Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Anna Szczepaniak-Cicha

Sędziowie: SSA Janina Kacprzak (spr.)

SSA Lucyna Guderska

Protokolant: st. sekr. sądowy Aleksandra Słota

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2013 r. w Łodzi

sprawy A. B. (1)

przeciwko Zakładowi Emerytalno - Rentowemu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W.

o wysokość emerytury policyjnej,

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu

z dnia 28 grudnia 2012 r., sygn. akt: V U 1777/12;

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 449/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7.12.2009 r. Zakład Emerytalno- Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. z urzędu na podstawie art. 15b w zw. z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz na podstawie otrzymanej z IPN informacji Nr (...)z dnia (...)roku ponownie ustalił wysokość emerytury A. B. (2) obniżając jej wysokość poprzez zastosowanie wskaźnika 0,7 % podstawy wymiaru za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990. Przyjęto, że od dnia 1 stycznia 2010 roku miesięczna wysokość emerytury ubezpieczonej wynosi kwotę 2716.97zł.

Od powyższej decyzji odwołanie złożyła A. B. (1), domagając się jej zmiany i przywrócenia świadczenia w dotychczasowej wysokości, powołując się na to, że wykonywana przez nią praca administracyjna przy wydawaniu paszportów nie miała nic wspólnego z organami bezpieczeństwa.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 grudnia 2012 roku Sąd Okręgowy w Kaliszu oddalił odwołanie.

Wydając powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy ustalił, że A. B. (1) urodzona w dniu (...) podjęła służbę w Milicji Obywatelskiej z dniem 14.09.1975 r. na stanowisku maszynistki (...) w K.. Od dnia 14.09.1978 r. odwołująca pracowała jako funkcjonariusz stały, a od dnia 1.05.1981r. jako referent Wydziału Paszportów K. MO w K.. Z dniem 1.10.1990 r. odwołująca została młodszym asystentem Wydziału Prewencji (...) w P..

Przebieg służby A. B. (1) wskazuje, że w 1976 r. otrzymała awans na stopień kaprala MO, w 1977 r. na stopień plutonowego MO, w 1979 r. – sierżanta MO, w 1981 r. na stopień starszego sierżanta MO, w 1985 r. na stopień sierżanta sztabowego MO, w 1988 r. na stopień chorążego MO.

Decyzją z dnia 22.08.2003 r. odwołującej ustalono emeryturę policyjną.

Przy ustaleniu wysługi emerytalnej uwzględniono odwołującej łącznie staż służbowy w strukturach MO oraz w Policji. Emeryturę według wysługi ustalono na 75% % podstawy w kwocie 2642,66 zł.

Organ rentowy otrzymał informację z Instytutu Pamięci Narodowej z dnia 9.11.2009r. o przebiegu służby, w której podano, że odwołująca w okresie od dnia 01.05.1981 r. do dnia 20.03.1989 r. pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18.10.2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 r. oraz treści tych dokumentów. Powyższy dokument stał się podstawą obliczenia wysługi emerytalnej odwołującej. W związku z tym wydana została decyzja z dnia 7.12.2009 r. o ponownym ustaleniu emerytury policyjnej oraz decyzja z dnia 7.12.2009 r. o zmianie wysokości emerytury policyjnej.

W tej ostatniej decyzji ponownie ustalono wysokość emerytury w ten sposób, że za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa w latach 1944-90 przyjęto 0,7 % podstawy wymiaru, oraz 2,6 % za każdy rok służby lub okresów równorzędnych ze służbą, o której mowa w art.13 ust.1 pkt 1, 1a oraz pkt 2-4. Nową wysokość emerytury odwołującej od dnia 01.01.2010 r. ustalono na kwotę 2716,97zł.

Odwołująca kwestionuje zasadność obliczenia jej wysługi emerytalnej za okres służby w organach bezpieczeństwa państwa według wskaźnika 0,7 za każdy rok.

W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd Okręgowy uznał odwołanie za nieuzasadnione

Sąd odwołał się do treści art. 2 punkt 3 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2009 r., Nr 24, poz. 145), na mocy którego do ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (...) po art. 15 a dodano art. 15 b w brzmieniu: w przypadku osoby, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów , i która pozostawała w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., emerytura wynosi:

-0,7 % podstawy wymiaru - za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990:

-2,6 % podstawy wymiaru - za każdy rok służby lub okresów równorzędnych ze służbą, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, la oraz pkt 2-4. (ust 1).

