. Wskazując na treść art. 116 ust. 1 oraz art. 133 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS, Sąd zważył, że brak jest uzasadnionych podstaw do wypłaty zwiększenia rolnego z tytułu opłacania składek w KRUS, poczynając od daty nabycia przez wnioskodawcę prawa do emerytury. Zdaniem Sądu pierwszej instancji przedmiotem postępowania i sporu w sprawie IV U 519/12 było prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach, a nie przeliczenie jej wysokości i organ rentowy wykonując powyższy wyrok, z zachowaniem terminu 30 dni wydał decyzję przyznającą wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 11.05.2011r. W ocenie Sądu Okręgowego zaświadczenie KRUS z 16.02.2006r. złożone przy wniosku o świadczenie przedemerytalne nie mogło stanowić podstawy do naliczenia zwiększenia od dnia 11.05.2011r., bowiem formalny wniosek o doliczenie do emerytury okresu opłacania składek na (...) wraz z wykazem wysokości odprowadzonych składek J. Ł. złożył dopiero w dniu 13.09.2012r.

Apelację od powyższego wyroku wniósł J. Ł. zarzucając niewyjaśnienie istotnych okoliczności sprawy, a w szczególności niewyjaśnienie zaliczenia okresu opłacania składek w KRUS do okresu uprawniającego do otrzymania zasiłku przedemerytalnego oraz błędną interpretację art. 133 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17.12. 1998 8 r. o emeryturach i rentach z FUS. Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie wnioskodawcy prawa do emerytury wraz ze zwiększeniem rolnym od daty uzyskania prawa do emerytury, tj. od 11.05.2011 r.

W uzasadnieniu skarżący podniósł, że bezspornie prawo do zwiększenia z tytułu dodatku rolnego istniało w momencie złożenia wniosku o przyznanie emerytury i to w gestii ZUS znajdowały się dokumenty, które to prawo potwierdzały, a ponadto stanowiły podstawę do przyznania wnioskodawcy prawa do zasiłku przedemerytalnego. W ocenie apelanta nienaliczenie zwiększenia rolnego nastąpiło nie z winy wnioskodawcy, gdyż nie dostarczył dokumentów, ale w wyniku uchybień po stronie organu rentowego i dlatego nie może się on zgodzić z faktem, iż naliczenie zwiększenia może nastąpić od dnia zgłoszenia wniosku o to zwiększenie, a nie od dnia złożenia wniosku o emeryturę.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu.

Okoliczności faktyczne stanowiące podstawę wydania zaskarżonego wyroku nie są sporne. W niniejszym postępowaniu ubezpieczony domaga się wyrównania przyznanego mu przez organ rentowy od dnia 1 września 2012r. zwiększenia rolnego do emerytury z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Ubezpieczony domaga się przyznania tego zwiększenia już od dnia 11.05.2011r., a nie dopiero od dnia 1 września 2012r. podnosząc, że ZUS dysponował dokumentacją pozwalającą na przyznanie takiego zwiększenia i w konsekwencji tego winien wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o przyznanie emerytury o stosowne żądanie. Spór zasadza się więc na przekonaniu wnioskodawcy o błędnym działaniu organu rentowego.

