Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lipca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Lucyna Guderska

Sędziowie: SSA Jacek Zajączkowski (spr.)

SSA Iwona Szybka

Protokolant: sekr. sądowy Aleksandra Słota

po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 2013 r. w Łodzi

sprawy Z. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w Ł.

o emeryturę,

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 26 września 2012 r., sygn. akt: VIII U 2275/12;

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1706/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 maja 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił Z. N. prawa do emerytury dla pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych ponieważ wnioskodawca nie udowodnił wymaganego, minimum 15 - letniego okresu takiej pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji Z. N. wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do wnioskowanej emerytury.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z dnia 26 września 2012r., sprostowanym postanowieniem z dnia 22 października 2012r.,zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał Z. N. prawo do emerytury od 28 marca 2011r.

Rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji zapadło w następującym stanie faktycznym:

Z. N. ur. (...), w dniu 28 marca 2010r. złożył wniosek o emeryturę.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił wnioskodawcy do dnia 31 grudnia 1998r. okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze 28 lat, 8 miesięcy, 20 dni, w tym 13 lat, 7 miesięcy i 1 dzień pracy w warunkach szczególnych od 30 września 1974r. do 31 lipca 1979r. oraz od 1 września 1980r. do 31 maja 1989r. Do okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie zaliczono wnioskodawcy okresu pracy od 1 sierpnia 1979r. do 30 czerwca 1980r. i od 1 czerwca 1989r. do 30 kwietnia 1995r. jako kierownik budowy oraz od 1 lipca 1980r. do 31 sierpnia 1980r. jako starszy inspektor w Dziale Kalkulacji.

Z. N. był zatrudniony w Wyższej Szkole (...) na podstawie umowy o pracę do dnia 27 marca 2012 roku. Na dzień złożenia wniosku i wydania decyzji przez organ rentowy nie był zatrudniony na podstawie umowy o pracę.

W okresie od 11 lutego 1970r. do 23 września 1974r. Z. N. był zatrudniony Kombinacie Budownictwa (...) w Ł.; początkowo na stanowisku technika-stażysty, na którym wdrażał się do pracy na budowie, głównie robił kalkulacje, sprawdzał obecność i prace brygad na budowie.

W okresie od 23 kwietnia 1970r. do 11 kwietnia 1972r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową

Po odbyciu służby wojskowej Z. N. wrócił do Kombinatu Budownictwa (...) w Ł. od 2 maja 1972r. na stanowisko technika budowlanego. Na tym stanowisku zajmował się dozorem pracy na budowie, był to dozór nad jakością przy współudziale mistrza i kierownika budowy. Po przyjściu do pracy odwołujący się przebierał się, wchodził na rusztowania czy do rowu jak był kopany, sprawdzał jakość tynku, jakość robót. Pomagał mu w tym mistrz i kierownik budowy, gdyż wnioskodawca nie miał jeszcze doświadczenia. Poza tym robił kalkulacje, żeby sprawdzić, czy dana brygada wykonała określoną ilość tynku. Kalkulacje robiono głównie pod koniec miesiąca i zajmował to nawet kilka dni, w zależności od ilości brygad do rozliczenia. Poza tym codziennie spisywał z mistrzem ilość wykonanych robot. Najpóźniej od 1 stycznia 1973r. wnioskodawca został przeniesiony na stanowisko mistrza robót budowlanych i było to ostatnie stanowisko, na jakim był zatrudniony w tym zakładzie. Wynagrodzenie wnioskodawcy za rok 1973 r. znacznie wzrosło w porównaniu do 1972 r. W 1972 r. wyniosło 14.500 zł, co stanowiło 48,16% przeciętnego dochodu, w 1973 r. – 27.780 zł, co stanowiło 82,74% przeciętnego dochodu.

Na stanowisku mistrza robót budowlanych Z. N. prowadził budowę. Był odpowiedzialny za określoną ilość osób w zależności od ilości robót. Cały czas przebywał na budowie: rano przychodził do pracy i przydzielał konkretne stanowiska pracy. Cały czas pracy, tj. 8 godzin przebywał albo na budowie. W ramach swoich czynności dozorował prace prowadzone na budowie. Sprawdzał czy w sposób właściwy zostały wykonane prace typu: malowanie, tynkowanie czy wykuwanie, ich jakość. Na rusztowaniach sprawdzał czy wszystko zostało skute, czy nie ma odparzeń. Jak coś było źle nakazywał poprawki. Zgłaszał zapotrzebowania materiałów u kierownika budowy, dokonywał odbioru poszczególnych kawałków prac. Wykonywał też czynności biurowe polegające na wykładaniu listy obecności pracowników, którzy się podpisywali oraz określał ilość wykonanych prac, ponieważ praca była akordowa. Czasami wykonywał te czynności poza godzinami pracy, a czasami na pół godziny przed ich zakończeniem.