Ponadto Sąd Okręgowy podał, że kwestia zgodności z Konstytucją zmiany wprowadzonej w/w przepisem polegającej na obniżeniu przelicznika była badana przez Trybunał Konstytucyjny w sprawie o syg. akt K 6/09. Trybunał badał w tej sprawie również kwestię zgodności z Konstytucją innych przepisów zmienionych cyt.ustawą z dnia 23.01.2009 r. o zmianie ustawy z dnia 18.02.1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji …, a konkretnie art. 13 ust 1 punkt 1, art. 13 ust 1 punkt 1 b oraz stanowiącego podstawę wydania zaskarżonej decyzji art. 15 b ust 1. W wyroku z dnia 24.02.2010 Trybunał we wszystkich przypadkach stwierdził zgodność z Konstytucją lub brak niezgodności z Konstytucją.

W ocenie Sądu dla rozstrzygnięcia sprawy nie ma natomiast znaczenia jakie czynności wykonywała odwołująca się w ramach służby i jaką postawę reprezentowała, a jedynym kryterium jest fakt służby w określonych jednostkach w przedziale czasowym 1944- 1990.

W tej sytuacji, skoro nie jest sporny okres służby A. B. (1) w organach bezpieczeństwa w latach 1944-1990 podany w informacji o przebiegu jej służby przez Instytut Pamięci Narodowej, to zdaniem Sądu pierwszej instancji zasadne jest zastosowanie za ten czas wskaźnika 0,7% podstawy wymiaru.

Powyższe rozstrzygnięcie zaskarżyła apelacją A. B. (1) zarzucając naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, w szczególności art. 15 i 15b ustawy z 23 stycznia 2009 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2009 r., Nr 24, poz. 145) poprzez pominięcie art. 15 przy ustalaniu wysokości emerytury policyjnej i zastosowanie wyłącznie art. 15b tej ustawy.

W uzasadnieniu skarżąca podniosła, że przepisy ustawy z dnia 23 stycznia 2009 roku budzą poważne wątpliwości co do ich zgodności z wyrażonymi w art. 6, 7 i 14 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 4 listopada 1950 roku zasadami odpowiednio prawa do rzetelnego procesu sądowego, zakazu karania bez podstawy prawnej oraz zakazu dyskryminacji, a także art. 1 Protokołu dodatkowego do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności stanowiącym o prawie do poszanowania swego mienia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawczyni jako bezzasadna podlega oddaleniu.

Sąd pierwszej instancji w sposób właściwy ustalił stan faktyczny sprawy i wobec tego te ustalenia Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje i przyjmuje za własne do rozstrzygnięcia sprawy na etapie postępowania apelacyjnego. Także ocena prawna sprawy przedstawiona przez Sąd Okręgowy w motywach zaskarżonego wyroku jest prawidłowa. Apelująca ustalonego stanu faktycznego nie kwestionowała i nie sformułowała zarzutu naruszenia prawa procesowego.

Wbrew temu co twierdzi w apelacji skarżąca nie doszło w sprawie do naruszenia i błędnej wykładni oraz niewłaściwego zastosowania, w art. 15 i art. 15b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin a wysokość emerytury A. B. (1) obliczono w sposób prawidłowy.

Odnośnie wzajemnej relacji pomiędzy przepisem art. 15 ust. 1 i art. 15b ust. 1 cytowanej ustawy wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 3 marca 2011 r. II UZP 2/11 (OSNP 2011/15-16/210), stwierdzając, że za każdy rok pełnienia służby w latach 1944-1990 w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425 ze zm.), emerytura wynosi 0,7% podstawy jej wymiaru ( art. 15b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 ze zm.), co oznacza, że wysokość emerytury wyliczanej wyłącznie za okresy pełnienia takiej służby może być niższa od 40% podstawy wymiaru tego świadczenia.

Postanowienia tej uchwały mają zastosowanie w stosunku do skarżącej, gdyż z bezspornych ustaleń faktycznych wynika, że w okresie od 1 kwietnia 1981 roku do 20 marca 1989 roku pełniła ona służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z 18 października 2006 roku o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 – 1990 oraz treści tych dokumentów .

Ponadto w/w uchwale Sąd Najwyższy wskazał między innymi, że żaden rodzaj, ani sposób wykładni zawartego w art. 15b ust. 2 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy odesłania do art. 15 tej ustawy nie daje osobom, które pełniły w latach 1944-1990 służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w ustawie lustracyjno-dezubekizacyjnej, możliwości prawnych ani argumentów prawnych lub prawniczych do domagania się ustalenia wysokości należnych im emerytur z zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy, od innej podstawy wymiaru niż 0,7% za każdy rok pełnienia służby w wymienionych w art. 2 organach bezpieczeństwa państwa. Nadto Sąd Najwyższy zauważył, że po istotnej zmianie normatywnej obowiązującego stanu prawnego wynikającej z dodania szczególnego, szczegółowego i odrębnego art. 15b ustawy zaopatrzeniowej, zawarte w ust. 2 tego przepisu odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 14 i 15 tej ustawy oznacza, że przepisy te stosuje się odpowiednio wyłącznie w zakresie, który nie został wyraźnie i odmiennie uregulowany w art. 15b ust. 1. Art. 15b ust. 1 pkt 1 ustawy zaopatrzeniowej jednoznacznie nakazuje wyliczyć emeryturę osób pełniących w latach 1944-1990 służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy o ujawnianiu informacji, według obniżonego ustawowego wskaźnika 0,7 % podstawy wymiaru za każdy rok takiej służby, z jedynym wyjątkiem uregulowanym w art. 15b ust. 3 i 4 tej ustawy.

Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje pogląd Sądu Najwyższego wyrażony we wskazanej wyżej uchwale.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, zważywszy na okoliczności zmian dokonanych w ustawie zaopatrzeniowej ustawą z dnia 23 stycznia 2009 r., jak i cele tej nowelizacji, szeroko rozważane w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2000 r., sygn. akt K 6/09 (OTK-A 2010/2/15), należy wykluczyć dopuszczalność stosowania wprost przepisu art. 15 ust. 1 in pricipio z mocy odesłania z art. 15b ust. 2 ustawy. W postanowieniu z 24 czerwca 2013 roku (II UK 83/13, LEX nr 1335577) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że nie ma żadnych podstaw ani uzasadnienia korygowanie zasady wyliczania emerytury mundurowej od innego wskaźnika procentowego niż 0,7% podstawy wymiaru tego świadczenia za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w ustawie lustracyjno-dezubekizacyjnej, w drodze odpowiedniego stosowania art. 15 ust. 1 in principio ustawy z 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, który przewiduje co najmniej 40% podstawę wymiaru tego świadczenia z tytułu pozostawania w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r. Jeżeli służba była pełniona w latach 1944-1990 w organach bezpieczeństwa państwa totalitarnego, o której mowa w art. 2 ustawy lustracyjno-dezubekizacyjnej, to emerytura wynosi zawsze po 0,7% podstawy wymiaru tego świadczenia za każdy rok pełnienia takiej służby (art. 15b ust. 1 pkt 1 ustawy zaopatrzeniowej), z jedynym wyjątkiem uregulowanym w art. 15b ust. 3 i 4.

Dodatkowo zgodnością niektórych nowych uregulowań ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. nr 24, poz. 145) z Konstytucją – jak słusznie podniósł Sąd Okręgowy zajmował się Trybunał Konstytucyjny, który w wyroku z dnia 24 lutego 2010 r. K 6/09 orzekł w punkcie czwartym, iż art. 15b ust. 1 ustawy z 18 lutego 1994 r. dodany przez art. 2 pkt 3 ustawy z 23 stycznia 2009 r. jest zgodny z art. 2, art. 10, art. 30, art. 32 i art. 67 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 Konstytucji . Zwrócić należy apelującemu uwagę, że na mocy art. 190 ust. 1 Konstytucji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne, co oznacza, że organy administracyjne, jak i sądy zobowiązane są je stosować.

Sąd Apelacyjny nie podziela natomiast zarzutów skarżącej, która podnosi, że przepisy ustawy zmieniającej z dnia 23 stycznia 2009 r. są sprzeczne z przepisami Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z dnia 4 listopada 1950 r. , a mianowicie jej art. 6 – prawo do rzetelnego procesu, art. 7 – zakaz karania bez podstawy prawnej i art. 14 – zakaz dyskryminacji z takich powodów jak płeć, rasa, kolor skóry, język, religia, przekonania polityczne i inne, pochodzenie narodowe lub społeczne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie bądź z jakichkolwiek innych przyczyn.

Skarżąca miała prawo odwołać się od decyzji ponownie ustalającej wysokość jej emerytury do niezawisłego i bezstronnego sądu i z tego prawa skorzystała, a sprawa była rozpoznana w postępowaniu jawnym, i w jej toku badana była zgodność tej decyzji z obowiązującym prawem. Zaskarżona decyzja nie została wydana w trybie postępowania karnego, gdyż przepis art. 15b ustawy nie stanowi o odpowiedzialności karnej, lecz reguluje zasady ustalania wysokości emerytur dla funkcjonariuszy Policji, którzy pełnili służbę w organach bezpieczeństwa państwa. Natomiast w odniesieniu do zarzutu dyskryminacji, to w tej kwestii wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny w sprawie K 6/09 odnosząc się do zgodności art. 15b ust. 1 z art. 32 Konstytucji .

Mając powyższe na uwadze, nie uznając zasadności zarzutom apelacji Sąd Apelacyjny stosownie do treści art. 385 k.p.c. , orzekł jak w sentencji.