Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 kwietnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Anna Szczepaniak-Cicha

Sędziowie: SSA Mirosław Godlewski (spr.)

del. SSO Magdalena Lisowska

Protokolant: sekretarz sądowy Małgorzata Matusiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 marca 2018 r. w Ł.

sprawy R. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek apelacji R. M.

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 5 kwietnia 2017 r. sygn. akt VIII U 1317/15

1.  oddala apelację;

2.  przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Łodzi adwokatowi M. S. kwotę 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć 20/100) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w drugiej instancji.

Sygn. akt. III AUa 815/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy oddalił odwołanie R. M. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmawiającej prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Wydając przedmiotowy wyrok sąd pierwszej instancji przyjął za podstawę rozstrzygnięcia następujące ustalenia faktyczne.

R. M. urodzony (...) złożył 12 marca 2015 roku wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. decyzją z 1 kwietnia 2015 roku, zmienioną w zakresie uzasadnienia decyzją z 15 maja 2015 roku odmówił przyznania wnioskowanego świadczenia. W ocenie organu rentowego, wnioskodawca na wymagane 35 lat stażu ubezpieczeniowego wykazał łącznie okres 29 lat 4 miesięcy i 21 dni okresów składkowych i nieskładkowych w tym 24 lata 8 miesięcy i 29 dni okresów składkowych oraz 4 lata 7 miesięcy i 22 dni okresów nieskładkowych.

R. M. przed złożeniem wniosku, zatrudniony był w Firmie Usługowo Handlowej (...) Sp. z o.o. w okresie od 1 września 2011 roku do 31 marca 2014 roku. Stosunek pracy został rozwiązany na mocy art.30§1 pkt. 2 k.p.. Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia wyrokiem z 23 czerwca 2016 roku wydanym w sprawie XI P 906/13 zobowiązał byłego pracodawcę do wydania sprostowanego świadectwa pracy ze wskazaniem właściwego terminu rozwiązania stosunku pracy. Odwołujący się od 8 października 2014 roku jest zarejestrowany jako bezrobotny a 180 dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych upłynął wnioskodawcy z dniem 8 marca 2015 roku. Łączny okres stażu ubezpieczeniowego R. M. wynosi 29 lat 4 miesiące i 21 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

W tak ustalonym stanie faktycznym sąd pierwszej instancji uznał odwołanie za niezasadne. Przywołując treść przepisów art. 2 ust. 1 oraz ust. 2 i 3 ustawy z 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych ( Dz.U. z 2013 roku poz. 170 ze zmianami ) skonstatował, iż wnioskodawca nie spełnił żadnej z przesłanek warunkujących powstanie prawa do wnioskowanego świadczenia. Na datę rozwiązania stosunku pracy ( 31 marca 2014 ) nie spełnił przesłanki wieku z art.2 ust. 1 pkt. 1 ustawy, gdyż wiek 61 lat ukończył dopiero w dniu 28 kwietnia 2014 roku. Nie spełnił też przesłanki z art.2 ust. 1 pkt. 2 ustawy, gdyż nie legitymuje się stażem uprawniającym do emerytury wynoszącym co najmniej 35 lat. Nie spełnił też przesłanek z art. 2 ust. 1 pkt. 5 i 6 gdyż jego łączny staż jest krótszy niż wymagane ( 40 i 39 lat ) i nie rozwiązano z nim stosunku pracy z powodu likwidacji pracodawcy lub jego niewypłacalności. Sąd pierwszej instancji wskazał, także, że wobec nie spełnienia wskazanych przesłanek stażu i wieku, analizowanie spełnienia pozostałych przesłanek jest zbędne albowiem czynienie ustaleń w trybie art.189 k.p.c. co do spełnienia przesłanek znajduje racjonalne uzasadnienie tylko wtedy gdy są to przesłanki warunkujące nabycie prawa. W konsekwencji w przypadku nie spełnienia jednej z kumulatywnie wymaganych przesłanek, nie ma tak prawnych jak i racjonalnych przesłanek do badania spełnienia pozostałych z nich.

Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył apelacją w całości co do merytorycznego rozstrzygnięcia, R. M. zastąpiony przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata. W apelacji zarzucił wyrokowi - 1 ) naruszenie przepisów prawa procesowego : a) art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak prawidłowego uzasadnienia wyroku i nie wskazanie przyczyn dla których sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej zeznaniom apelującego, wykazujących prawdziwość jego twierdzeń oraz podstaw przyjętych domniemań i wniosków ; b) art. 230, 232 i 233§1 i 2 k.p.c. poprzez przyjęcie za udowodnione, że apelujący osiągnął wiek 61 lat po zakończeniu stosunku pracy oraz, że w kwietniu 2014 roku nie pracował, mimo iż wykonywał pracę ; jak również bezpodstawne pominięcie i nie odniesienie się do treści zeznań apelującego, w których wykazał okres pracy w firmie (...) oraz faktyczne przyczyny rozwiązania umowy o pracę, czyli likwidację zakładu pracy ; c) art. 233, 227 i 316 k.p.c. poprzez pominięcie zeznań apelującego w zakresie ustalenia prawdziwej daty zakończenia stosunku pracy w firmie (...) sp. z o.o. przez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów, poprzez wyciąganie błędnych wniosków z przedstawionych dowodów w tym dokumentów oraz zeznań świadków i w konsekwencji nieuzasadnione przyjęcie, że apelujący nie spełnił przesłanki wieku i osiągnął wiek 61 lat po zakończeniu stosunku pracy a w kwietniu 2014 nie pracował mimo iż wykonywał pracę.

Nadto obrazę prawa materialnego art. 2 ust.1 pkt. 1 i pkt. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczenia przedemerytalnych poprzez błędne uznanie, że wnioskodawca nie posiada okresu uprawniającego do emerytury wynoszącego co najmniej 35 lat i przyjęcie, że udowodniony staż pracy ubezpieczonego wyliczony przez organ rentowy wynosi 29 lat 4 miesiące i 21 dni okresów składkowych i nieskładkowych, podczas gdy z zeznań wnioskodawcy wynika, że warunek okresu uprawniającego do emerytury został przez wnioskodawcę spełniony.

Motywując podniesione zarzuty, apelant argumentował, że apelant spełnił przesłanki nabycia prawa wskazane w art. 2 ust. 1 pkt. 1 i 2 ustawy. Powyższe, stałoby się oczywiste, gdyby sąd doliczył do stażu okres zatrudnienia w Urzędzie Statystycznym od 7 maja do 20 czerwca 2002 roku oraz gdyby samodzielnie ustalił datę zakończenia jak i faktyczne przyczyny rozwiązania stosunku pracy w firmie (...), do zakończenia którego doszło w rzeczywistości 30 kwietnia 2014 roku, po ukończeniu przez wnioskodawcę 61 roku życia a przyczyną rozwiązania była likwidacja zakładu pracy.

W konkluzji, apelant wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającej go decyzji organu rentowego poprzez przyznanie prawa do wnioskowanego świadczenia oraz o zasądzenie zwrotu kosztów w tym kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Wbrew treści poniesionych zarzutów apelacji, zaskarżony wyrok odpowiada prawu i znajduje uzasadnienie w treści zgromadzonych w niniejszej sprawie dowodów. Dlatego też, przywołane ustalenia faktyczne Sąd Apelacyjny podziela i przyjmuje za własne dla potrzeb rozpoznania sprawy w postępowaniu apelacyjnym.