W okresie od 30 września 1974 r. do 30 kwietnia 1995 r. Z. N. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Miejskim Przedsiębiorstwie Budownictwa (...). Wnioskodawca został przyjęty na stanowisko początkowo majstra budowy, a następnie starszego majstra budowy.

Stanowisko majstra obejmowało czynności mistrza budowy.

Od 1 września 1979r. do 30 czerwca 1980r. wnioskodawca został przeniesiony na stanowisko kierownika budowy w (...) Zachód. W okresie od 1 lipca 1980r. do 31 sierpnia 1980r. sprawował stanowisko samodzielnego inspektora w dziale kalkulacji. Od 1 września 1980r. został ponownie przeniesiony na stanowisko majstra w (...) Zachód. Stanowisko wnioskodawcy było w angażach określane jako majster grupy robót, starszy majster i obejmowało ten sam rodzaj czynności.

Od 1 czerwca 1989r. do 30 kwietnia 1995 r. wnioskodawca wykonywał pracę na stanowisku kierownika budowy. Do jego czynności na stanowisku kierownika/majstra budowy należało wykonywanie wszystkich czynności związanych z organizacją produkcji na prowadzonych budowach, kierowanie całością procesu zmierzającego do terminowego i rzetelnego wykonywania zadań planowych oraz terminowego rozliczania tych zadań, a w szczególności: bezpośrednie kierowanie wykonawstwem zadań produkcyjnych w zakresie generalnego wykonawstwa przydzielonych przez kierownika grupy robót, dopilnowanie jakościowego i terminowego wykonania robót zgodnie harmonogramem, nadzór nad przestrzeganiem przez pracowników ustalonych dokumentacją procesów technologicznych w trakcie wykonywania robót budowlanych, ze zwróceniem uwagi na bezpieczne wykonywanie robót budowlanych gwarantujących bezpieczeństwo obiektu w toku realizacji i użytkowania. Ponadto miał określone obowiązki z zakresu kontroli wewnętrznej polegające m.in. na sprawdzaniu i podpisywaniu wszystkich dokumentów płacowych i finansowych i materiałowych w zakresie obciążającym prowadzone budowy, kontrolę dyscypliny i wykorzystania czasu podległego personelu, kontroli terminowości, ilości i jakości dostarczonych materiałów, narzędzi, półfabrykatów, stolarki i ślusarki.

Zakres czynności wykonywanych na stanowisku kierownika budowy i majstra pokrywał się.

Jako kierownik budowy odwołujący się dozorował jedną bądź kilka budów jednocześnie. Zasadą było w tym Przedsiębiorstwie, że kierownik miał najczęściej kilka budów do nadzorowania. W przypadku dozorowania kilku budów, jako kierownik budowy skarżący musiał dzielić czas pomiędzy wszystkie budowy. Przy dużej ilości budów kierownik budowy miał do pomocy mistrza albo dwóch. Wtedy to na budowach, gdzie był mistrz kierownik budowy nie miał obowiązku przebywać cały czas. Wówczas majster przebywał bezpośrednio na budowie, pracował, pilnował, nadzorował, bezpośrednio koordynował pracę pracowników i podwykonawców, a kierownik budowy przebywał średnio na budowie jedynie kilka godzin dziennie chyba, że była sytuacja awaryjna to wówczas mógł być na danej budowie przez cały dzień. Jeżeli skarżący dozorował jedną budowę, to wówczas nie miał przydzielanego mistrza. Pełniąc obowiązki kierownika budowy, bez mistrza w praktyce wykonywał te same zadania co mistrz, czyli miał bezpośredni dozór nad pracownikami.

Od dnia 4 maja 1995r. do 17 lipca 1995r. Z. N. pracował w Urzędzie Wojewódzkim na stanowisku starszego inspektora w pełnym wymiarze czasu pracy.