Emerytura J. Ł. została ustalona w oparciu o przepisy art. 25 i następne ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Podstawę obliczenia emerytury stanowi wobec tego kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składki i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury (art. 25). Tak obliczona podstawa jest dzielona przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego (art. 26). Czynnikiem wpływającymi na poziom świadczenia emerytalnego jest zatem kwota opłaconych (waloryzowanych) składek z całego okresu ubezpieczenia, która zależy od wysokości osiąganych zarobków z czasu aktywności zawodowej. Zgodnie zaś z art. 26a ust. 1 wysokość emerytury ustalonej zgodnie z art. 26 ulega dodatkowo zwiększeniu za okresy opłacania składek na Fundusz Emerytalny Rolników, Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników i ubezpieczenie emerytalno-rentowe, o których mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Jak wynika z materiału dowodowego wniosek o zwiększenie za okres opłacania składek w rolnictwie wraz ze stosownym zaświadczeniem z KRUS o wysokości zapłaconych składek za okres od 1992r. do 2001r. oraz od 2004r. do 2005r. ubezpieczony złożył w organie rentowym w dniu 13 września 2012r. Prawidłowo więc ZUS podjął wypłatę zwiększenia od 1 września 2012r. Stanowisko organu rentowego znajduje uzasadnienie w treści art. 133 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS zgodnie, z którym w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3. Tylko w przypadku ustalenia, że odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1 (art. 133 ust. 1 pkt 2). Błąd organu rentowego obejmuje sytuacje, w których organ rentowy miał podstawy do przyznania świadczenia, lecz z przyczyn leżących po jego stronie tego nie uczynił. Za takie przyczyny można uznać wszelkie zaniedbania tego organu, każdą obiektywną wadliwość decyzji. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 10 listopada 1987r. (II URN 243/87, OSNCP 1987/6/105), że organ rentowy ustalając podstawę wymiaru świadczenia obowiązany jest uwzględnić wszystkie składniki wynagrodzenia mające znaczenie przy tym ustaleniu, a wynikające z treści przedłożonych dowodów. Decyzja, przy wydaniu której pominięto niektóre wynagrodzenia, dotknięta jest błędem organu rentowego uzasadniającym wypłatę ponownie ustalonego świadczenia za okres poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tego podwyższenia. Tymczasem, jak wynika z materiału dowodowego, ubezpieczony nie załączył do wniosku o emeryturę zaświadczenia z KRUS o okresie opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników i nie powołał się na okoliczność opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Prawidłowo więc organ rentowy obliczył wysokość emerytury bez zwiększenia za okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Dopiero w dniu 13 września 2012r. ubezpieczony złożył do KRUS zaświadczenie z dnia 13 września 2012r. o okresie opłacania składek i decyzją z dnia z 08 października 2012r., uchylającą decyzję z dnia 27.09.2012r., organ rentowy przeliczył J. Ł. emeryturę od dnia 01 września 2012r. wraz ze zwiększeniem rolnym od dnia 01 września 2012r. w kwocie 80,44zł. J. Ł. nie zaskarżył powyższej decyzji, a w dniu 29 stycznia 2013r. wystąpił z wnioskiem o wypłatę zwiększenia rolnego od maja 2011r. do września 2012. W tej sytuacji jedynie błąd organu rentowego uzasadniałby wypłatę świadczenia za okres od 1 maja 2011r. Wypłata ustalonego w decyzji z dnia 8 października 2012r. świadczenia z wyrównaniem od 11 maja 2011r. na podstawie art. 133 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie była jednak możliwa z tej przyczyny, że organ rentowy nie dysponował w dacie składania przez ubezpieczonego wniosku o emeryturę stosownym zaświadczeniem z KRUS, a zatem nie dopuścił się błędu, który musiałby polegać na tym, że wydał nieprawidłową decyzję w sytuacji, w której mógł i powinien wydać decyzję prawidłową, tj. taką, która uwzględniałaby zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Wbrew stanowisku skarżącego organ rentowy nie miał podstaw do wezwania ubezpieczonego do uzupełnienia wniosku o emeryturę poprzez załączenie zaświadczenia o okresie opłacania składek na ubezpieczenie rolne, bowiem przedmiotem rozpoznania organu rentowego było prawo do emerytury, które to prawo ostatecznie zostało przyznane ubezpieczonemu wyrokiem Sądu. Okres opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników był dla przyznania prawa do emerytury prawnie obojętny. Nie był on też niezbędny dla ustalenia wysokości emerytury, skoro wysokość ustalona jest w oparciu o art. 25 i 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a okres opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników powoduje jedynie zwiększenie wysokości ustalonej uprzednio emerytury. Apelacji nie uzasadnia też podnoszona przez skarżącego okoliczność, że organ rentowy był w posiadaniu zaświadczenia o okresie opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Istotnie, w sprawie o świadczenie przedemerytalne znajduje się zaświadczenie z dnia 16 lutego 2006r. potwierdzające podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników w okresie od 8 maja 1992r. do 30 czerwca 2001r. i od 13 lipca 2004r. do 31 grudnia 2005r. Zaświadczenie to zostało wydane celem przedłożenia w Powiatowym Urzędzie Pracy i potwierdza ono okres ubezpieczenia, a nie okres opłacania składek. Zostało uwzględnione do ustalenie stażu ubezpieczeniowego koniecznego do nabycia świadczenia przedemerytalnego. Prawo do świadczenia przedemerytalnego i prawo do emerytury to zupełnie różne świadczenia uregulowane w odrębnych ustawach, a możliwość wypłaty zwiększenia emerytury za okresy opłacania składek na ubezpieczenie w rolnictwie powstaje dopiero z dniem złożenia zaświadczenia potwierdzającego owe okresy. Artykuł 26a ustawy o emeryturach i rentach z FUS stanowi bowiem, że wysokość emerytury ustalonej zgodnie z art. 26 ulega zwiększeniu za okresy opłacania składek na Fundusz Emerytalny Rolników, Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników i ubezpieczenie emerytalno-rentowe, o których mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, a zwiększenie to przyznaje się ubezpieczonemu, który legitymuje się okresami, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, krótszymi niż 25 lat. Zatem zwiększenie nie przysługuje tym ubezpieczony, którzy legitymują się okresami ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki w wymiarze ponad 25 lat. Zwiększenie nie przysługuje też za okresy, w których nastąpiło zwolnienie z opłacania składek. Dlatego też dla przyznania zwiększenia emerytury niezbędne jest zaświadczenie o okresach opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Skoro w sprawie niesporne jest, że zaświadczenie takie zostało złożone w dniu 13 września 2012r., to prawidłowo organ rentowy przyznał zwiększenie od dnia 1 września 2012r.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc apelację oddalił.