W świetle akt sprawy jak i treści apelacji, nie ulega wątpliwości, że apelant upatruje spełnienia przesłanek warunkujących nabycie prawa do wnioskowanego świadczenia w treści art.2 ust.1 pkt. 1 i 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych. Wobec powyższego, skoro oczywistym jest, że dla nabycia świadczenia z art.2 ust.1 pkt.2 ustawy koniecznym jest spełnienie kumulatywnie wskazanych przesłanek w tym stażu wynoszącego 35 lat, to tok rozumowania apelanta jest nie do zaakceptowania. Skoro bowiem, zaliczony staż wynosił ( jak pisze także apelant ) 29 lat 4 miesiące i 21 dni to po doliczeniu wskazywanych okresów od 7 maja do 20 czerwca 2002 roku i od 31 marca do 30 kwietnia 2014 roku nadal nie zostanie osiągnięty staż w wymiarze 35 lat. I w tym zakresie całkowicie należy zgodzić się z sądem pierwszej instancji, iż niespełnienie jednej z kumulatywnie wymaganych przesłanek czyni zbędnym i wręcz niedopuszczalnym badanie spełnienia pozostałych, wymienionych w danym przepisie przesłanek. W toku prowadzonego postępowania, badaniem objęte jest bowiem to, czy wnioskodawca nabył wnioskowane prawo a nie to czy spełnił którąś z kumulatywnych przesłanek, warunkujących nabycie prawa. Tym samym, brak wymaganych 35 lat stażu dostatecznie uzasadniał zaniechanie przez sąd pierwszej instancji szczegółowego zajmowania się kwestią trybu rozwiązania stosunku pracy. Tym bardziej jeżeli, uwzględnimy, że dla potrzeb nabycia prawa z podstawy przywołanej w art.2 ust.1 pkt.1 ustawy sporną przesłanką było ukończenie 61 roku życia na dzień rozwiązania stosunku pracy. W aspekcie powyższego, podnoszone w apelacji zarzuty a w szczególności ich argumentacja są całkowicie chybione.Sąd pierwszej instancji nie przyjął bowiem nie spełnienia tej przesłanki w oparciu o treść świadectwa pracy czy też w oparciu o treść osobowych źródeł dowodowych, które jak twierdzi apelant miał dowolnie ocenić. Zwrócić w tym miejscu należy bowiem uwagę na fakt, iż mimo,że wnioskodawca w sprawie był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika to pozostawał bierny dowodowo i sąd pierwszej instancji nie prowadził w niniejszej sprawie, dowodów z zeznań świadków a nawet z zeznań wnioskodawcy. W tym stanie rzeczy, trudno ustalić co zdaniem apelanta sąd pierwszej instancji miał dowolnie oceniać. Jednocześnie, jak wynika z materiału aktowego, oczywistym jest, że sporna także w niniejszym postępowaniu kwestia daty zakończenia stosunku pracy w firmie (...) była przedmiotem sporu sądowego pomiędzy wnioskodawcą a byłym pracodawcą, który to spór został prawomocnie zakończony wyrokiem wydanym w sprawie XI P 906/13 ( VII Pa 112/16 ) oddalone zostało powództwo wnioskodawcy o sprostowanie świadectwa pracy poprzez ustalenie, że zatrudnienie ustało w dniu 30 kwietnia 2014 roku a nie 31 marca 2014 roku jak to stwierdzono w wystawionym świadectwie pracy. Sąd pierwszej instancji, rozpoznając odwołanie w niniejszej sprawie, przy bierności dowodowej przyjął w poczet ustaleń faktycznych treść przywołanego wyroku wyprowadzając wnioski zgodne z art.365 k.p.c.. W niniejszym przypadku, treść sentencji w pełni koreluje z treścią uzasadnienia i nie pozostawia jakiejkolwiek wątpliwości, że oddalenie dotyczyło ustalenia daty późniejszej ustania stosunku pracy niż wskazana w świadectwie pracy. Wobec czego moc wiążąca tego wyroku była oczywista, wiążąca dla ubezpieczonego jak i dla sądu, w sytuacji gdy organ rentowy, jako podmiot zewnętrzny, który nie brał udziału w poprzednim, prawomocnie zakończonym procesie, tych ustaleń nie kwestionował. ( co do pojęcia mocy wiążącej patrz też - SN postanowienie z 26 listopada 2013 roku (...) 290/13 oraz z dnia 14 sierpnia 2013 r III UK 23/13 /legalis/). Niezależnie od powyższych okoliczności, z uwagi na akcentowaną powyżej bierność dowodową wnioskodawcy, dopuszczalność poczynienia odmiennych ustaleń w niniejszym postępowaniu nie mogła być rozważana, nawet hipotetycznie.

Całkowicie nietrafionym był też zarzut naruszenie przepisu art.328§2 k.p.c., pomijając już to, że z naruszeniem wskazanego przepisu mającym znaczenie dla treści wydanego wyroku, może dojść wyjątkowo, praktycznie tylko wówczas gdy wady konstrukcyjne motywacji są tak istotne, iż uniemożliwiają dokonanie oceny judykacyjnej ( patrz także wyrok SA w Gdańsku z dnia 15 lutego 2017 r III AU a (...) /legalis/ ) to, w tym przypadku już treść apelacji a przede wszystkim jej motywacji, nie pozostawia wątpliwości, iż apelujący pozyskał z uzasadnienia wiedzę czym kierował się sąd wydając wyrok oraz na jakich dowodach jak i podstawie prawnej go oparł. Wobec czego, tak sformułowanego zarzutu nie można podzielić uznając go za zasadny.

Bezzasadność wskazanych zarzutów procesowych i w konsekwencji brak możliwości zmiany ustaleń faktycznych sądu pierwszej instancji w kierunku oczekiwanym przez apelanta, co oznacza podzielenie ustaleń w zakresie nie spełnienia przesłanki wieku z art.2 ust.1 pkt. 1 oraz przesłanki z stażu z art.2 ust.1 pkt. 2 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, przesądził jednocześnie o prawidłowości subsumpcji dokonanej w sprawie przez Sąd Okręgowy.

Kierując się wskazaną argumentacją nie podzielając zasadności zarzutów apelacji i nie znajdując podstaw, które należałoby uwzględnić z urzędu, Sąd Apelacyjny na podstawie art.385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

Orzeczenie o kosztach lokuje się w treści art.29 ust.1 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku Prawo o adwokaturze ( t.j. Dz.U z 2017 r poz.2368 ) a podstawa prawna wysokości zasądzonych kosztów pomocy prawnej umiejscowiona jest w treści § 2, § 3, § 4 ust.3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. ( Dz.U. z 2016 poz.1714).