Wnioskodawca był następnie zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierownika budowy w okresie od 17 lipca 1995 r. do 27 sierpnia 1996 r., przy czym w okresie od 1 listopada 1995 r. do 31 marca 1996 r. i od 1 czerwca 1996 r. do 31 lipca 1996 r. pracował w połowie wymiaru czasu pracy.

W okresie od 2 września 1996r. do 30 listopada 1996r. Z. N. był zatrudniony w Pracowni (...) Biurze Handlu Zagranicznego Sp. z o.o. w pełnym wymiarze etatu na budowie eksportowej w M. jako mistrz budowy.

Jako mistrz budowy w pełnym wymiarze czasu pracy dozorował pracowników na budowie. Wykonywał te same czynności, co mistrz budowy w Polsce. Otrzymywał sprzęt i materiały budowlane. Na budowie spędzał od 8 do 10 godzin dziennie. W tym czasie praktycznie skarżący pracował głównie na rusztowaniach, gdyż była robiona sztukateria, odtwarzano zabytkową elewację.

Z. N. od 9 grudnia 1996 r. do 31 grudnia 1996 r. nadal pracował w (...) w pełnym wymiarze czasu pracy jako murarz-tynkarz, cieśla budowlany.

Od 1 stycznia 1997r. został przeniesiony na stanowisko mistrza budowy w Pracowniach Konserwatora Zabytków Biura Handlu Zagranicznego, gdzie był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na tym stanowisku do 31 stycznia 1997r.

W okresie od 1 lutego 1997r. do 31 października 1997r. wnioskodawca nadal pracował (...) w pełnym wymiarze czasu pracy jako mistrz budowy.

Od 3 listopada 1997r. wnioskodawca był zatrudniony w (...) ponownie jako mistrz budowy do 31 grudnia 1997r.

Faktycznie wnioskodawca w okresie zatrudnienia od 1 stycznia do 31 grudnia 1997r. w (...), wykonywał prace mistrza budowy i wykonywał te same czynności co mistrz na innych budowach. Pracując w Polsce stawiał bloki na Czerwonym tynku w Ł.. Gdy skarżący był mistrzem budowy, był nadzorowany przez kierownika budowy, który wykonywał prace papierkowe. Z. N. w tym czasie tak samo dozorował bezpośrednio prace pracowników budowlanych na budowie, jak w czasie zatrudnienia na tym stanowisku w (...) Zachód. Wtedy, w ramach pracy biurowej prowadził jedynie ewidencję pracowników, nie musiał zamawiać materiałów i sprzętu budowlanego, co robił kierownik budowy.

Na okres od 1 stycznia 1998r. do 31 marca 1998r. powierzono wnioskodawcy stanowisko kierownika budowy w (...). Wówczas prace mistrza przejęli brygadziści, zaś wnioskodawca zaczął wykonywać czynności typowe dla kierownika budowy, mniej czasu przebywał bezpośrednio na budowie, zamawiał dodatkowo materiały, wystawiał wynagrodzenia dla pracowników. Około 50 % czasu pracy przebywał a budowie, a 50% czasu zajmowały mu prace biurowe

W okresie od 20 kwietnia 1998r. do 30 kwietnia 2000r. Z. N. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) jako kierownik budowy. Do jego obowiązków jako kierownika budowy należało sprawdzanie czasu pracy pracowników, rozdzielanie zakresu robót, ustalanie prac w taki sposób, żeby się zmieścić w terminie zakończenia robót. Nadzorował odpowiednie przygotowanie zbrojenia. Raz w tygodniu uczestniczył w tzw. odprawach, które trwały około 2 godzin. Tam był ustalany zakres prac, zdawano relacje z wykonania harmonogramu, czy budowa będzie wykonana w czasie, ponieważ termin oddania budowy zabezpieczony był karami umownymi. Odprawy odbywały się w trakcie godzin pracy. W tym zatrudnieniu wnioskodawca pracował minimum 10 godzin dziennie plus soboty. Praktycznie pracował we wszystkie soboty. Jedynie w razie wyraźnej potrzeby korzystał z wolnej soboty. W ramach budowy wznoszono blok za (...) i wnioskodawca, jako kierownik nie miał na budowie pracownika na stanowisku mistrza. A zatem miał pod sobą jedną budowę, i przebywał na tej budowie cały dzień, dozorując bezpośrednio prace pracowników budowlanych. Praktycznie wykonywał obowiązki mistrza. Poza tym codziennie wykonywał przez około 2 godzin różne prace papierkowe w pakamerze na budowie, a pozostałe 8 godzin przebywał bezpośrednio na budowie.

W konsekwencji powyższych ustaleń Sąd Okręgowy stwierdził, że odwołanie jest zasadne. Z. N. przysługuje prawo do emerytury przewidzianej w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153 z 2009r., poz. 1227 – tekst jednolity późn. zm. ), ponieważ legitymuje się on wymaganym 15 – letnim okresem pracy w szczególnych warunkach. W ocenie Sądu, przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe potwierdziło, fakt wykonywania przez Z. N. pracy w szczególnych warunkach w Kombinacie Budownictwa (...) w Ł. od 1 stycznia 1973 r. do 23 września 1974 r., tj. 1 rok, 8 miesięcy i 23 dni, na stanowisku mistrza robót budowlanych - wykaz A dział XIV pkt 24 przepisów ogólnych rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) - kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno - techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. W ramach wykonywania zatrudnienia na stanowisku mistrza robót budowlanych, wnioskodawca dozorował bezpośrednio prace wykonywane na budowie, przebywając na jej terenie przez cały czas pracy w pełnym wymiarze. Sprawdzał czy w sposób właściwy były wykonywane prace typu malowanie, tynkowanie czy wykuwanie, wchodził w tym celu na rusztowania, wykonywał związane z tym czynności biurowe w postaci ewidencji obecności pracowników i wykonanych prac. A zatem wykonywał typowe czynności mistrza budowy. Sąd stwierdził również, że w okresach: od 1 stycznia 1973r. do 23 września 1974r., od 2 września 1996r. do 30 listopada 1996r., od 1 stycznia 1997r. do 31 października 1997r. , od 3 listopada 1997r. do 31 grudnia 1997r. i od 20 kwietnia 1998r. do 31 grudnia 1998r., w łącznym wymiarze 3 lata, 7 miesięcy i 1 dzień, w których Z. N. wykonywał czynności mistrza budowy, majstra budowy oraz kierownika budowy stale, w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy, wykonywał on czynności polegające na dozorze inżynieryjno - technicznym na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie, czyli wykonywał prace wymienione w wykazie A poz. 24 działu XIV rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) oraz wymienione w pkt 1 poz. 24 działu XIV wykazu. Tym samym odwołujący legitymuje się okresem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze ponad 15 lat i spełnił wszystkie przesłanki do przyznania żądanej emerytury, a zgodnie z art. 129 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy świadczenie to przysługuje od 28 marca 2012r., to jest od pierwszego dnia po ustaniu zatrudnienia. Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy w oparciu o art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.

W apelacji organ rentowy zaskarżył powyższy wyrok w całości zarzucając mu: - naruszenie prawa materialnego, tj. art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS, poprzez niewłaściwe jego zastosowanie i ustalenie prawa do emerytury od dnia, w którym ubezpieczony pozostawała w stosunku pracy;

- naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 k.p.c. polegające na wydaniu wyroku bez wyjaśnienia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy i oparciu rozstrzygnięcia na błędnych ustaleniach faktycznych polegających na przyjęciu, że ubezpieczony spełnia warunki do nabycia prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych z uwagi na posiadanie 15 -letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, podczas gdy ubezpieczony wykazał okresy zatrudnienia w tychże warunkach w ilości poniżej 15 lat.

W uzasadnieniu apelacji wskazano, że Sąd Okręgowy badając prawidłowość wydanej decyzji oraz warunki do przyznania emerytury w oparciu o art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, naruszył wskazane przepisy ustalając prawo do świadczenia od 27 marca 2012r., podczas gdy wnioskodawca nie pozostawał w zatrudnieniu od dnia 28 marca 2012r. W tej sytuacji przy ustalaniu uprawnień do emerytury nie została uwzględniona przesłanka rozwiązania stosunku pracy.

Ponadto apelujący podniósł, że Sąd uznał jako pracę w warunkach szczególnych pracę w kombinacie budowlanym od 1 stycznia 1973r. do 23 września 1974r., chociaż z ustaleń faktycznych wynika, iż w tym przypadku dozór techniczny o ile był sprawowany w dosłownym tego słowa znaczeniu, to tylko w sposób pośredni, przy współudziale mistrza i kierownika budowy i co istotne, w takim przypadku nie w pełnym wymiarze czasu pracy (technik budowlany). Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika wprost, że w okresie pracy w Kombinacie Budownictwa (...) w Ł. od 1 stycznia 1973r. do 23 września 1974r. bezpośredni dozór inżynieryjno - techniczny sprawowali mistrz i kierownik, nie zaś technik budowlany, a zatem nie można dać wiary temu, że czynności technika niczym nie różniły się od pracy na stanowiskach zarządczych (mistrz, kierownik). Już sam fakt przypisania wnioskodawcy zadań z zakresu prac kalkulacyjnych oznaczało odmienny charakter zatrudnienia, który z oczywistych względów nie wykluczał obecności technika na placu budowy, ale z pewnością była ona związana przede wszystkim z zadaniami pomocniczymi, technicznymi choć niezbędnymi przy pracach budowlanych, a nie mająca na celu dopilnowywanie wprost wykonywania tych robót. Zakresy czynności wykonywanych na stanowisku mistrza oraz kierownika budowy nie pokrywały się ze stanowiskiem technika budowlanego.

Sąd Okręgowy zaliczył również do prac w szczególnych warunkach okres od 20 kwietnia 1998r. do 31 grudnia 1998r. chociaż pracodawca nie wystawił wnioskodawcy odpowiedniego świadectwa pracy potwierdzającego takie zatrudnienie, a wnioskodawca w tym czasie pełnił funkcje kierownika budowy, a zatem wykonywał prace dozorowania techniczno-inżynieryjnego w ograniczonym zakresie. W tej sytuacji uznanie kolejnych dodatkowych okresów pracy w dowodzonym charakterze (tu: lata 1996-1997 na budowie eksportowej na stanowisku mistrza budowy), pozostają bez znaczenia, gdyż są w wymiarze nie wystarczającym do uprawnień. Ponadto, na okoliczność zatrudnienia od 20 kwietnia 1998r. do 31 grudnia 1998r. w Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) na stanowisku kierownika budowy, zeznawał wnioskodawca, którego zeznania nie mają doniosłego waloru dowodowego, gdyż jest on w dużym stopniu zainteresowany korzystną dla siebie oceną stanu rzeczy, a więc nie pozostaje obiektywny. Ponadto nie jest wiarygodne wyjaśnienie, że kierownik budowy w niemałym przedsiębiorstwie budowlanym, sprawował dozór bez udziału np. mistrzów, majstrów lub technologów (nazewnictwo jest sprawą wtórną). N. wiadomo, iż w tego rodzaju firmach sprawowanie dozoru technicznego bez pośrednich szczebli zarządzania, jest faktycznie niemożliwe. Stwierdzenie, że kierownik budowy wykonywał praktycznie obowiązki mistrza, jest wnioskiem daleko idącym i nie mającym obiektywnego odniesienia do materiału dowodowego tym bardziej, że zakład pracy nie wystawił wnioskodawcy świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna. Sąd Okręgowy wydał trafne rozstrzygnięcie, które znajduje uzasadnienie w całokształcie okoliczności faktycznych sprawy oraz w treści obowiązujących przepisów prawnych.

Na wstępie wskazać należy, że zupełnie niezasadny jest zarzut, jakoby Sąd I instancji błędnie określił datę początkową przyznania wnioskodawcy emerytury.

Uwadze apelującego umknął bowiem fakt, że sentencja wyroku Sądu I instancji, która pierwotnie określała datę przysługującego wnioskodawcy świadczenia na 27 marca 2012r. została sprostowana postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 22 października 2012r., które określało prawidłową datę - 28 marca 2012r. Sprostowania tego nota bene dokonano na wniosek organu rentowego.

Niezasadne są również zarzuty apelacji odnośnie rzekomo błędnego ustalenia przez Sąd I instancji, że wnioskodawca legitymuje się co najmniej 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z treścią art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153 z 2009r., poz. 1227 – tekst jednolity ze zm.), ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948r., przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy, tj. po ukończeniu 60 lat, jeżeli w dniu wejścia w życia ustawy – na dzień 1 stycznia 1999r. osiągnął okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) – 15 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy o którym mowa w art. 27 ustawy, to jest 25 lat.

W myśl § 2 w/w rozporządzenia okresy pracy uzasadniające prawo do wcześniejszego świadczenia emerytalnego to okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywana jest stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Z ustaleń Sądu Okręgowego, które Sąd Apelacyjny uznaje za własne wynika, że Z. N. spełnił wszystkie – przewidziane w/w przepisach – przesłanki do nabycia prawa do emerytury. Wnioskodawca udowodnił wymagane 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Sąd I instancji dokonał prawidłowej analizy i oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i trafnie wywiódł, że praca Z. N. w Kombinacie Budownictwa (...) w Ł. od 1 stycznia 1973r. do 23 września 1974r., była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach. Niewątpliwie bowiem od dnia 1 stycznia 1973r. wnioskodawca pełnił funkcję mistrza robót budowlanych. W ramach zatrudnienia na tym stanowisku wnioskodawca dozorował bezpośrednio prace wykonywane na budowie, przebywając na jej terenie przez cały czas pracy w pełnym wymiarze. Sprawdzał czy w sposób właściwy były wykonywane prace typu malowanie, tynkowanie czy wykuwanie, wchodził w tym celu na rusztowania, wykonywał związane z tym czynności biurowe w postaci ewidencji obecności pracowników i wykonanych prac. Na wszystkich budowach, na których zatrudniony był wnioskodawca, wykonywane były niewątpliwie prace wymienione w dziale V Załącznika do rozporządzenia z 1983 roku, czyli roboty wodnokanalizacyjne, prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych, prace zbrojarskie i betoniarskie, prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości, prace malarskie konstrukcji na wysokości, prace cykliniarskie, prace dekarskie. Wnioskodawca nadzorował w znakomitej większości pracowników zatrudnionych na stanowiskach zaliczanych do stanowisk pracy w warunkach szczególnych jak zbrojarze, betoniarze, tynkarze, murarze, cieśle, dekarze, monterzy instalacji sanitarnych, technologicznych, ogrzewczych, kopacze, maszyniści sprzętu budowlanego. A zatem praca wykonywana przez ubezpieczonego od 1 stycznia 1973r. do 23 września 1974r. była pracą określoną w wykazie A dziale XIV pkt 24, stanowiącego załącznik do cyt. wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r., gdzie jako prace w szczególnych warunkach wskazano kontrolę międzyoperacyjną, kontrolę jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno - techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie i może być zakwalifikowana jako praca w szczególnych warunkach.

Nie ma racji organ rentowy twierdząc, że wnioskodawca w rzeczywistości wykonywał pracę technika budowlanego, gdyż tak potwierdza świadectwo pracy wystawione przez zakład pracy. Przesłanką przyznania wcześniejszej emerytury nie jest bowiem formalne zakwalifikowanie pracy wnioskodawcy na podstawie - zawartego w świadectwach pracy, czy innych aktach osobowych pracownika - nazewnictwa stanowisk pracy w danym zakładzie, ale faktyczne wykonywanie pracy w szczególnych warunkach. Istotnym jest, aby była to praca w szczególnych warunkach, świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w ramach stosunku pracy, bez względu na to, jakie formalnie stanowisko pracy dany pracownik zajmował. Wnioskodawca zaś niewątpliwie w całym spornym okresie wykonywał prace w szczególnych warunkach określoną w wykazie A dziale XIV pkt 24 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, zawarte w apelacji zarzuty stanowią w istocie polemikę z prawidłowymi i nie budzącymi wątpliwości ustaleniami Sądu I instancji. Sąd Okręgowy prawidłowo – w świetle art. 232 k.p.c. - ocenił wynik przeprowadzonego postępowania dowodowego, bez naruszenia granic zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c.

Reasumując stwierdzić należy, że ubezpieczony wykazał, iż w spornym okresie swego zatrudnienia od 1 stycznia 1973 r. do 23 września 1974 r., tj. przez 1 rok, 8 miesięcy i 23 dni wykonywał prace w warunkach szczególnych. Skoro zaś już tylko ten okres jest wystarczający do uznania, że wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych przez ponad 15 lat i spełnił tym samym wszystkie warunku do nabycia emerytury, to dalsze ustalenia w tym zakresie (odnośnie zatrudnienia w pozostałych zakładach pracy nieuznanych przez ZUS) są bezprzedmiotowe.

W tym stanie rzeczy, nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł, jak w sentencji swojego wyroku.